Czym jest autoagresja?
Autoagresja jest formą zachowań agresywnych, które są ukierunkowane na samego siebie. Do grupy zachowań autodestrukcyjnych zalicza się czynności zagrażające zdrowiu i życiu człowieka, a także choroby, wypadki, zdarzenia życiowe oraz niepowodzenia.
Można mówić również o tzw. wskaźnikach autodestruktywności, do których zalicza się m.in. procesy wewnątrzpsychiczne, takie jak: poczucie winy, samoponiżanie, potrzebę agresji.
Zachowania autodestrukcyjne
Zachowaniem autodestruktywnym można nazwać każde zachowanie, podejmowane dobrowolnie i świadomie, które w sposób bezpośredni lub pośredni zagraża zdrowiu lub życiu jednostki. Formą autodestruktywności bezpośredniej jest więc: atak na własne ciało, zdrowie czy też życie, przy czym między działaniem a skutkiem występuje widoczny związek i mały odstęp czasowy.
Zachowanie autodestruktywne (podobnie jak w przypadku samobójstwa) jest formą zachowania intencjonalnego, o zróżnicowanym stopniu uświadomienia, które nie jest akceptowane ani społecznie, ani kulturowo. Skrajny przejaw autoagresji (agresji skierowanej przeciwko sobie) to samobójstwo. Gdy pojawia się agresja, która jest naturalną formą obrony, oznacza to, że jednostka ma trudności w przystosowaniu się do życia.
Czym jest samobójstwo?
W literaturze można spotkać wiele definicji samobójstwa. Termin „samobójstwo” jest powszechnie znany i na przestrzeni wieków doczekał się wielu różnych interpretacji i opisów. Powszechnie cytowana definicja zaproponowana przez Światową Organizację Zdrowia (World Health Organization – WHO) w 1986 roku, podaje, że samobójstwo jest aktem o skutku śmiertelnym, który zmarły ze świadomością i oczekiwaniem na taki skutek sam zaplanował i wykonał, w celu spowodowania zmian przez siebie pożądanych (upragnionych).
Potocznie samobójstwo jest uważane za „brutalny akt przerwania ciągu życia”. Interesującą koncepcję przedstawia Brunon Hołyst (kryminolog), który mówi o zachowaniu samobójczym (suicydalnym). Autor ujmuje samobójstwo jako proces mogący trwać bardzo długo (często latami), będący ciągiem powiązanych ze sobą myśli i czynów.
Zdaniem autora, zachowanie suicydalne jest „ciągiem reakcji, jakie zostają wyzwalane w człowieku, z chwilą gdy w jego świadomości samobójstwo pojawia się jako antycypowany, pożądany stan rzeczy, a więc jako cel”.
Zobacz też: Czy można określić profil samobójcy?
Cztery fazy zachowania samobójczego:
1. Samobójstwa wyobrażone.
2. Samobójstwo upragnione.
3. Samobójstwo usiłowane.
4. Samobójstwa dokonane (zakończone śmiercią).
Przyszły samobójca
Osoby, które myślą o samobójstwie, nie rozpatrują swoich działań w szerszym kontekście. Nie postrzegają śmierci jako formy niebytu, ale jako sposób uniknięcia problemów, rozwiązania trudnej sytuacji. Warto podkreślić, że osoba dokonująca aktu samobójstwa w takim stanie najczęściej nie bierze pod uwagę dalszych konsekwencji swego działania, chodzi tu bowiem o doraźne uwolnienie się od problemu.
W przeciwdziałaniu samobójstwom istotne znaczenie mają wszelkie sygnały wskazujące na to, że u jednostki może pojawić się samobójstwo jako ewentualny sposób na odcięcie się od problemów. Bardzo istotne są tu myśli samobójcze, ich występowanie może być ważną przesłanką. Gdy w otoczeniu uda się wcześnie zauważyć oznaki pasujące do przyszłego samobójcy, takiej osobie można pomóc.
Zobacz też: Manipulacja czy realne zagrożenie
Źródło: Wydawnictwo Continuo „Podstawy Psychologii. Podręcznik dla studentów medycyny i kierunków medycznych”; pod red. M. Talarowskiej, Antoniego Florkowskiego, Piotra Gałeckiego; Rozdział 11. Psychopatologia zjawisk społecznych/pk/jm
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
