Ta choroba może zaboleć - półpasiec

Ten sam wirus powoduje dwie choroby – ospę wietrzną i półpasiec. Półpasiec uznaje się jako powtórne przejście infekcji wirusem herpes virus varicella zwykle w dorosłym wieku, po wystąpieniu ospy wietrznej we wcześniejszych okresach życia. Wirus wędruje nerwami, dlatego też półpasiec często jest bardzo bolesną chorobą i rysuje się w postaci zmian skórnych wzdłuż linii nerwów.

Kiedy istnieje duże ryzyko zachorowania?
Półpasiec jest ostrą chorobą, która pojawia się na skutek reaktywacji, tak jakby uśpionego wirusa. Ma to miejsce m.in. w zaburzeniach odporności, związanych głównie z ciężkimi infekcjami, AIDS oraz leczeniem immunosupresyjnym (zwykle po przeszczepach), ale też z przewlekłym zmęczeniem i stresem. Półpasiec może się również ujawnić po szczepieniach.
Innymi ważnymi przyczynami są choroby nowotworowe. Tu obserwuje się pewne zjawisko – jeżeli półpasiec pojawia się kolejny raz, wówczas należy podjąć się diagnostyki nowotworowej (na co należy szczególną uwagę zwrócić u osób starszych).

Jakie są objawy półpaśca?
Z umiejscowienia objawów wynika nazwa choroby – półpasiec. Zmiany lokują się w pasie po jednej połowie ciała.
Jeszcze na samym początku choroby obserwuje się symptomy charakterystyczne dla zwykłego przeziębienia – złe samopoczucie, nieznaczna gorączka, bóle głowy i gardła.
Następnie dołącza się przeczulica i nadwrażliwość po jednej stronie twarzy lub tułowia (żebra), a później uporczywe, silne dolegliwości bólowe/pieczenie/świąd.
Po tych objawach, chory zauważa w miejscu wystąpienia bólu/pieczenia/świądu wysypkę. Początkowo są to czerwone plamy, które ewaluują i uwypuklają się, tworząc grudki, by na sam koniec zmienić się w pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym. Te z kolei pękają i zasychają (strup). Wysypka jest podobna do ospowej. Porównuje się ją także do kaszy perłowej. Utrzymuje się ona krócej niż nawet kilkumiesięczne dolegliwości bólowe, bo do około kilkunastu dni i zwykle po zagojeniu nie pozostawia blizn na ciele.

Półpasiec oczny i uszny
Istnieją ciężkie postaci tej choroby – oczna i uszna. Są one częstsze u osób, które cierpią z powodu np. tocznia i białaczek.
Oczna może obejmować różne struktury oka – spojówka, rogówka, mięśnie poruszające okiem. Zwykle wiedzie do powstania owrzodzeń, które łatwo się infekują bakteriami, ale może też na trwałe zniszczyć wzrok (ślepota).
Postać uszna natomiast manifestuje się bólami ucha oraz wysypką od małżowiny usznej po błonę bębenkową. Towarzyszyć temu mogą szumy uszne, zaburzenia słuchu.

Jak wygląda leczenie tej choroby?
Jeżeli u kogoś wystąpiły, któreś z wymienionych objawów, należy udać się do lekarza. Istotne jest, aby wcześnie wychwycić objawy i ich nie lekceważyć, zaoszczędzając sobie tym samym cierpienia.

Leki przeciwwirusowe (np. acyklowir – Heviran, walacyklowir – Valtrex, famcyklowir - Famvir) działają jedynie na samym początku choroby, a więc w przeciągu trzech dób po zaobserwowaniu pierwszych symptomów. Później pozostaje jedynie leczenie objawowe, a nie przyczynowe. Stosuje się wtedy lekarstwa przeciwbólowe i maści, które mają złagodzić ból oraz zapobiec rozwojowi infekcji.

Na świecie jest już dostępna szczepionka, która ma zapobiegać półpaścowi. Ten zbawienny preparat, nazywa się Zostavax. Jest skuteczny w swoim prewencyjnym działaniu, ale też uznany jako bezpieczny. Najczęstszymi powikłaniami, jakie się po szczepieniu obserwowało to: „zaczerwienienie, ból,obrzęk, swędzenie, uczucie ciepła oraz siniaki”. Jednak, jak podaje Europejskie Publiczne Sprawozdanie Oceniające – EPAR: „Szczepionki nie powinno się podawać osobom z osłabionym układem odpornościowym, z powodu takich chorób jak białaczka, chłoniak, AIDS bądź chorób osłabiających układ odpornościowy.” - zatem nie pomoże osobom, które znajdują się w grupie ryzyka. Jednak szczepionka ta ma zostać odpowiednio udoskonalona...

Na podstawie:
1.Dzierżanowska D., Dzierżanowska-Fangrat K., Przewodnik antybiotykoterapii 2009, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2009
2.Szczeklik A., Choroby wewnętrzne tom II, Medycyna Praktyczna, 2006
3.www.dermatologia.waw.pl
4.www.emea.europa.eu
5.leki-informacje.pl

Katarzyna Ziaja