Mimo, iż badania kliniczne donoszą, że stopień lęku i obniżenia nastroju u większości pacjentów jest niższy po operacji niż przed, to jednak zaburzenia psychiczne są częstym problemem na oddziałach zabiegowych. Dotyczy to szczególnie oddziałów kardiochirurgicznych, a do najczęściej spotykanych chorób należą m.in. zespół stresu pourazowego (w skrócie PTSD), zespoły lękowe, zaburzenia świadomości i właśnie depresja.
Należy jednak odróżnić „prawdziwą” depresję pooperacyjną, która w większości wymaga zastosowania leczenia farmakologicznego, od tzw.chandry pooperacyjnej. Choć przypomina depresję, to przechodzi samoistnie wraz z rekonwalescencją.
Strach przed przyszłością
Chorzy boją się nie tylko samej operacji i konsekwencji zdrowotnych działań lekarskich, ale także bólu, inwalidztwa czy utraty dotychczasowych ról społecznych i niezależności. W wielu przypadkach tuż po operacji stan chorych jest cięższy niż przed zabiegiem, wiąże się to z dodatkowymi dolegliwościami, koniecznością reżimu łóżkowego, brakiem samodzielności i uczuciem osamotnienia.
Dużym problemem w opiece nad chorymi pooperacyjnymi jest brak przewidywalności ich zachowań, choć wykazano, że osoby prezentujące zaburzenia lękowe i depresyjne przed operacją są bardziej narażone na niekorzystny przebieg pooperacyjny. Co więcej, rozległość i ryzyko zabiegu koreluje wprost proporcjonalnie z zaburzeniami psychicznymi po nim. Skłonność do reakcji depresyjnych może wynikać nie tylko z predyspozycji osobowościowych czy okoliczności medycznych, ale także z wpływu leków przeciwbólowych i znieczulenia na mózg.
Walka z depresją
Pacjenci cierpiący na depresję są mniej chętni do rehabilitacji pooperacyjnej, mają słabszą motywację do systematycznego zażywania leków i powrotu do normalnego życia. Długoterminowe powodzenie leczenia operacyjnego zależy zatem m.in. od skutecznego jej przeciwdziałania.
Okazuje się, że im większa świadomość pacjenta odnośnie przebiegu operacji, możliwych dolegliwości, długości planowanej hospitalizacji oraz dalszego leczenia, tym odczuwanie lęku i smutku w okresie pooperacyjnym jest mniejsze.
Równie ważnym elementem jest wsparcie najbliższych oraz jak najszybsza kontynuacja leczenia w domu. Pomocna może być rehabilitacja ruchowa, która przyczynia się do polepszenia funkcjonowania, pozwala choremu zapomnieć o chorobie oraz brać czynny udział w procesie leczenia.
Nie można zapominać, że każdy reaguje na chorobę w indywidualny sposób, a negatywne reakcje występują w różnym nasileniu i w różnym czasie. Dlatego bliscy oraz lekarze rodzinni, opiekujący się chorym po opuszczeniu szpitala, powinni zawsze mieć na uwadze ryzyko depresji pooperacyjnej.
Zobacz też:
Jakie są objawy depresji?
Jak leczyć depresję?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
