Czerniak i opalanie - nie straszymy, podajemy fakty

Czerniak jest nowotworem złośliwym skóry. Charakteryzuje się szybkim wzrostem, wczesnymi i licznymi przerzutami oraz niewielką podatnością na leczenie. Słusznie kojarzony jest z nadmierną ekspozycją na słońce.

Czerniak złośliwy to nowotwór skóry, błon śluzowych, albo błony naczyniowej gałki ocznej, wywodzący się z komórek barwnikowych wytwarzających melaninę - melanocytów. Najczęściej powstaje w obrębie znamion barwnikowych, nazywanych potocznie pieprzykami, może również powstać (chociaż rzadko) na skórze niezmienionej.

Zobacz też: Jak bezpiecznie opalać się w solarium?

Czerniak stanowi 5-7% nowotworów skóry. W Polsce czerniak zajmuje 16. miejsce wśród wszystkich typów nowotworów złośliwych. Ponad 90% wszystkich czerniaków znajduje się na skórze, ale nowotwór ten może umiejscawiać się wszędzie tam, gdzie pojawiają się komórki barwnikowe, a zwłaszcza wewnątrz gałki ocznej, na błonie śluzowej narządów płciowych, w jamie ustnej, krtani, przełyku, jelitach, żołądku.

Zobacz też: Jak działa opalanie natryskowe?

U kobiet czerniak występuje najczęściej na twarz, bądź kończynach dolnych, u mężczyzn na tułowiu.

Czynniki ryzyka

Czerniak złośliwy wywodzi się z melanocytów, które uległy złośliwej transformacji. Prawdopodobnie przynajmniej w części przypadków związany jest z mutacjami w określonych genach, spowodowanymi przez działanie promieniowania nadfioletowego. Istnieje wiele czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania na czerniaka złośliwego.

Zobacz też: Opalanie w czasie ciąży

Należą do nich między innymi:

• długotrwała ekspozycja na słońce i promieniowanie ultrafioletowe, oparzenia słoneczne w dzieciństwie,
• wrodzone znamiona,
• bardzo duża liczba znamion barwnikowych, znamiona w miejscach drażnienia,
• kolor skóry, włosów, oczu (rasa biała; jasna karnacja; rude lub blond włosy; niebieskie tęczówki; liczne piegi - określone fototypy skóry wg Fitzpatricka),
• czerniak występujący w rodzinie lub wcześniejsze zachorowanie u tego samego pacjenta, przy czym genetyczna predyspozycja związana jest z około 10% zachorowań i szeregiem genów, których mutacje są bezpośrednią przyczyną nowotworzenia.

Opalone nie znaczy zdrowe

Liczba zachorowań na czerniaka z roku na rok się zwiększa. Powodem jest ogólne przekonanie, że ciało opalone jest zdrowe i piękne. Kult brązowego ciała od lat jest ideałem kobiecego piękna, choć na szczęście „boom” nie jest już tak intensywny. Obok nadmiernej ekspozycji skóry na słońce, szczególnie niebezpieczne może być korzystanie z solarium. Jakże często widzimy młode dziewczyny, których skóra twarzy jest aż wprost wypalona przez częste wizyty w solarium. Jest to najprostsza droga nie tylko do czerniaka, ale do wielu innych schorzeń oraz szybkiego starzenia się skóry. Dlatego tak ważne jest, aby uświadamiać wszystkich miłośników „smażenia się” na słońcu lub w solarium, że nie jest to bezpieczne dla naszego zdrowia.

Zobacz też: Jak ratować spaloną słońcem skórę?

Obserwuj swoje ciało

Do stwierdzenia czy dane znamię jest czerniakiem, potrzebne są specjalistyczne badania lekarskie. Jeżeli zauważymy na swojej skórze coś niepokojącego, powinniśmy niezwłocznie udać się do dermatologa.

Nikt nie zna naszego ciała tak dobrze, jak my sami. Dlatego reagujmy na każdą niepokojąca zmianą na naszej skórze, szczególnie w okolicach pieprzyków.

Bardzo przydatna jest reguła „ABCD” stosowana przez Amerykanów, którą łatwo jest zapamiętać:

A oznacza : asymetrię znamienia, niepokojące jest jeśli jedna połowa znamienia różni się od drugiej;
B oznacza: obrzeże znamienia (ang. border), niepokojące jest, jeśli wykazuje nierówności;
C oznacza: kolor znamienia (ang. color), niepokojące jest jeśli jest różny w różnych częściach znamienia (od barwy białej i niebieskawej, do czerwonej, brązowej i czarnej);
D oznacza: średnicę znamienia (ang. diameter) - należy zwrócić szczególną uwagę na każde znamię, które ma 6 mm średnicy lub więcej, a także na każde, które powiększyło się lub wzniosło ponad powierzchnię skóry.

Źródło: Menopauza.pl