W poszukiwaniu skutecznego leczenia
Brak wyraźnie określonej etiologii i patogenezy syndromu przewlekłego zmęczenia powoduje również brak skutecznego leczenia. Fred Kantrowitz, David Farar i Steven Locke (1995) uważają, że terapeutyczne sposoby traktowania tej grupy osób jako swego rodzaju sztukę zależną w znacznym stopniu od rozmaitych uwarunkowań kulturowych sprzyjają aplikowaniu różnorodnych strategii. Nie można więc ocenić, czy określone działania terapeutyczne są bezwzględnie dobre, czy złe, ale jedynie powiedzieć, że są różne.
W proponowanych formach pomocy zwraca się uwagę na wstępną diagnozę różnicową i wykluczenie na przykład anemii, niedoczynności tarczycy, zakażenia wirusem HIV, uzależnienia od środków psychoaktywnych, nowotworu złośliwego, stwardnienia rozsianego, cukrzycy, choroby reumatycznej, chorób serca, płuc, wątroby czy nerek.
Trudne rozpoznanie
Trudności dotyczące rozpoznania tego syndromu, powodujące częste badania chorych na niego przez różnych specjalistów i liczne negatywne wyniki badań diagnostycznych, ukierunkowują lekarzy zorientowanych biologicznie na poszukiwanie choroby somatycznej i przy jej wykluczeniu na przypisywanie symptomów zgłaszanych przez chorego do grupy problemów emocjonalnych.
Polecamy: Jakie zagrożenia niesie przewlekły stres?
Właściwa diagnoza kluczem do poprawy
Dlatego za cenną wskazówkę porządkującą procedury terapeutyczne można przyjąć schemat realizowany przez wymienionych wyżej autorów, którzy podkreślają, że po uzyskaniu prawidłowej diagnozy u osób z CFS następuje redukcja lęku. Do obniżenia lęku mogą się przyczynić racjonalne argumenty, które brzmią następująco: CFS nie zagraża życiu; jego symptomy często zmniejszają się wraz z upływem czasu, nawet jeśli CFS byłoby nieuleczalne; liczne interwencje są w stanie poprawić funkcjonowanie chorych na CFS; przebieg choroby cechują remisje i pogorszenia. Ostatnie stwierdzenie jest szczególnie ważne, ponieważ wielu pacjentów czuje się zdezorientowanych i przerażonych w sytuacji pogorszenia objawów.
Jak żyć z CFS?
Zwraca się uwagę, że stopień aktywności fizycznej i psychicznej chory może ustalić wyłącznie dla siebie przez zastosowanie skutecznej metody prób i błędów.
Osoby z CFS powinny aktywnie wykorzystywać czas, w którym symptomy są minimalne lub wręcz nieobecne (najczęściej późnym rankiem lub wczesnym popołudniem), i regenerować siły, kiedy doświadczają wielu symptomów. Powinny przede wszystkim podczas aktywności zapobiegać stanom wyczerpania.
Zdrowy sen, brak używek, fizjoterapia
Ważnym elementem jest zadbanie o higienę snu, z przestrzeganiem rytmów okołodobowych i liczby godzin snu, wyciszenia psychicznego, odpowiedniej temperatury w sypialni, ciszy, udania się na spoczynek bez uczucia głodu czy nadmiernej sytości.
Należy też unikać nikotyny i alkoholu.
Spośród zabiegów fizjoterapeutycznych zalecany jest głęboki masaż zmniejszający ból, relaksacja, zabiegi z użyciem ciepła lub zimna (termoterapia).
Zwiększanie aktywności
Kolejny etap leczenia to wprowadzenie pacjenta na poziom takiej aktywności, jaka jest wymagana podczas aerobiku czy zajęć w klubach fitness. Spacer powinien być podstawowym rodzajem aktywności tych osób i rozpoczynać program szczegółowych ćwiczeń. Pacjenci powinni być zachęcani do codziennych ćwiczeń, z obniżeniem ich intensywności w dni bardziej dokuczliwego bólu lub większego wyczerpania. Za optymalny wymiar czasu dla ćwiczeń ruchowych uznaje się 30–45 minut powtarzanych 3–4 razy w tygodniu (Kantrowitz, Farar, Locke, 1995).
Zobacz też: Jak zwiększyć aktywność u osób z syndromem przewlekłego zmęczenia?
Leczenie farmakologiczne
Nie można tu pominąć znaczenia terapii farmakologicznej, która również przyczynia się do poprawy kondycji osoby cierpiącej na CFS (Nowaczenko, 2000). Należy jednak dodać, że wielu lekarzy jest nastawionych krytycznie do szukania poprawy w tym syndromie przez aktywność fizyczną i dlatego wyłącza ją z opcji terapeutycznych.
Fragment pochodzi z książki „Zmęczenie a zdrowie i choroba (perspektywa psychologiczna)” Gabrieli Chojnackiej-Szawłowskiej (Impuls, 2009). Publikacja za zgodą wydawcy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
