Nerwice to szeroka kategoria zaburzeń, w skład której wchodzą m.in.:
fobie proste – zaburzenie charakteryzujące się odczuwaniem silnego lęku lub wstrętu w obecności jednego ściśle określonego bodźca (np. winda, ciasne pomieszczenia, samolot, pająki, itp.)
fobia społeczna – jej istotą jest odczuwanie lęku przed kontaktami społecznymi w ogóle lub przed niektórymi sytuacjami społecznymi
agorafobia – lęk przed przebywaniem w miejscach publicznych, na otwartej przestrzeni, w miejscach, z których trudno jest się wydostać, aby szybko powrócić do domu lub innego miejsca uznawanego za bezpieczne
nerwica natręctw – zaburzenie związane z pojawianiem się niechcianych, natrętnych myśli i wyobrażeń, odczuwaniem związanego z tym lęku i przymusu wykonywania określonych czynności rytualnych usuwających lęk;
zaburzenia konwersyjne – psychika generuje objawy chorób somatycznych, aby odwrócić uwagę od rzeczywistej przyczyny problemu, zwrócić na siebie uwagę bądź uzasadnić niepodejmowanie działania w sytuacji, która tego wymaga; np. u dziecka w wyniku zaburzenia może dojść do konwersyjnej utraty wzroku (która nie jest uzasadniona względami medycznymi), aby zwrócić uwagę rodziców i wymusić ich opiekę – po zaspokojeniu tej potrzeby wzrok powraca;
zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (somatomorficzne) – osoby dotknięte tym schorzeniem odczuwają dolegliwości ze strony określonych narządów organizmu, pomimo braku przyczyn medycznych uzasadniających takie objawy.
Pomimo tak wielkiej różnorodności objawów występujących w nerwicach, wszystkie te zaburzenia mają wspólny mianownik, którym jest lęk – odczuwany świadomie lub nieuświadomiony, odczuwany w postaci innych objawów.
Związek zaburzeń nerwicowych ze stresem jest dwojaki. Po pierwsze – często odczuwany silny stres może przyczynić się do rozwoju takiego zaburzenia (np. u dzieci regularnie poddawanych zbyt silnym stresorom często rozwija się tendencja do reagowania lękiem), po drugie zaś – nerwica może przyczyniać się do odczuwania stresu w sytuacjach, które nie powodują takiej reakcji u osób niecierpiących na któreś z tych zaburzeń. Ważnym elementem nerwic (podobnie jak w przypadku stresu) jest przeświadczenie o tym, że sytuacja, z którą związane są objawy, przekracza możliwości radzenia sobie z nią osoby cierpiącej. Dlatego też w nerwicy, poza lękiem i innymi symptomami, często występują także wszystkie objawy charakterystyczne dla stresu
Do niedawna sądzono, że jedynym sposobem skutecznego leczenia zaburzeń z tej grupy jest psychoterapia. Obecnie wiadomo, że w niektórych typach nerwic wielu pacjentom skutecznie pomagają leki – co więcej: często są one niezbędne w leczeniu ze względu na fakt, iż osoba zaburzona bez ich pomocy nie potrafi rozpocząć psychoterapii (np. z powodu zbyt silnego lęku przed wychodzeniem z domu). Niezależnie jednak od tego, psychoterapia wciąż pozostaje podstawową metodą skutecznego leczenia wielu zaburzeń nerwicowych (np. fobii prostych), a w przypadku podawania leków zawsze poprawia efekty ich działania.
Obecnie w farmakoterapii nerwic stosuje się całkowicie bezpieczne leki antydepresyjne (które mają także działanie antylękowe). Często jednak pacjenci otrzymują leki z grupy benzodiazepin, które działają jedynie objawowo (nie leczą, a jedynie zmniejszają objawy) i mają silne działanie uzależniające.
Autor: Bartłomiej Perczak – Ekspert serwisu, www.psychoterapia-krakow.org, www.psychlab.pl
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
