Kryteria diagnostyczne schizofrenii (według ICD-10):
a) echo myśli, nasyłanie i zabieranie myśli oraz ugłośnienie myśli,
b) urojenia oddziaływania, wpływu, owładnięcia,
c) głosy omamowe komentujące zachowanie pacjenta lub dyskutujące o pacjencie między sobą, głosy omamowe dochodzące z różnych części ciała,
d) utrwalone urojenia innego rodzaju: urojenia tożsamości religijnej lub politycznej, nadludzkiej mocy, zdolności,
e) utrwalone omamy z zakresu jakiegokolwiek zmysłu,
f) przerwy lub wstawki w toku myślenia, prowadzące do rozkojarzenia lub niedostosowanych wypowiedzi,
g) neologizmy, porozrywane związki wyrazowe (schizofazja), echolalie,
h) zachowania katatoniczne: pobudzenie, zastyganie, negatywizm, mutyzm, giętkość woskowa, stereotypie ruchowe,
i) objawy negatywne: apatia, zubożenie wypowiedzi, spłycenie lub niespójność reakcji emocjonalnych (przeżywanie dwóch sprzecznych uczuć), społeczne wycofanie, zmniejszenie dostosowania społecznego.
Do rozpoznania schizofrenii wymaga się, aby obecny był co najmniej jeden objaw z grupy a–d albo co najmniej dwa objawy należące do grupy e–h były wyraźnie obecne przez większość czasu w ciągu okresu 1 miesiąca lub dłużej.
Zobacz także: Niezwykły świat osoby chorej na schizofrenię
Główne objawy schizofrenii
Do głównych objawów schizofrenii należą: abulia, anhedonia, apatia, omamy, stępienia uczuciowe, uczucie owładnięcia, urojenia, zaburzenia myślenia, zmiany emocjonalne.
Abulia to zmniejszenie chęci do działania i myślenia (osłabienie woli), obojętność na skutki swego postępowania.
Anhedonia to utrata zainteresowań oraz zaprzestanie wszelkich działań będących zazwyczaj źródłem przyjemności.
Apatia to zniesienie reakcji uczuciowej.
Omamy to zaburzenia spostrzegania, spostrzeżenia przedmiotów, które nie są spowodowane przez żaden obiektywnie istniejący bodziec. Omamy wzrokowe (kolorowe, czarno-białe), słuchowe (np. rozkazujące), czuciowe (swędzenie, mrowienie, oddziaływanie prądu elektrycznego), smakowe i węchowe (przykre zapachy, zgnilizna, rozkładające się ciało), ruchowo-czuciowe (zmiany położenia ciała, kończyn).
Natomiast stępienie uczuciowe to trwałe obniżenie życia uczuciowego, przede wszystkim uczuciowości wyższej (ujawnia się agresja, lęk, zanik krytycyzmu, obojętność wobec najbliższych, zanik uczuć etyczno-moralnych).
Uczucie owładnięcia – chory ma poczucie, że jest kontrolowany przez obce moce i siły nadprzyrodzone. Może też występować poczucie, że obca siła przeniknęła jego umysł. Jest to interpretowane jako wpływ duchów, promieniowania kosmicznego czy wszczepionych nadajników radiowych.
Urojenia – zaburzenia myślenia, sądy sprzeczne z rzeczywistością, którym towarzyszy silne przekonanie o ich prawdziwości i są podtrzymywane pomimo przedstawiania dowodów o ich fałszywości. Rodzaje: prześladowcze, zazdrości, wielkościowe, depresyjne, grzeszności, winy, ksobne, hipochondryczne, nadwartościowe.
Zaburzenia myślenia – poczucie, że myśli są nasyłane lub odciągane z mózgu. Niekiedy chory może mieć urojenie, że jego myśli ulegają nagłośnieniu tak, że inne osoby mogą je słyszeć.
Zmiany emocjonalne i wolicjonalne – emocje i uczucia stają się mgliste lub mniej jasne i mogą być opisywane jako „spłycone”. Może też wystąpić spadek inicjatywy czy energii. Takie zmiany nazywamy też „objawami negatywnymi”, w przeciwieństwie do objawów „wytwórczych” (omamów i urojeń), które określamy jako „objawy pozytywne”.
Warto wiedzieć: Po czym poznać schizofrenię?
Źródło: Wydawnictwo Continuo, „Podstawy psychologii. Podręcznik dla studentów medycyny i kierunków medycznych”; pod red. M. Talarowskiej, Antoniego Florkowskiego, Piotra Gałeckiego; rozdział 10: Wybrane zaburzenia psychiczne.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
