ADHD - objawy u dzieci i dorosłych i metody leczenia

Nadpobudliwość psychoruchowa (inaczej zespół nadruchliwości, zespół hiperkinetyczny Attention Deficyt Hiperactiyity Disorder) jest schorzeniem mającym charakterystyczne objawy. Leczenie ADHD odbywa się poprzez stosowanie leków oraz terapii.

Rodzaje ADHD​

• Z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi – dzieci tzw. marzycielskie, nie mogą się skupić, potrafią pozostać w bezruchu, jeśli wymaga tego sytuacja; częściej występuje u dziewczynek.
• Z przewagą nadpobudliwości psychoruchowej – dzieci tzw. „żywe srebra”, biegają w kółko bez obiektywnej przyczyny, odpowiednio zmotywowane potrafią się skupić na dłużej; częściej występuje u chłopców.
• Typ mieszany – nasilone objawy nadruchliwości i zaburzeń koncentracji uwagi; częściej u chłopców.

ADHD - przyczyny

Najnowsze badania wskazują, że zespół nadpobudliwości dziecięcej jest zaburzeniem uwarunkowanym genetycznie. Schorzenie jest związane z neurobiologicznymi zmianami funkcji mózgu. Z upływem lat nasilenie objawów dysfunkcji słabnie, ale nie udaje się ich całkowicie wyleczyć, dlatego sporo dorosłych także cierpi na ADHD.

Trudna sytuacja domowa, brak zasad i norm, niekonsekwencja rodziców i ich impulsywność, mogą tylko nasilać objawy. Za czynniki ryzyka powstania ADHD uważa się również nadużywanie przez matkę w czasie ciąży alkoholu, narkotyków, leków i nikotyny.

Objawy ADHD u dzieci

Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo, stanowią około 3-10% wszystkich dzieci w młodszym wieku szkolnym. U przedszkolaka nie zawsze wiadomo, jak rozpoznać ADHD, bo duża aktywność i emocjonalność mieści się w normach rozwojowych. Rozpoznanie najczęściej następuje w 7 roku życia, choć w opinii wielu lekarzy cechy tego zespołu są już widoczne od chwil niemowlęcych, ale bezzasadne jest stawianie diagnozy na tak wczesnym etapie.

Objawy ADHD u małych dzieci:

• wysoka drażliwość,
• mniejsze zapotrzebowanie na sen,
• słabszy apetyt,
• problem ze skupieniem uwagi,
• częste rozrzucanie zabawek, psucie ich.

Objawy ADHD u dzieci szkolnych:

• brak wytrwałości w działaniach wymagających skupienia i koncentracji,
• częste porzucanie jednego zajęcia na rzecz innego,
• impulsywność i wybuchowość,
• kłopoty z dyscypliną (dzieci z ADHD nie łamią zasad celowo),
• wysoka ruchliwość,
• brak staranności,
• nieumiejętność przewidywania ryzyka,
• brak cierpliwości,
• problemy z rówieśnikami,
• niska samoocena.

Zalety dzieci z ADHD

Dzieci z ADHD nie powinny być postrzegane jedyne przez pryzmat tych zaburzeń. Wyróżnia je wiele zalet:

• mają mnóstwo energii,
• próbują nowych rzeczy,
• są chętne do rozmowy,
• dobrze dogadują się z dorosłymi,
• potrafią robić wiele rzeczy naraz,
• są inteligentne (wielu wybitnych to osoby z ADHD),
• mają wspaniałe poczucie humoru,
• bardzo dobrze opiekują się młodszymi dziećmi,
• są spontaniczne,
• dostrzegają detale, których inni nie widzą,
• rozumieją jak to jest, gdy ktoś dokucza lub ma problemy,
• potrafią myśleć niekonwencjonalnie,
• chętnie pomagają,
• są radosne i entuzjastyczne,
• mają niezwykłą wyobraźnię,
• mają wspaniałą pamięć,
• są odważne i ciekawe świata.

Leczenie ADHD

Leki nie wyleczą z nadpobudliwości, ale ułatwiają życie samemu dziecku z ADHD i jego otoczeniu. Rodzice powinni wiedzieć, że kierując swe dziecko na badania lekarskie, pomogą mu w:

• skupieniu się podczas nauki,
• słuchaniu poleceń,
• panowaniu nad potrzebą ruchu,
• refleksji nad zachowaniem.

Leczenie ADHD jest złożone. Leki nie zastąpią pracy z dzieckiem. Powinny być wprowadzane, gdy zawiodą wszystkie metody terapii w szkole i w domu. Można pomóc dziecku z nadpobudliwością psychoruchową poprzez:

• akceptację i miłość,
• stworzenie jasnego systemu zasad,
• zadbanie o uporządkowany tryb życia dziecka,
• współpracę z nauczycielami,
• wspieranie w niepowodzeniach,
• wyjaśnianie, jak i dlaczego przewidywać konsekwencje.

Objawy ADHD u dorosłych

Aby móc diagnozować ADHD u dorosłego, musi występować przynajmniej 6 z 10 objawów.
Są to:

• problemy z koncentracją,
• łatwe rozpraszanie uwagi,
• nadpobudliwość,
• problemy z jednoczesnym wykonywaniem dwóch czynności,
• niecierpliwość,
• chwiejność nastroju,
• nieumiejętność panowania nad emocjami,
• nadmierna drażliwość,
• brak wiary w siebie,
• brak zorganizowania i nieumiejętność radzenia sobie ze stresem,
• trudności w tworzeniu relacji partnerskich,
• obniżona samoocena,
• rozpamiętywanie niepowodzeń.

Nieleczona nadpobudliwość psychoruchowa nie tylko uprzykrza codzienne życie człowieka z ADHD, ale może też prowadzić do poważnych zaburzeń psychicznych, jak depresja, zaburzenia lękowe, nałogi i uzależnienia. Dlatego tak jak w przypadku dzieci, wskazana jest terapia.

Zobacz także: Objawy zaburzeń integracji sensorycznejDiagnozowanie zaburzeń integracji sensorycznejJak rozpoznać Zespół Aspergera