Wpływ stresu na zdrowie fizyczne
Wpływ ten jest obustronny, tzn. psychika może zarówno przyczynić się do rozwoju chorób ciała, jak i powodować wyleczenie – czasem w przypadkach uznanych za beznadziejne. Pomimo tego, że mechanizmy wpływu psychiki na ciało i jego zdrowie nie są łatwe do zrozumienia, większość ludzi zetknęła się z tego rodzaju zjawiskami.
Wszyscy słyszeliśmy o placebo – substancji pozbawionej działania farmakologicznego podawanej pacjentowi przeświadczonemu o tym, że przyjmuje skuteczny lek. Potrafi ono nie tylko wykazać się dającym się mierzyć działaniem w naszych organizmach, ale także spowodować całkowite wyzdrowienie.
Jednym z najbardziej udokumentowanych przypadków tego rodzaju jest historia opisana już w latach pięćdziesiątych. Do amerykańskiego onkologa Philipa Westa zgłosił się pacjent ze złośliwą postacią nowotworu węzłów chłonnych w skrajnym stadium rozwoju. Zgodnie z diagnozą nie powinien żyć dłużej niż kilka dni. Został jednak zakwalifikowany do programu badań klinicznych nowego leku antynowotworowego. Po podaniu lekarstwa pacjent w przeciągu kilku dni powrócił do zdrowia, badania zaś nie wykazywały u niego żadnych objawów nowotworu. Byłaby to piękna historia o wspaniałym leku onkologicznym, gdyby nie to, że badania wykazały, iż podany lek jest całkowicie bezskuteczny, pacjent doktora Westa zaś jest jedyną osobą (spośród kilku tysięcy poddanych leczeniu), który został wyleczony. Po kilku miesiącach, gdy człowiek ów wyczytał w prasie, iż jego lek jest bezskuteczny, nastąpił gwałtowny nawrót choroby. Po powrocie do szpitala podano mu wodę destylowaną przekonując, iż jest to znacznie udoskonalona wersja starego leku. W kilka dni choroba znowu zniknęła.
Polecamy: Jakie choroby może wywołać stres?
Niestety, związek psychiki i ciała to nie tylko ozdrowieńcza moc placebo, ale również jej niszczący wpływ. Często możemy usłyszeć, że ktoś „umarł ze strachu”, komuś „serce pękło z żalu”, kogoś innego zaś „żółć zalała ze złości”. Choć określeniom takim daleko do medycznej ścisłości, opisują one zjawiska obecne w ludzkim doświadczeniu od zawsze, od pewnego czasu zaś opisywane są przez naukę.
Stres i negatywne emocje wpływają nie tylko na działalność układu nerwowego – w znacznym stopniu zmieniają też gospodarkę hormonalną, co może przyczynić się nie tylko do pogorszenia samopoczucia, ale powoduje także rzeczywiste zmiany w organizmie, niejednokrotnie trudne do leczenia i prowadzące do śmierci.
Wpływ stresu na zdrowie psychiczne
Stres nie tylko wpływa na samopoczucie i powoduje zmiany w zachowaniu, ale może również powodować zaburzenia psychiczne oraz przyczynić się do trwałych zmian osobowości. Dzieje się tak nie tylko wtedy, gdy jesteśmy poddani oddziaływaniu stresu długotrwale, ale również w wyniku pojedynczych, lecz wyjątkowo silnych przeżyć.
Wśród zaburzeń których początek może być związany ze stresem należy wymienić przede wszystkim ostrą reakcję na stres, zespół stresu pourazowego, zaburzenia adaptacyjne, zaburzenia snu oraz nerwice.
Częsty i silny stres może jednak przyczynić się także do rozwoju depresji i zaburzeń osobowości.
Zobacz też: Natrętne myśli - gryzący problem
Jednocześnie każdy z tych problemów psychicznych może być nie tylko efektem, ale również przyczyną wzmagania się reakcji na sytuacje stresowe.
Każde zaburzenie ma trzy rodzaje przyczyn:
- predysponujące,
- wywołujące,
- podtrzymujące.
Stres możemy wiązać z dwiema ostatnimi. Aby doszło do rozwoju zaburzenia, muszą jednak istnieć wcześniejsze predyspozycje. Warto jednak pamiętać, że każdy człowiek jest nimi obarczony, choć w niejednakowym stopniu. Mniejsze predyspozycje wymagają jedynie silniejszego czynnika wywołującego (np. bardzo silnego stresu, traumatycznego przeżycia).
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
