Czym jest "zespół uzależnienia od alkoholu"?

Od kilkunastu lat postuluje się traktowanie alkoholizmu jako syndromu czy też zespołu uzależnienia od alkoholu. Podstawą wprowadzenia terminu „zespół uzależnienia od alkoholu” była całościowa koncepcja alkoholizmu Edwardsa i Grossa. Koncepcja ta uwzględnia objawy fizjologiczne, psychiczne oraz społeczne. Zespół uzależnienia od alkoholu posiada charakteryzujące go, niezależne od wieku, następujące objawy:

• Zmiana tolerancji na alkohol, która ujawnia się, gdy wypicie tej samej ilości, co kiedyś, powoduje słabsze niż uprzednio efekty. Na ogół wzrost tolerancji charakterystyczny dla początków uzależnienia następuje stopniowo. W miarę dalszego intensywnego picia, a więc również rozwoju uzależnienia, tolerancja obniża się.
• Alkoholowy zespół abstynencyjny. Człowiek, który nie jest uzależniony od alkoholu następnego dnia po wypiciu dużej ilości alkoholu czuje się ciężko chory. Występują u niego bóle głowy, ogólne rozbicie, rozdrażnienie, brak koncentracji uwagi, wymioty. Medycyna określa to jako objawy zatrucia alkoholowego. U osoby uzależnionej do objawów zatrucia dołączają się objawy tzw. zespołu abstynencyjnego, który wykształca się po kilku latach, a w młodym wieku nawet po kilku miesiącach intensywnego picia. Powstaje on tym wcześniej, im napoje alkoholowe były mocniejsze i im większe ilości ich spożywano, a także im wcześniejsza była inicjacja alkoholowa. Rozwój zespołu abstynencyjnego charakteryzuje się swoistą dynamiką.
• Utrata kontroli nad piciem. Człowiek uzależniony od alkoholu nie jest w stanie pić w sposób umiarkowany. Po wypiciu nawet małej ilości alkoholu pojawia się u osoby uzależnionej nieprzezwyciężona chęć kontynuowania picia odczuwana jako przymus psychiczny i fizyczny. W czasie „ciągu alkoholowego” człowiek uzależniony przyjmuje znacznie mniejsze ilości pokarmu niż normalnie. Alkohol staje się wówczas jedynym „pokarmem” i źródłem energii. Spożywanie wyłącznie alkoholu pozbawia zatem organizm całego szeregu niezbędnych do życia i do rozwoju organizmu substancji (węglowodanów, tłuszczów i białek), a także witamin, pewnych mikroelementów i pierwiastków śladowych.
• Zaburzenia pamięci i świadomości. Typowym przykładem są luki pamięciowe, czyli całe fragmenty zdarzeń, które znikają z pamięci. Mimo wysiłków zmierzających do utrzymania pozorów racjonalności i ciągłości postępowania, coraz więcej wydarzeń dzieje się poza świadomością osoby uzależnionej.
• Koncentracja życia wokół spraw dotyczących alkoholu. Obecność alkoholu w życiu człowieka uzależnionego staje się czymś niezwykle ważnym. Poświęca on wiele czasu i zabiegów na zdobycie tej używki i stworzenie okazji do jej wypicia.
• „Głód alkoholowy” – to subiektywne uczucie łaknienia polegające na wewnętrznym przymusie wypicia, połączone z uczuciem strachu i obawą, że dany człowiek nie wytrzyma długo bez alkoholu.
• Nawroty picia – jest to cecha charakterystyczna polegająca na tym, że człowiek próbuje udowodnić sobie i innym swoją zdolność do kontrolowanego picia. Niestety próby te kończą się z reguły niepowodzeniem.

Zobacz też: Czy mam wpływ na uzależnienie?
Fragment pochodzi z książki "Pomóż uzależnionym!", autor Marian Łakomski (wydawnictwo Impuls, Kraków 2007). Publikacja za zgodą wydawcy. Bibliografia dostępna u redakcji.