Najbardziej widoczne objawy zaburzeń depresyjnych dotyczą sfery emocjonalnej, jednak równie silny wpływ wywiera ona na funkcjonowanie poznawcze pacjentów. Osłabienie funkcji kognitywnych w tej grupie chorych może mieć różny charakter i natężenie - od deficytów wybiórczych, swoistych i łagodnych, po zmiany uogólnione i znacznie nasilone.
Nasilenie depresji koreluje z pogorszeniem funkcji poznawczych
Zdaniem niektórych autorów, u osób cierpiących na lżejsze stany depresyjne, w porównaniu z osobami zdrowymi, obserwuje się jedynie niewielkie obniżenie sprawności intelektualnej. U pacjentów z „dużą depresją” częściej mamy natomiast do czynienia z upośledzeniem funkcji poznawczych, przy jednoczesnym dobrym ogólnym poziomie intelektualnym.
Jak odróżnić depresję od otępienia?
Osłabienie funkcji poznawczych (głównie pamięci epizodycznej) jest traktowane jako potencjalny czynnik ryzyka zaburzeń depresyjnych w 3-letnim okresie prognostycznym. Szczególnie znaczenie, zarówno dla personelu medycznego, jak i samych pacjentów, ma precyzyjne odróżnianie objawów otępienia od objawów depresji.
Nie jest to zadanie proste, ponieważ relacje między depresją a otępieniem mogą mieć różnorodny charakter. Po pierwsze, obecne u pacjentów objawy depresji bywają niejednokrotnie błędnie diagnozowane jako otępienie. Równie często symptomy depresyjne dominują w obrazie otępienia. Możliwe jest także ich współwystępowanie, jako dwóch niezależnych zespołów chorobowych.
Depresja i zaburzenia funkcji poznawczych jako jeden objaw choroby organicznej mózgu
W niektórych procesach organicznych depresja bywa początkiem procesu chorobowego. Objawy zaburzeń afektywnych mogą być również konsekwencją stopniowo narastającego osłabienia funkcji intelektualnych, które pociąga za sobą trudności w pracy zawodowej czy organizacji życia codziennego.
W przypadku pacjentów z organicznymi uszkodzeniami mózgu depresja może przyjąć postać przewlekłego stanu depresyjnego o nieznacznym nasileniu lub też rozbudowanych urojeń depresyjnych z tendencjami samobójczymi. Depresje obecne w schorzeniach organicznych ośrodkowego układu nerwowego mogą nasilać zaburzenia procesów poznawczych.
Depresja współwystępująca z otępieniem
Najczęściej depresja występuje w otępieniu o nasileniu niewielkim lub średnim i jest powszechniejsza w przebiegu otępień o etiologii naczyniowej. Mówimy wówczas o tzw. „rzekomym otępieniu depresyjnym”, „pseudodemencji depresyjnej” lub „depresji z odwracalnym otępieniem”. Pojęcie to odnosi się do stwierdzenia w obiektywnych testach neuropsychologicznych i skalach psychopatologicznych współistnienia objawów zarówno depresji, jak i otępienia.
Depresja jako objaw prognostyczny choroby Alzheimera
Należy pamiętać, iż depresja, występująca po raz pierwszy w podeszłym wieku i związana z osłabieniem funkcji poznawczych może być czynnikiem ryzyka rozwoju choroby Alzheimera bądź też zwiększać prawdopodobieństwo znacznego osłabienia funkcji poznawczych w późniejszym czasie.
Głęboka stymulacja mózgu lekiem na depresję?
Źródło: Wydawnictwo Continuo, „Podstawy Psychologii. Podręcznik dla studentów medycyny i kierunków medycznych”; rozdział 3. Biologiczne podłoże chorób psychicznych, Dominika Berent, Piotr Gałecki.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
