fot. Fotolia
Pomiędzy samotnością a poszukiwaniem bliskości
Żyjemy szybko, pracujemy dużo, mieszkamy z dala od rodzinnego domu i najbliższych; coraz częściej wybieramy samotność, częściej decydujemy się na rozwód lub życie w pojedynkę. Dużo łatwiej też sięgamy po używki i „wypełniacze” wewnętrznej pustki, takie jak: nadmierne jedzenie lub surfowanie po internecie, zakupy, alkohol.
Nadal jednak jesteśmy istotami stworzonymi do życia w stadzie, mającymi podstawowe potrzeby: miłości, bliskości, opieki, akceptacji, przynależności, oparcia, bezpieczeństwa. Mamy także codzienne sprawy i problemy, z którymi rzadko zgłaszamy się po pomoc do profesjonalistów: psychologa, psychoterapeuty, coucha, księdza.
Takie sięgnięcie po pomoc, zwłaszcza w polskich realiach, wiąże się z obawą przed stygmatyzacją („co sobie ludzie o mnie pomyślą!”), lękiem przed oceną („pewnie pomyśli, że jestem słaby/-a, bezradny/-a!”), załamaniem obrazu samego siebie („zawsze sam/-a sobie radziłem/-am”).
Pomiędzy profesjonalną pomocą psychologiczną a pozostawaniem sam na sam ze swoimi problemami można odnaleźć wsparcie w grupach wzajemnej pomocy.
Co to jest grupa wsparcia?
Grupa wsparcia składa się z różnych osób, które łączy wspólny problem lub grupa problemów mających np. wspólny mianownik.
Założeniem takiej grupy jest wzajemne wsparcie emocjonalne, pomoc w przezwyciężaniu i radzeniu sobie z problemami.
Podczas spotkań grupowych, w atmosferze szacunku i wzajemnej troski, empatycznego słuchania i zrozumienia, uczestnicy dzielą się swoimi troskami, obawami. Nie bez znaczenia jest też słuchanie o sposobach radzenia sobie z problemem przez innych, ale także udzielanie użytecznych informacji, dzielenie się wiedzą czy przeczytanymi lekturami.
Grupa może być założona przez profesjonalistę (psychologa, psychoterapeutę, psychiatrę) lub powołana przez osobę dotkniętą problemem, np. uzależnioną (abstynenta/-kę) lub wychodzącą z problemu.
Zobacz też: Czym jest psychoterapia i komu jest ona polecana?
Grupa zamknięta czy otwarta?
Często w ofertach grup wsparcia możemy znaleźć informację, że grupa ma charakter otwarty lub zamknięty. Co to oznacza?
- Zamknięta grupa wsparcia – skład i liczba uczestników jest niezmienna od początku do końca jej trwania. Zazwyczaj z góry ustalony jest harmonogram i cel spotkań, częstotliwość, oraz data zakończenia. Nowi członkowie nie mogą dołączać w trakcie trwania grupy. Taka grupa charakteryzuje się większą spójnością, poczuciem bezpieczeństwa i otwartością uczestników. Prowadzone przez profesjonalistów pozawalają na „głębsze” zajmowanie się problemami.
- Otwarta grupa wsparcia różni się głównie tym, że w trakcie spotkań mogą dołączać do niej nowe osoby. Zazwyczaj to osoby już uczestniczące w zebraniach wprowadzają nowoprzybyłą. Zaletą takiej formy jest możliwość obserwowania sposobów radzenia sobie z trudnościami, a przy tym uczenia się i dodawania sobie nadziei na różnych etapach walki z problemem. Harmonogram spotkań i czas trwania jest również ustalony (np. raz w tygodniu lub w miesiącu przez 1,5 godziny).
Ogólne zasady grup wsparcia
Ważne jest, aby niezależnie od formy grupy obowiązywał kontrakt dotyczący wszystkich uczestników (powtarzany za każdym razem, gdy dołącza nowa osoba). Może on mieć formę pisemną lub ustną.
Na przykład: zasada poufności, nieoceniania, nie krytykowania, nie przerywania wypowiedzi, udzielanie informacji zwrotnych w trosce o osobę, do której mówimy itp.
Zawieranie kontraktu powoduje wzrost poczucia bezpieczeństwa i większą otwartość.
Grupy samopomocy mogą gromadzić się wokół każdego problemu (np. uzależnienia, choroby własnej i bliskich, żałoby, straty, rozstania, bezrobocia), a nawet obrony jakiejś idei czy praw (np. samotni ojcowie czy matki). Mogą to być także wirtualne grupy wsparcia.
Ważny jest cel: dostarczenie emocjonalnego wsparcia, pomocy, a także przywrócenie wiary, zbudowanie poczucia wspólnoty („Wiem jak się teraz czujesz, miałam dokładnie tak samo”) i odbudowanie nadziei („Skoro ona sobie poradziła, to i mnie się uda”).
Często uczestnictwo w grupie wsparcia jest początkiem nowych relacji, a nawet przyjaźni poza grupą. Uczestnicy wymieniają się telefonami, kontaktują się w sytuacjach „kryzysowych”, pomagają sobie nawzajem w codziennych sprawach, spotykają się w kawiarni, w kinie…
Grupa wsparcia może być szansą na uzyskanie pomocy dla każdego z nas, a także początkiem nowej drogi.
Zobacz też: Psychoterapia - czy to dla mnie?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
