Zaburzenia funkcji poznawczych jako cecha predysponująca do zachorowania na schizofrenię
Zaburzenia czynności poznawczych są często obserwowane u pacjentów ze schizofrenią. W schizofrenii zaburzenia pamięci operacyjnej i funkcji wykonawczych są podstawowym i utrwalonym deficytem, mogącym ulegać nasileniu wraz z czasem trwania choroby.
Wpływa to znacząco na sprawność innych funkcji poznawczych oraz warunkuje możliwości adaptacyjne chorych. Obecnie zaburzenia pamięci operacyjnej traktowane są jako kognitywny marker fenotypowy, predysponujący do zachorowania na schizofrenię.
Przyjmuje się, iż deficyty poznawcze w tej chorobie nie są pochodną objawów wytwórczych, ani efektem leczenia neuroleptycznego. Wykazano bowiem, że u osób, które zachorowały na schizofrenię, już w okresie dzieciństwa obecne są zaburzenia uwagi, czynności poznawczych i motorycznych.
Deficyty poznawcze pogarszają przebieg schizofrenii
Deficyty te stwierdzane przed zachorowaniem nasilają się w okresie pierwszego epizodu schizofrenii. Ich obecność jeszcze przed wystąpieniem pełnoobjawowej psychozy potwierdza słuszność hipotezy neurorozwojowej schizofrenii, zgodnie z którą w etiopatogenezie tego schorzenia współuczestniczą czynniki genetyczne oraz środowiskowe, których interakcje na wczesnych etapach rozwoju ośrodkowego układu nerwowego mogą mieć niekorzystny wpływ na wzrost neuronów oraz cytoarchitektonikę kory mózgu.
Jak powstają zaburzenia funkcji poznawczych?
Nieprawidłowości w zakresie funkcji poznawczych powstają w okresie rozwoju płodowego i wczesnego dzieciństwa, zaś do ich ekspresji w formie schizofrenii dochodzi po zakończeniu okresu dojrzewania. Zaburzenia w tej sferze są dużo bardziej nasilone u tych chorych, którzy nie podjęli w okresie pierwszego zachorowania leczenia farmakologicznego. Im dłuższy jest czas trwania nieleczonej choroby, tym większe jest ryzyko utrwalania się globalnego deficytu poznawczego.
Zobacz też: Niezwykły świat osoby chorej na schizofrenię
Zaburzenia pamięci w schizofrenii
Zaburzenia pamięci deklaratywnej w tej grupie chorych polegają głównie na trudności w połączeniu poszczególnych aspektów wydarzeń w usystematyzowaną całość.Uważa się, że w grupie pacjentów ze schizofrenią istnieje dodatnia zależność między neuropsychologicznymi deficytami w zakresie procesów pamięciowych a zmianami zanikowymi w obszarze hipokampa. Część badaczy stwierdziła jednak, że wspomniane zależności dotyczą jedynie mężczyzn, a nie są obecne w przypadku kobiet. Osłabienie pamięci jest głównie powiązane z objawami negatywnymi schizofrenii.
Zaburzenia mowy w schizofrenii
Zaburzenia funkcji werbalnych w grupie chorych na schizofrenię są ściśle powiązane z zaburzeniami procesów przetwarzania informacji, funkcji wykonawczych i procesów pamięciowych. Stwierdzane są już w okresie prodromalnym (zapowiadającym), a także są obecne u zdrowych krewnych pierwszego stopnia pacjentów schizofrenicznych, co jest zgodne z neurorozwojową hipotezą schizofrenii. Osłabienie biegłości słownej w tej grupie chorych wyraża się licznymi perseweracjami, neologizmami oraz prezentacją słów nie należących do wymaganej kategorii.
Zobacz też: Co powinien wiedzieć chory na schizofrenię? - Poradnik
Źródło: Wydawnictwo Continuo, „Podstawy Psychologii. Podręcznik dla studentów medycyny i kierunków medycznych”; rozdział 3. Biologiczne podłoże chorób psychicznych, Dominika Berent, Piotr Gałecki.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
