Niedoczynność tarczycy

Na niedoczynność tarczycy około pięciokrotnie częściej chorują kobiety niż mężczyźni. Choroba może się pojawić w każdym wieku, jednak częstotliwość jej występowania jest wyższa u osób starszych. Jak ją wykryć i jak leczyć?

Niedoczynność tarczycy to choroba wywołana niedoborem hormonów tarczycy. Odpowiada

ją one za metabolizm, więc ich niedobór skutkuje spowolnieniem wielu procesów życiowych organizmu.

Ze względu na przyczyny wyróżniamy:

niedoczynność pierwotną – związaną z uszkodzeniem gruczołu tarczycy, przyczynami mogą być: zapalenie tarczycy, operacyjne usunięte całości lub części tarczycy, leczenie jodem promieniotwórczym, nadmierna podaż jodu lub jego niedobór, skutek uboczny leku, wrodzona niedoczynność tarczycy
niedoczynność wtórną - wywołaną nieprawidłowym funkcjonowaniem przysadki (czyli wytwarzaniem zbyt małej ilości hormonu TSH) lub podwzgórza

Objawy
Głównym skutkiem niedoczynności tarczycy jest spowolnienie metabolizmu. Wiąże się to z takimi objawami jak:

zwiększenie masy ciała
uczucie zmęczenia, osłabienie, senność
trudności w koncentracji, zaburzenia pamięci
stany depresyjne
łatwe marznięcie, uczucie chłodu
przewlekłe zaparcia
sucha, zimna, blada, nadmiernie rogowaciejąca skóra
obrzęki podskórne, zatrzymywanie wody w organizmie
łamliwe włosy, czasem przerzedzenie brwi
ściszone tony i powiększona sylwetka serca (płyn w worku osierdziowym - obrzęk śródmiąższowy)
zaburzenie cyklu miesiączkowego (u kobiet)
impotencja (u mężczyzn)

Jednakże wszystkie te objawy mogą być spowodowane również przez inne czynniki i czasami diagnoza nie jest oczywista. Objawy zazwyczaj rozwijają się powoli i stopniowo, wraz ze postępującym obniżaniem się poziomu tyroksyny.

Diagnostyka i leczenie
W celu zdiagnozowania zaburzeń czynności tarczycy oznacza się w surowicy krwi poziomy hormonów: TSH, T3 i T4, aby określić czy niedoczynność tarczycy jest pierwotna czy wtórna. Stosuje się również dodatkowe badania, takie jak USG tarczycy, w celu wykrycia przyczyn choroby.
Leczenie niedoczynności tarczycy opiera się na doustnym podawaniu preparatu hormonów tarczycy. W przypadku niedoczynności wywołanej niedoborem jodu, stosuje się również doustne preparaty jodu. Leczenie jest długotrwałe.

Niedoczynność tarczycy a ciąża
Niedoczynność tarczycy może wywoływać zaburzenia miesiączkowania, ale także problemy z płodnością i zwiększoną skłonność do poronień. Nieleczona niedoczynność w ciąży może doprowadzić do tego, że dziecko urodzi się z wrodzoną niedoczynnością (choć może się ona pojawić nawet, jeśli matka nie miała żadnych problemów z tarczycą). Może także prowadzić do jego fizycznego i umysłowego niedorozwoju. Dlatego ważne jest leczenie i opieka specjalisty – w przypadku skutecznej terapii lekami dziecko najczęściej rodzi się zdrowe.

Urszula Skirtun