Hormony to związki chemiczne, które regulują i modyfikują pracę naszego organizmu. Wpływ hormonów na układ nerwowy i procesy psychiczne wydaje się być niezwykle istotny; w wielu przypadkach działanie to ma miejsce już od życia płodowego. Nic więc dziwnego, że choroby, w których dochodzi do nieprawidłowości wydzielania substancji hormonalnych przez gruczoły dokrewne, wiążą się nierzadko z zaburzeniami sfery psychicznej, w tym z objawami z grupy afektywnych.
Zespół psychoendokrynny
Już w połowie ubiegłego wieku zainteresowanie tzw. psychiatrią endokrynologiczną przyczyniło się do wprowadzenia pojęcia tzw. zespołu psychoendokrynnego. Zespół ten obejmuje zaburzenia nastroju (np. objawy depresyjne), zaburzenia napędu (np. charakterystyczne dla depresji zahamowanie, choć może być też pobudzenie) oraz zaburzenia podstawowych popędów (do których należą: łaknienie, pragnienie, sen, popęd płciowy).
Choroby tarczycy
Zaburzenia czynności gruczołu tarczowego dzielimy najprościej na stany związane z nadmiarem hormonów tarczycy (nadczynność tarczycy) oraz z ich niedoborem (niedoczynność tarczycy).
Nadczynność tarczycy rzadko objawia się typową depresją, a zaburzenia psychiczne mają raczej charakter chwiejności emocjonalnej, drażliwości, płaczliwości, pobudzenia psychoruchowego z lękiem i bezsennością oraz rozproszeniem uwagi. Obraz taki zbliża je bardziej do zaburzenia afektywnego dwubiegunowego, aczkolwiek manifestacja może być zróżnicowana.
Objawy stricte depresyjne, czyli obniżenie nastroju ze spowolnieniem, są charakterystyczne dla niedoczynności gruczołu tarczowego, co wynika z ogólnego zwolnienia tempa metabolizmu.
Dodatkowo występują: przewlekłe zmęczenie i osłabienie, nadmierna senność, zaburzenia intelektualne i upośledzenie pamięci, zaburzenia funkcji seksualnych.
Ponieważ hormony tarczycy biorą udział w regulacji czynności większości układów i narządów w naszym ciele, symptomom psychicznym towarzyszą często liczne objawy somatyczne, tj. przyspieszenie lub zwolnienie czynności serca, zaburzenia czynności przewodu pokarmowego, zmiany skórne i w układzie mięśniowo-szkieletowym oraz wiele innych. Stanowią one wskazówkę diagnostyczną, odróżniającą depresję „hormonalną” od depresji reaktywnej lub endogennej.
Postawienie rozpoznania depresji w większości przypadków wymaga od lekarza wykluczenia zaburzeń czynności tarczycy, co skłania go do wykonania mniej lub bardziej skomplikowanych badań diagnostycznych.
W razie potwierdzenia diagnozy zastosowanie leczenia swoistego dla danej choroby tarczycy powoduje w większości przypadków ustąpienie również objawów psychicznych.
Przeczytaj też:
Depresja za zaburzenia hormonalne
Wszystko o depresji maskowanej
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
