Jak walczyć ze stresem w chorobie przewlekłej?

fot. Fotolia

Przyspieszone bicie serca, ciągły ból głowy, spocone dłonie – to typowe objawy stresu, które zapewne każdy z nas doświadczył już niejednokrotnie. Na jego działanie szczególnie narażone są osoby zmagające się z chorobą przewlekłą.

Po co nam stres?

Stres jest nieuniknionym elementem naszego życia. Jest reakcją na codzienne wyzwania i życiowe zmiany, zarówno te negatywne, jak i pozytywne. Stresująca może być rozmowa o pracę czy egzamin na prawo jazdy, ale też pierwsze spotkanie z sympatią. Pewien optymalny poziom stresu jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania, ponieważ działa na nas mobilizująco. Jeśli jednak utrzymuje się zbyt długo, może wpływać niekorzystnie na zdrowie. Silny stres odczuwają zwłaszcza osoby zmagające się z chorobami przewlekłymi, a szczególnie te, które diagnozę usłyszały niedawno.

Jak wynika z badania przeprowadzonego na zlecenie portalu sm24.pl obawy, które najczęściej towarzyszą osobom chorym na stwardnienie rozsiane (SM) to: pogorszenie ogólnego stanu zdrowia, konieczność obarczenia bliskich opieką, poczucie utraty kontroli nad własnym życiem oraz niepełnosprawność. Stres jest nieodłącznym towarzyszem tych obaw. Dlatego, aby nie dopuścić do pojawienia się szkodliwych dla naszego organizmu objawów długotrwałego napięcia, musimy nauczyć się, jak radzić sobie z nim na co dzień.

5 faktów na temat stresu

1. Podczas sytuacji stresowej w mózgu dochodzi do „burzy hormonów”: wzrasta poziom kortyzolu (hormonu stresu), adrenaliny i endorfiny. Pobudzona zostaje produkcja aż 30 neuroprzekaźników.
2. Najczęstsze objawy stresu to: skurcze żołądka, przyspieszony puls, uczucie gorąca, zawroty głowy i spocone dłonie.
3. Nie ma jednej sprawdzonej metody na radzenie sobie ze stresem – każdy musi dobrać ją stosownie do swojego charakteru, ale i okoliczności.
4. Stres dotyka każdego bez względu na płeć, wiek czy wykonywany zawód.
5. Długotrwały stres może przyczyniać się do spadku odporności, problemów ze snem, zaburzeń apetytu, problemów z pamięcią, lęków, a nawet depresji. Może powodować również zaostrzenie objawów wielu chorób.

 Konsekwencje długotrwałego stresu

Uczucie długotrwałego napięcia i podenerwowania, które często towarzyszą  osobom chorym przewlekle, nie może pozostawać bez wpływu na kondycję psychofizyczną. Nierzadko przewlekły stres prowadzi do depresji. Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych, do głównych objawów, na których podstawie można rozpoznać epizod depresyjny u osoby dorosłej, należą:

• obniżony nastrój utrzymujący się przez większość dnia, zwykle niezależny od bieżących wydarzeń,
• spadek energii związany ze wzmożona męczliwością, skutkujący zmniejszeniem aktywności oraz spowolnieniem psychoruchowym,
• utrata zainteresowań i zdolności do odczuwania przyjemności,
• dodatkowo: osłabienie koncentracji i uwagi, zmniejszona zdolność myślenia lub skupiania się, niska samoocena, pesymistyczne postrzeganie przyszłości, myśli samobójcze, zaburzenia snu, zaburzenia łaknienia, spadek popędu płciowego.

Powyższe objawy powinny utrzymywać się przez minimum 2 tygodnie, chociaż zdarza się, że początek choroby jest nagły, a symptomy bardzo nasilone – wówczas diagnozę depresji można postawić wcześniej.

– Przyczynami wystąpienia depresji, zwłaszcza u osób chorych przewlekle, są zarówno zmiany biologiczne zachodzące w organizmie, czynniki związane bezpośrednio z leczeniem, jak również aspekty społeczne. Poważnym problemem w diagnozowaniu depresji u takich osób jest błędne interpretowanie jej objawów jako naturalnych w sytuacji przebiegu choroby pierwotnej. Należy pamiętać, że często objawy somatyczne maskują objawy depresyjne.  Mówimy wówczas o depresji maskowanej. Tak jak każdą inną chorobę, depresję należy leczyć – w przeciwnym razie człowiek skazuje siebie na niepotrzebne cierpienie psychiczne – mówi ekspert portalu sm24.pl, psychoonkolog dr Mariola Kosowicz.

Zobacz też: Jak walczyć ze stresem? Skuteczne techniki!

