Ból i przewlekłe zmęczenie w chorobach
Zmęczenie obserwowane jest wśród wielu grup przewlekle chorych na takie choroby, jak anemia, astma, zaburzenia snu, niedoczynność tarczycy, choroby reumatyczne, nowotwory złośliwe, stwardnienie rozsiane, AIDS, fibromialgia. Jest ono również związane z niskim ciśnieniem krwi, brakiem aktywności, zwiększoną masą ciała, wyrażoną nieprawidłowym wskaźnikiem BMI, psychologicznym dystresem, depresją. Przewlekłe zmęczenie często obserwuje się także u cierpiących z powodu chorób, w przebiegu których szczególnie dokuczliwym symptomem jest przewlekły ból. Lekarze nierzadko słyszą skargi pacjentów, że ból męczy (Fishbain i in., 2003).
Rozległe badania z obszaru Europy wskazują, że w 23% przypadków przewlekły ból związany jest z bezsennością (Ohayon, 2005).
Nancy Hamilton, Delwyn Catley i Cynthia Karlson (2007) uważają, że osoby cierpiące z powodu przewlekłego bólu są szczególnie wrażliwe na stresujące interpersonalne relacje.
Funkcje reakcji na ból
Badacze twierdzą też, że reakcja na ból może pełnić ważne funkcje, takie jak percepcja kontroli czy bezradności, może wpływać na ucieczkowe albo zorientowane na problem radzenie sobie z przewlekłym bólem i angażować inteligencję emocjonalną. W badaniach tej problematyki często pomijane są ważne czynniki, na przykład regenerujący bądź nieregenerujący sen, który może wpływać na codzienne radzenie sobie z bólem i interpersonalny stres.
Zobacz też: Co to jest fobia społeczna?
Nasilenie bólu a stres
Wyniki badań przeprowadzonych wśród chorych na fibromialgię i chorobę reumatyczną pokazują, że okresom bardziej nasilonego bólu towarzyszyły stresujące przeżycia i zmiany afektywne. Uczestnicy badania, którzy deklarowali gorszą jakość snu, przejawiali zwiększoną reaktywność na stres i ból (Hamilton, Catley, Karlson, 2007).
Rola snu w przystosowaniu do stresu i bólu
Uznano, że odbudowujący sen odgrywa ważną rolę w ogólnym przystosowaniu do stresu i bólu. Szczególne znaczenie przypisywane jest okresowi III i IV snu, charakteryzującym sen wolnofalowy, w których dokonuje się wyrównywanie drobnych, codziennych dysfunkcji oraz następuje odbudowa zdrowia i wigoru.
Natomiast nieregenerujący sen może stanowić podłoże dla związanych ze stresem zaburzeń. Z codziennego doświadczenia wiadomo także, że stresujące zdarzenia życiowe i nieadaptacyjne sposoby radzenia sobie ze stresem często stanowią przyczynę okresów bezsenności, niepokoju lub nieregenerującego snu. Uważa się, że osoby, które nie doznają regenerującego snu, mogą być skłonne do afektywnej dysregulacji w ciągu dnia. Przerywany sen odgrywa znaczną rolę w reakcji na stres, w tym jako moderator w reaktywności na stres i powrotu ze stanu stresu. Także zaburzenia snu mogą być związane z trudnościami w zakresie odwrócenia uwagi od bólu i ukierunkowania jej na inne obszary aktywności. Przerywany sen może zatem okazać się sam w sobie niezależnym stresorem (Hamilton, Catley, Karlson, 2007).
Polecamy: Czy wiesz, ile snu potrzebuje Twój organizm?
Fragment pochodzi z książki „Zmęczenie a zdrowie i choroba (perspektywa psychologiczna)” Gabrieli Chojnackiej-Szawłowskiej (Impuls, 2009). Publikacja za zgodą wydawcy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
