Jak wspierać chorego?
1. Podtrzymuj na duchu
Poważnej chorobie towarzyszą niezwykle silne emocje: żal ("Dlaczego właśnie mnie to spotkało?"), strach ("Czy z tego wyjdę?"), gniew, smutek... W sytuacji poważnego kryzysu zdrowotnego te uczucia są naturalne. Ważne jednak, by całkowicie nie przytłoczyły one chorego, pogrążając go w apatii, poczuciu niemocy i rozpaczy.- Pomóż bliskiemu doświadczać także uspokajających i podtrzymujących emocji. Przede wszystkim podkreślaj swoją wiarę w skuteczność leczenia i rozbudzaj w chorym wolę walki z chorobą ("Uda się, jestem przy tobie, pomogę ci przez to wszystko przejść").
2. Zadawaj pytania
Zamiast gubić się w domysłach, czy na pewno wszystko robisz dobrze, proś chorego o konkretne wskazówki. Pytaj: Jak ci pomóc? Co mogę dla ciebie zrobić? Czego sobie nie życzysz? Cierpiąca osoba najlepiej przecież wie, czego w danej chwili potrzebuje.- Chory nie chce rozmawiać, jest apatyczny, przygnębiony? Być może potrzebuje czasu, by zrozumieć swoją trudną sytuację i się w niej odnaleźć. Nie ponaglaj go, bądź cierpliwa, ale za jakiś czas wróć do rozmowy ("Martwię się o ciebie. Spróbujmy razem się zastanowić, co w tej sytuacji będzie dla ciebie najlepsze"). Czasami niepokojące objawy warto skonsultować z psychologiem lub psychiatrą.
3. Okazuj zrozumienie
Jest to ważne szczególnie wtedy, gdy jesteś świadkiem wyrażania przez bliskiego przykrych emocji. Zamiast je negować ("Nie rozpaczaj tak, za bardzo się tym przejmujesz") czy pocieszać na siłę, pozwalaj choremu na wyżalanie się, płakanie, dzielenie się swoimi obawami. Wystarczy, że wysłuchasz, weźmiesz za rękę, porozmawiasz lub po prostu będziesz – choćby tylko milcząc.- Gniewu i złości chorego nie traktuj osobiście. Pamiętaj, te stany są efektem przeżywania przez bliskiego trudnych chwil i przystosowywania się do życia z chorobą.
4. Bądź szczera i... delikatna
Nie ukrywaj przed bliskim faktów związanych z jego stanem zdrowia. Zdaniem psychologów, udawanie, że wszystko jest w porządku (gdy sami często jesteśmy załamani sytuacją) wcale nie wspiera chorego, ale rodzi w nim poczucie izolacji, a nawet skłaniać go do domysłów, że jest z nim gorzej niż wynika to z diagnozy.- Swoim wypowiedziom staraj się nadawać optymistyczny wydźwięk ("Dzisiaj skutecznie leczy się nowotwory"). Nie podkreślaj też bez potrzeby, że np. wzięcie urlopu na opiekę czy opłacanie pielęgniarki będzie dla ciebie sporym wysiłkiem. Pamiętaj, chory nie powinien czuć się dla bliskich ciężarem!
5. Unikaj nadopiekuńczości
Mimo, że choroba może ograniczać sprawność, pozwalaj bliskiemu na niezależność. Inaczej będzie czuć się niepotrzebny, bezwartościowy, odarty z godności.- Pozwól, by chory był aktywny na ile to tylko możliwe. Angażując się w życie rodziny, podejmując różne znaczące decyzje czy planując swoją przyszłość, będzie dużo skuteczniej walczył z chorobą.
6. Koniecznie zadbaj też o siebie
Przede wszystkim zaakceptuj własne trudne emocje – złość, żal, gorycz i frustrację, które mogą pojawić się na pewnych etapach towarzyszenia cierpiącej osobie. Co jeszcze jest ważne, gdy wspierasz chorego?- Rozważ, co lub kto może sprawić, że będzie ci choć trochę lżej. Może chorym przez tydzień zajmie się np., kuzynka, byś mogła po prostu odpocząć? Zweryfikuj swoje najpilniejsze potrzeby i spróbuj je zaspokoić w takim zakresie, w jakim jest to możliwe w danym momencie.
- Poszukaj dla siebie pomocy psychologicznej. Rozmowa z terapeutą doda ci sił i pozwoli działać jeszcze skuteczniej w kryzysowych sytuacjach.
Przeczytaj także:
Opieka nad chorym a zdrowie psychiczne opiekuna
Opieka nad osobą chorą psychicznie
Opieka nad bliskim cierpiącym na chorobę otępienną
Autorka jest dziennikarką dwutygodników "Przyjaciółka" i "Pani Domu".
Opieka nad osobą chorą psychicznie
Opieka nad bliskim cierpiącym na chorobę otępienną
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
