Czym jest kryzys?
Z kryzysem mamy do czynienia gdy pojawia się w naszym życiu przeszkoda, która uniemożliwia zrealizowanie ważnego życiowego celu. Dotknięta nim osoba nie jest w stanie pokonać przeszkody, gdyż dotychczas stosowane rozwiązania zawodzą. Podczas kryzysu wzrasta napięcie i następuje dezorganizacja psychiczna.
W celu jego rozwiązania konieczne jest wypracowanie nowych sposobów funkcjonowania.
Skutki kryzysu mogą być zarówno pozytywne (samorozwój) jak i negatywne (zachowania patologiczne). W pierwszym przypadku kryzys jest zalążkiem zmiany na lepsze i rozwoju. Niektóre osoby potrafią sobie poradzić same i czerpać z tego doświadczenia, inni załamują się i nie są zdolni do samodzielnego przezwyciężenia.
Czasem, gdy samodzielne przezwyciężenie takiego stanu jest niemożliwe, wspomagająco stosowana jest specjalistyczna pomoc psychologiczna – interwencja kryzysowa.
Polecamy: Brytyjska recepta na kryzys
Kryzys przejawia się na płaszczyznach:
- emocjonalnej (związany jest z przeżywaniem lęku, poczucia winy, pustki, złości),
- fizjologicznej (rozregulowanie procesów fizjologicznych: pocenie się, biegunki, nudności, wymioty, bóle głowy, brzucha, nieregularne miesiączki),
- poznawczej (zaburzone zostają procesy percepcji, umiejętności rozwiązywania problemów, podejmowania decyzji),
- behawioralnej (zmiany zachowania jak zachowania impulsywne, nadużywanie alkoholu lub narkotyków, niezdolność do normalnego funkcjonowania).
Rodzaje kryzysów
Istnieje kilka rodzajów kryzysów.
- Kryzysy rozwojowe są naturalnymi stanami w przebiegu rozwoju człowieka. Występują np. po urodzeniu dziecka czy po przejściu na emeryturę. Ich pomyślne rozwiązanie konieczne jest do prawidłowego wkroczenia do kolejnej fazy rozwoju.
- Kryzysy sytuacyjne są skutkami nieprzewidywalnych, nagłych zdarzeń, których kontrola jest niemożliwa. Mamy z nimi do czynienia w przypadku gwałtów czy powodzi.
- Kryzysy egzystencjalne są wewnętrznymi konfliktami dotyczącymi życiowych celów, wolności, niezależności w pewnych obszarach. Kryzys taki wystąpić może w pewnym wieku (często średnim) jako wynik braku poczucia sensu własnego życia.
- Kryzysy środowiskowe mają miejsce, gdy osobę lub grupę osób spotyka naturalna lub wywołana działaniem ludzkim katastrofa. Wywołują je powodzie, trzęsienia ziemi, epidemie i wojny.
Polecamy: Czy stres może być źródłem kryzysu?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
