Przewodnik po psychoterapii, część 5
Bardzo ważnym, jeśli nie najważniejszym czynnikiem wyznaczającym sukces psychoterapii, jest świadomy i odpowiedzialny wybór przez klienta terapeuty. Niestety wiele osób decydujących się na psychoterapię zwraca się do pierwszego lepszego znalezionego w internecie specjalisty. Pamiętajmy, im bardziej selektywni będziemy w poszukiwaniach odpowiedniego dla nas terapeuty, tym większą uzyskamy szansę na to, że psychoterapia ta będzie dla nas naprawdę pomocna.
Przesłanki, jakimi powinniśmy kierować się w naszym wyborze, to kompetencje terapeuty i jego osobowość. W tej części przewodnika postaramy się przybliżyć kwestie dotyczące kompetencji psychoterapeuty, a w następnej – 6 części – jego charakterystyki osobowościowej.
Na co zwracać uwagę przy wyborze psychoterapeuty?
Sprawdzając kompetencje psychoterapeuty zwróćmy uwagę na jego:
- wykształcenie i kwalifikacje,
- superwizje,
- przejście psychoterapii własnej,
- przynależność do organizacji psychoterapeutycznej.
Jakie wykształcenie i kwalifikacje powinien mieć psychoterapeuta?
Psychoterapeutą może być specjalista w zakresie psychiatrii, magister psychologii lub jednego z kierunków humanistycznych czy też społecznych, który uzupełnił swoje podstawowe wykształcenie kilkuletnim szkoleniem psychoterapeutycznym (ewentualnie jest w trakcie szkolenia) w jednej ze szkół kształcących psychoterapeutów. W Polsce istnieją liczne profesjonalne stowarzyszenia psychoterapeutyczne, afiliowane w renomowanych organizacjach międzynarodowych, kształcące w zawodzie psychoterapeuty zgodnie ze standardami europejskimi. Większość z nich jest zrzeszona w Polskiej Radzie Psychoterapii.
Warto wiedzieć: Metody psychoterapii – jaki nurt jest dla mnie odpowiedni?
Szkolenie psychoterapeutyczne kończy się uzyskaniem Certyfikatu Psychoterapeuty (lub jego ekwiwalentem). Certyfikat Psychoterapeuty jest dokumentem wydawanym przez stowarzyszenia psychoterapeutyczne. Potwierdza on, że dany psychoterapeuta ukończył szkolenie w modelu właściwym dla danej odmiany psychoterapii (np. psychoanalitycznej, integratywnej czy systemowej), jego umiejętności zostały zweryfikowane, respektuje kodeks etyczny psychoterapeuty macierzystego stowarzyszenia, a jego praca podlega różnym formom kontroli za strony tej organizacji.
Warto zwrócić uwagę na aktualność certyfikatu psychoterapeuty. Psychoterapeuta, który przestaje spełniać wymagania stawiane przez organizację certyfikującą (na przykład zaprzestaje własnego doskonalenia zawodowego lub superwizji) nie dostaje przedłużenia certyfikatu.
Superwizje – analiza pracy terapeuty z klientem
Kolejna sprawa warta uwagi to superwizja psychoterapeuty. W dużym skrócie – superwizje można opisać jako rodzaj analizy pracy terapeuty z klientem, własnych reakcji terapeuty, jego działań i interwencji pod okiem certyfikowanego superwizora. Superwizja psychoterapeuty chroni klienta (i samego terapeutę) przed naturalnym zagrożeniem subiektywizmem i wpływem własnych deficytów psychologicznych na jakość relacji terapeutycznej.
Psychoterapia terapeuty – na czym polega?
Praca w charakterze psychoterapeuty wymaga dobrej znajomości siebie, swoich zasobów i ograniczeń, specyfiki przekonań, reakcji emocjonalnych oraz pewnego poziomu dojrzałości. Umożliwia to odbycie przez terapeutę psychoterapii własnej.
Dowiedz się także: Cechy i umiejętności psychoterapeuty – jak nawiązać nić porozumienia?
Przejście przez psychoterapię własną chroni potencjalnego klienta przed ewentualnym popełnieniem przez specjalistę błędów. Zabezpiecza też klienta od – co prawda rzadkiego, ale wciąż możliwego – trafienia na „zaburzonego” terapeutę. Naszym zdaniem osoba, która nie przeszła terapii własnej nie może nazywać siebie psychoterapeutą.
Zrzeszenie w organizacji psychoterapeutycznej
Przynależność terapeuty do organizacji psychoterapeutycznej gwarantuje klientowi, że terapeuta „pokazuje się publicznie”, uczestniczy w zebraniach, spotkaniach, konferencjach. Jeśli zaczyna się z nim dziać coś niedobrego, koledzy prawdopodobnie to zauważą. Z drugiej strony, jeśli doznaliśmy szkody w naszej psychoterapii, mamy gdzie złożyć skargę.
W Polsce działa około 20 towarzystw psychoterapeutycznych. Są one zrzeszone w macierzystych organizacjach międzynarodowych lub europejskich (np. European Association for Psychotherapy, International Psychoanalytical Association czy European Association for Neuro-Linguistic Psychotherapy). Stowarzyszenie ręczy za pracę psychoterapeuty.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