Stres w chorobie przewlekłej – naucz się z nim walczyć!

Osoby zmagające się z chorobą przewlekłą szczególnie silnie odczuwają objawy stresu – napięcia związanie z codziennymi sprawami takimi jak praca, rodzina, zakupy pogłębiane są przez wątpliwości związane z diagnozą. Ze stresem można jednak nauczyć się skutecznie walczyć. Poniżej znajdują się wskazówki, które podpowiedzą, jak radzić sobie z negatywnymi emocjami.

• Daj sobie czas, aby zaakceptować informację o chorobie – oswojenie się z chorobą, która będzie towarzyszyć nam przez całe życie, wymaga czasu. Rzadko zdarza się, że pacjent akceptuje swój stan do końca, zwłaszcza, gdy choroba nie daje o sobie zapomnieć. Jednak pogodzenie się z nową sytuacją oraz wprowadzenie pewnych zmian w dotychczasowym życiu pozwoli odnaleźć wewnętrzny spokój, dzięki któremu zyskamy siłę do walki o swoje zdrowie.  
• Znajdź sposób na odstresowanie się – istnieje wiele technik relaksacyjnych – od nas zależy jaką wybierzemy. Może to być joga, relaks mięśni czy medytacja. Nauczmy się też panować nad własnym oddechem. Ciekawą techniką może okazać się też mindfulness, czyli trening uważności. Polega on na świadomym skupianiu i kierowaniu uwagi. Należy konkretną myśl wychwycić już w momencie jej pojawienia się, jednak bez konieczności jej analizowania w danej chwili. Trening ten jest polecany zwłaszcza osobom, które mają problemy z koncentracją i zapamiętywaniem – m.in. chorym na stwardnienie rozsiane.
• Porozmawiaj z bliskimi i buduj relacje społeczne – „szczera rozmowa na temat naszych obaw także może pomóc w łagodzeniu stresu. Ważne jest jednak, aby o chorobie i możliwych jej konsekwencjach oraz uczuciach jakie ona budzi, rozmawiać wprost i rzeczowo. Często taka rozmowa działa uspokajająco, zmniejsza poczucie lęku, daje wrażenie bezpieczeństwa, ale też pomaga określić potrzeby osoby chorej. Dobrym rozwiązaniem może okazać się też psychoterapia, dzięki której pacjent może pogłębić wiedzę na temat swojego funkcjonowania oraz skuteczniej rozpoznawać i przeciwdziałać zachowaniom, które mogą prowadzić do problemów psychicznych” – podkreśla ekspert sm24.pl, psychoonkolog dr Mariola Kosowicz.
• Staraj się myśleć zdrowo – myśli, uczucia i emocje mogą mieć ogromny wpływ na nasze zdrowie. Zdrowe myślenie nie zakłada, że na pewno wszystko będzie dobrze, ale opiera się na założeniu, że każda myśl generuje wiele emocji i popycha nas do różnych działań. Tak więc myśląc zdrowo, można mieć realny wpływ na swoje życie.  Zamiast zakładać, że nic dobrego nas już nie czeka, warto pomyśleć: „nie wiem dokładnie, co mnie czeka, ale mogę bardzo świadomie przeżyć te chwile życia, na które obecnie mam wpływ”. Żyjąc świadomie tu i teraz dajemy sobie szansę na lepsze kiedyś.
• Przyjrzyj się sytuacjom, które nasilają stres – analiza poszczególnych wydarzeń oraz dotychczasowy stosunek wobec nich może pomóc w odnalezieniu przyczyny napięcia. Starajmy się wyeliminować lub unikać sytuacji, które są dla nas dodatkowym źródłem stresu. Czasami trzeba uzbroić się w cierpliwość, poczekać na rozwój sytuacji i dopiero podjąć realne działania redukujące stres. Warto też pamiętać, że w wielu sytuacjach nie warto na siłę dążyć do zupełnej redukcji napięcia. Małymi krokami można dojść dalej i więcej zyskać.
• Znajdź swój sens życia i pamiętaj, że wielu zdrowych ludzi też nie widzi sensu w swoim życiu, a więc nie koniecznie zależy to tylko i wyłącznie od kondycji fizycznej naszego organizmu. Nie warto wszystkiego zrzucać na chorobę. To my sami, na przekór ograniczeniom, możemy znaleźć powód do życia.   

Informacje na temat metod radzenia sobie ze stresem oraz technik relaksacyjnych znajdziesz na portalu sm24.pl w zakładce „Zapanuj nad streSeM”.

Zobacz też: Badania genetyczne dziecka

Źródło: materiały prasowe On Board/mn

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!