Przewodnik po psychoterapii, część 3
Indywidualna czy grupowa? Przed takim wyborem staje osoba, która rozważa podjęcie psychoterapii. Wybór formy psychoterapii jest przede wszystkim kwestią preferencji samego klienta. Czasami terapeuta sugeruje swoim klientom tę lub inną formę. Zdarza się też, że klient decyduje się na łączenie pracy indywidualnej z udziałem w grupie terapeutycznej.
Czym się różni terapia indywidualna od grupowej?
Różnica pomiędzy psychoterapią indywidualną a grupową (oczywiście poza ilością osób znajdujących się w gabinecie) polega głównie na tym, że terapia indywidualna w większym stopniu zorientowana jest na historyczny aspekt osobowości klienta, a przy tym uwzględnia realną sytuację współdziałania. Natomiast terapia grupowa w większym stopniu kładzie nacisk na kontekst relacyjny, a przy tym uwzględnia historyczny aspekt osobowości klienta.
Z pewnością terapia grupowa jest dla klienta o wiele bardziej ekonomiczną formułą. Sesja terapii grupowej jest zazwyczaj 2-3-krotnie tańsza od sesji indywidualnej.
Psychoterapia indywidualna
Psychoterapia indywidualna opiera się na bezpośrednim kontakcie terapeuty z klientem. Główną zaletą tej formy terapii jest możliwość dogłębnego przepracowania naszych trudności – terapeuta poświęca nam całą swoją uwagę i energię. Sesje terapeutyczne trwają 50-60 minut i odbywają się raz lub – w przypadku niektórych szkół – kilka razy w tygodniu.
Przeczytaj także: Czym jest psychoterapia i komu jest ona polecana?
Psychoterapia grupowa
Psychoterapia grupowa polega na systematycznym uczestnictwie w spotkaniach grupy klientów (pacjentów), której przewodzi jeden lub dwóch psychoterapeutów. Grupa terapeutyczna składa się zazwyczaj z 7-13 osób. W zależności od potrzeb oraz założeń terapii spotkania mogą odbywać się 1-2 razy w tygodniu. Zdarzają się też grupy, które spotykają się raz lub kilka razy w miesiącu. W tym przypadku spotkania mogą trwać cały dzień lub nawet kilka dni. Jeżeli terapia prowadzona jest w szpitalu lub innym ośrodku, może odbywać się codziennie.
Grupa może być zróżnicowana w swoim składzie, ale może być także sprofilowana pod określonym „hasłem” lub skierowana do osób z określoną problematyką (grupa dla kobiet, grupa dla matek samotnie wychowujących dzieci, grupa DDA).
Wyróżnić można dwa rodzaje grup terapeutycznych: grupy otwarte i grupy zamknięte. Grupy otwarte to takie, do których nowy uczestnik może przyjść w każdej chwili. Grupa otwarta pracuje cały czas, nie wyznacza się początku ani końca terapii, klienci się zmieniają – niektórzy odchodzą z grupy, przychodzą do niej nowi.
Grupy zamknięte pozostają w stałym składzie przez cały czas swojego istnienia. Skład grupy zamkniętej kształtuje się zazwyczaj w trakcie pierwszych 3-4 spotkań, kiedy to grupa funkcjonuje podobnie jak otwarta, po czym jest „zamykana”.
Otwarte i zamknięte grupy różnią się między sobą stopniem psychologicznego bezpieczeństwa i zaufania. W grupie zamkniętej poziom bezpieczeństwa i zaufania zazwyczaj jest wyższy. Wyobraźmy sobie, że te same osoby spotykają się raz w tygodniu w ciągu na przykład roku. Nowi nie przychodzą. W grupach otwartych trzeba od czasu do czasu zaadaptować się do wejścia nowych uczestników lub odejścia kogoś ze starych, co za każdym razem zmienia wewnętrzną strukturę grupy (zmieniają się liderzy, autsajderzy itp.). Trzeba dostroić się do obecności nowej osoby w grupie, zbudować z nią relację. Dla wielu uczestników doświadczenie adaptacji może okazać się bardzo istotnym.
Dowiedz się także: Psychoterapia – czy to dla mnie?
Indywidualne sesje w terapii grupowej
Istnieją też grupy (w terapii Gestalt), gdzie uczestnik pracuje z terapeutą nad swoim problemem na forum grupy w specjalnie wyznaczonym do tego czasie. W czasie takiej pracy (indywidualnej sesji w grupie) reszta uczestników pozostaje obserwatorami. Kiedy sesja jest zakończona, uczestnicy dzielą się swoimi doświadczeniami, przeżyciami i uczuciami, które pojawiały się u nich podczas sesji. Taki format pracy pozwala uczestnikom w bezpiecznych warunkach popracować nad swoim problemem z terapeutą, a jednocześnie usłyszeć informacje zwrotne od innych ludzi.
Ważnym i oczywistym zasobem grupy, jest możliwość współdziałania nie z jedną osobą (jak na sesji indywidualnej), a od razu z kilkoma. Można powiedzieć, że grupa to model lub plac eksperymentalny, na którym można badać swoje sposoby zachowania i przy dobrej woli klienta zmieniać je na inne, bardziej odpowiednie. Grupa jest cennym źródłem wielu możliwych rozwiązań problemów i innowacyjnych pomysłów. W porównaniu z jednostką grupa ma większe skłonności do podejmowania ryzykownych decyzji, szybciej przyswaja informacje i uczy się. Takie są zalety psychoterapii grupowej. Są jednak pewne ograniczenia.
Kto nie powinien brać udziału w psychoterapii grupowej?
Przypuszcza się, że niektórzy ludzie ze względu na swoje cechy osobowościowe nie mogą efektywnie rozwiązywać swoich problemów w grupie, a trafiwszy do niej, przeszkadzają innym. Poza tym niektóre normy grupowe (empatia, wzajemny szacunek, pozytywna konfrontacja, otwartość, dyskrecja itp), które niezbędne są do efektywnej pracy grupy, rodzić mogą iluzję. Wszak w realnym życiu są to normy raczej pożądane, aniżeli powszechnie spotykane. Dlatego grupa może stać się dla uczestnika bezpieczną „niszą ekologiczną”. Człowiek zaczyna „żyć” w grupie nic nie zmieniając w swojej codzienności. Dla takich uczestników ukończenie pracy grupy stać się może ciężkim doświadczaniem.
Polecamy: "Poradnik po psychoterapii", część 4; Metody psychoterapii – jaki nurt jest dla mnie odpowiedni?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
