Żałoba po śmierci dziecka

Kim jest rodzic po stracie?

Strata dziecka to ogromy ból dla wszystkich tych, którzy byli z nim związani. Niestety nasze społeczeństwo często traktuje temat śmierci dzieci jako tabu, a osoby, które straciły dziecko, nie potrafią żyć dalej, zamykając się w świece bólu, rozpaczy, tęsknoty i depresji.
Ten artykuł ma na celu w minimalnym stopniu pokazać rodzicom po stracie jak powinna wyglądać żałoba oraz przede wszystkim wyjaśnić, kim jest rodzic po stracie.
Przede wszystkim na wstępie należy poznać definicję „rodzica po stracie”. W literaturze nie ma jasno sprecyzowanej definicji, więc postanowiłam ją stworzyć i opublikować po raz pierwszy w monografii pt.„Rodzina po stracie” (Studia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach „Jaka rodzina takie społeczeństwo – Wspólnotwórczy wymiar wychowania integralnego”): „Potocznie o rodzicu po stracie mówi się, kiedy umiera jego biologiczne dziecko. Precyzując jednak to pojęcie, według moich obserwacji za rodzica po starcie uznaję osobę będącą opiekunem prawnym, której w skutek poronienia, martwego porodu, choroby, wypadku, samobójstwa lub innych okoliczności dziecko umarło. Również rodzica po starcie można zdefiniować, że jest to osoba, która niezależnie od formy, wieku, płci i okoliczności śmierci dziecka przeżyła jego śmierć, na skutek której nie pogodzi się psychicznie ani emocjonalnie aż do swojej śmierci”.

Smutek rodziców, niemoc otoczenia

Dla osieroconych rodziców kontynuowanie własnego życia wydaje się w tej sytuacji wręcz niemożliwe, a obsesyjne pytanie „dlaczego?” nie opuszcza ich ani na chwilę. Rodzina i przyjaciele nie wiedzą, jak pomagać i co mówić w takiej sytuacji. Tymczasem zrozumienie symptomów oraz poznanie przebiegu całego procesu doznawania smutku i żalu u takich rodziców jest bardzo ważne, ponieważ sprzyja redukcji lęku, który na ogół powoduje zupełną utratę kontroli nad własnym życiem.
Istotne znaczenie ma także przywracanie nadziei i ufności, że przyszłość znów kiedyś przyniesie radość i spokój, a owo straszne cierpienie pewnego dnia zniknie.

Jak radzić sobie ze stratą?

Jednym ze sposobów radzenia sobie ze stratą jest mówienie o cierpieniu.
Mówienie o cierpieniu w rodzinie jest trudne, ale pomaga uświadomić sobie uczucia i związki łączące rodzinę, a w konsekwencji wzmacnia więzi emocjonalne. Ułatwia też zachowanie poczucia ciągłości życia rodzinnego. Może jednak być inaczej, gdy dotychczasowy obraz rodziny rozpada się i dochodzi się do stwierdzenia: „nigdy już nie będziemy rodziną”.
Pamięć o zmarłym dziecku jest ważna w rodzinie, a wyciszanie wspomnień powinno następować stopniowo. Przede wszystkim każda osoba dotknięta śmiercią dziecka nie powinna zamykać się w domu i czuć się winna tego, co się stało.
Niestety osoby po stracie czują się napiętnowane i odizolowane od otoczenia przez nasze społeczeństwo, które nie ma pojęcia, jak zachować się wobec takiego rodzica. Rady typu: ”nie płacz”, „będzie dobrze”, „wszystko się ułoży”, „weź się w garść, bo masz dla kogo żyć” w odczucia rodzica po stracie brzmią strasznie, a zarazem powodują wrogość do osoby, która je wypowiedziała.
Zobacz też: Dlaczego żałoba jest nam potrzebna?

Etapy żałoby

Każdy po stracie dziecka powinien aktywnie rozpocząć poszukiwania grup wsparcia dla rodziców po stracie albo udać się do psychologa w celu prawidłowego przeprowadzenia procesu żałoby, na który składają się następujące elementy:

Etapy żałoby. Opracowanie własne na podstawie Catherine M.Sanders „Jak przeżyć stratę dziecka. Powrót nadziei” Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Zobacz też: Jak pogodzić się z odejściem bliskiej osoby?