Zespoły psychotyczne i niepsychotyczne w psychiatrii
Z praktycznego punktu widzenia dzielimy zespoły objawów psychicznych oraz choroby psychiczne na podstawie ich psychotyczności. Jest to istotny podział kliniczny, który wyróżnia psychozy spośród innych zaburzeń tzw. niepsychotycznych.
Psychozą nazywamy taką jednostkę chorobową, w której, mówiąc potocznie, dochodzi do zmiany rzeczywistości, w jakiej znajduje się pacjent – z „normalnej”, odbieranej przez osoby zdrowe, na rzeczywistość chorobową.
Objawy psychozy
W takiej rzeczywistości, będącej wynikiem zmian chorobowych w mózgu (np. zaburzeń neuroprzekaźnictwa), chory doświadcza zjawisk o tzw. charakterze wytwórczym, do których należą m.in. omamy, czyli halucynacje, oraz urojenia. Mózg „wytwarza” nieistniejące doznania zmysłowe (halucynacje wzrokowe, słuchowe, dotykowe i inne) oraz fałszywe przekonania, nieoparte na żadnych logicznych przesłankach (czyli urojenia).
Do „sztandarowych” psychoz należą m.in.: halucynozy (np. halucynoza alkoholowa), paranoje, schizofrenia oraz choroby podobne do schizofrenii.
Depresja psychotyczna, popsychotyczna i choroby schizoafektywne
Związek między depresją a pojęciem psychozy można rozpatrywać wielorako. Z jednej strony, w przebiegu depresji może dochodzić do powstania objawów psychotycznych, jako konsekwencje zaburzeń afektu. W wyniku przygnębienia, lęku i poczucia winy mogą wykształcać się przekonania chorego o treści znacznie odbiegającej od realiów.
Mówimy wówczas o urojeniach depresyjnych, a są to najczęściej urojenia katastroficzne, hipochondryczne, a także tzw. urojenia grzeszności, winy i kary.
Taką depresję możemy nazwać depresją psychotyczną.
Po drugie, zaburzenia afektywne mogą wchodzić w tzw. spektrum schizofrenii, a pogranicze tych dwóch zaburzeń obejmuje przypadki, znane jako psychozy schizoafektywne. Zgodnie z nazwą są to psychozy, w których występują zarówno cechy typowe dla chorób afektywnych (a więc depresja, mania lub obie) oraz cechy schizofrenii.
Kolejnym połączeniem między tymi chorobami jest zjawisko depresji poschizofrenicznej, zwanej szerzej depresją popsychotyczną. U chorego występuje obniżenie nastroju typowe dla nasilonego zespołu depresyjnego, przy czym następuje to w momencie ustępowania lub po ustąpieniu epizodu psychotycznego (schizofrenii).
Uczucia smutku i apatii są spowodowane odzyskaniem krytycznego spojrzenia na własną osobę, fakt zachorowania, sytuację życiową. Towarzyszy temu lęk przed przyszłością i nawrotem psychozy. Postać tę wyodrębniono, ponieważ łączy się ze zwiększonym ryzykiem samobójstwa i wymaga bądź to dodania leku przeciwpsychotycznego, bądź wspomagania lekiem przeciwdepresyjnym.
Przeczytaj również:
Jakie są objawy depresji?
Wszystko o leczeniu depresji
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
