Cukrzyca – jak nie zachorować?

Kto choruje na cukrzycę?

Cukrzyca to choroba, której objawy początkowo nie zawsze są takie oczywiste, wyraźnie zauważalne. Ocenia się, że co druga osoba nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, że cierpi na tą dolegliwość. A to może być niebezpieczne, bowiem nie leczona cukrzyca potrafi skutkować poważnymi konsekwencjami. Najwięcej osób cierpi na cukrzycę typu II-go, zwaną też insulinoniezależną.

Do podstawowych przyczyn zachorowań na cukrzycę, poza tymi genetycznymi, należą: zbyt mała aktywność fizyczna, otyłość, złe nawyki żywieniowe, palenie papierosów, nadmierne picie alkoholu.

Jakie są objawy cukrzycy?

Typowe objawy pojawienia się cukrzycy to: wzmożone pragnienie, wysokie stężenie cukru we krwi, częste oddawanie moczu, chudnięcie pomimo normalnego odżywiania się, problemy z ostrością widzenia, senność i zmęczenie, łatwe powstawanie siniaków, suchość i swędzenie skóry, czasowy brak czucia w stopach.

W sytuacjach, kiedy stężenie glukozy we krwi jest bardzo duże, mogą powstawać w organizmie tzw. ciała ketonowe, zakwaszające organizm, powodując kwasicę ketonową, która z kolei stwarza niebezpieczeństwo popadania w zagrażającą życiu śpiączkę.

Jak zmniejszyć ryzyko zachorowania na cukrzycę?

Tak jak w przypadku wszystkich chorób, również w cukrzycy ważne jest, aby przede wszystkim stosować profilaktykę, czyli zapobiegać niż leczyć już nabytą chorobę. Tak więc starajmy się ograniczyć ryzyko jej wystąpienia. Najważniejsze jest tu prowadzenie higienicznego stylu życia oraz odpowiednia dieta.

Najbardziej niebezpieczna jest cukrzyca typu I-go, tzw. insulinozależna, na którą nie ma skutecznego sposobu na zmniejszenie ryzyka zachorowania, ponieważ najczęstszą przyczyną zachorowań w tym przypadku są czynniki genetyczne i która może pojawić się na każdym etapie życia osoby zagrożonej. Charakteryzuje się całkowitym brakiem wydzielania insuliny, spowodowanym przez uszkodzenie komórek trzustki odpowiedzialnych za produkcję tego hormonu.

Na drugim krańcu objawów cukrzycowych jest hipoglikemia, czyli zbyt niski poziom glukozy we krwi, co objawia się: głodem, silnym poceniem się, drgawkami, może dojść do utraty przytomności. Może powstać na przykład po przyjęciu zbyt dużej dawki insuliny. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia i wymaga natychmiastowej fachowej pomocy lekarskiej. Należy najpierw podać pacjentowi odpowiednią dawkę glukozy, a objawy powinny ustąpić. Czasem wystarcza słodki sok czy napój, mocno posłodzona herbata. Ale jeśli chory jest nieprzytomny, powinien otrzymać odpowiedni lek hormonalny, glukagon (który chory powinien mieć zawsze przy sobie) dożylnie w formie zastrzyku.

Natomiast kiedy mamy do czynienia z cukrzycą typu II-go, to zanim dojdzie do pełnego rozwoju choroby, najpierw pojawia się tzw. stan przedcukrzycowy, który można odpowiednio zredukować poprzez: ograniczenie spożywania alkoholu i palenia papierosów, zmniejszania nadwagi poprzez dietę i ćwiczenia fizyczne, kontrolowanie odpowiedniego poziomu stężenia glukozy w organizmie, utrzymywanie właściwego ciśnienia krwi i poziomu dobrego cholesterolu, dbałość o nerki, a w tym unikanie leków przeciwbólowych, chyba, że jest to niezbędne.

Długotrwałe utrzymywanie się podwyższonego stężenia cukru w organizmie, czyli hiperglikemia, powoduje zwykle zaburzenia w małych i dużych naczyniach krwionośnych, co prowadzić może do uszkodzenia wzroku, a nawet do ślepoty, do uszkodzenia nerek, do udaru mózgu, zawału serca czy do martwicy tkanek w stopie i w konsekwencji do jej amputacji. Zmniejsza też ogólną odporność organizmu, powodując na przykład wolne gojenie się ran.

Zobacz też: Cukrzyca – jakie są jej objawy i jak ją leczyć?

Dieta dla cukrzyka

Jeśli chodzi o dietę, to powinna ona zapewnić utrzymanie bezpiecznego stężenia cukru we krwi.

Tak więc należy ograniczyć spożycie tłuszczów, unikać cukrów prostych i produktów z ich zawartością (wszelkie ciastka, cukierki, soki, napoje itp.), lepiej jest w ciągu dnia spożyć kilka mniejszych posiłków niż na przykład trzy obfite, należy unikać spożywania produktów wysokoprzetworzonych, a wybierać raczej naturalne, nieprzetworzone całe owoce czy warzywa, pełnoziarniste pieczywo, najlepiej razowe i bogate w błonnik pokarmowy, obniżający poziom glukozy i cholesterolu. Można natomiast spożywać produkty zawierające cukry złożone, na przykład fasolę, owoce, orzechy, które dostarcza nam odpowiednią ilość węglowodanów.

Ponieważ chorzy na cukrzycę są podatni na zachorowalność na miażdżycę, należy znacząco ograniczać spożycie tłuszczów tzw. nasyconych, znajdujących się w produktach pochodzenia zwierzęcego. Ale pozostałe tłuszcze, czyli jednonienasycone i wielonienasycone, zawarte są w produktach pochodzenia roślinnego i chorzy powinni spożywać je codziennie.

W przypadku smażenia i duszenia potraw, a także do sałatek i surówek należy dodawać olej rzepakowy lub oliwę z oliwek, ewentualnie słonecznikowy lub sojowy, a do smarowania pieczywa dodawajmy miękką margarynę. Nie zapominajmy też o białym mięsie, czyli o drobiu i rybach, zwłaszcza tych tłustych morskich, które posiadają duże ilości kwasów omega-3.

Zobacz też: Masz cukrzycę? Zaszczep się przeciwko grypie!

Źródło: wydawnictwo PRINTEX.