Jak można zapobiec stopie cukrzycowej?
Do powstania stopy cukrzycowej – jednego z najczęstszych i najpoważniejszych powikłań cukrzycy – dochodzi najczęściej u osób z nadwagą lub otyłych, noszących nieodpowiednie obuwie, a także u takich chorych, którzy nie dbają o higienę czy palą papierosy. Jak uniknąć stopy cukrzycowej?
- Magdalena Duda
Co to jest stopa cukrzycowa?
Stopa cukrzycowa jest jednym z najczęstszych i najpoważniejszych powikłań cukrzycy. Powstaje na skutek zmian neuropatycznych i niedokrwienia kończyn dolnych. Czynniki te mogą doprowadzić do powstania owrzodzeń.
U chorych na cukrzycę gojenie ran jest zaburzone, co może doprowadzić w późniejszym czasie do amputacji.
Czynniki predysponujące:
- otyłość, nadwaga,
- brak higieny,
- nieodpowiednie obuwie,
- długotrwała cukrzyca,
- ciśnienie tętnicze, papierosy, podwyższony cholesterol.
Bezpośrednim czynnikiem wpływającym na wystąpienie zmian na stopie jest uraz spowodowany przez: otarcie, ciało obce w bucie lub w stopie, zbyt krótko obcięte paznokcie, stosowanie termoforu, poduszek elektrycznych, zbyt ciepłej wody lub grzejników.
Jak ocenić uszkodzenie?
W celu sklasyfikowania stopnia uszkodzenia tkanek stosuję się skalę Wagnera:
- stopień 0 – stopa cukrzycowa wysokiego ryzyka; nie występuje owrzodzenie, istnieją ogniska rogowacenia skóry, deformacje stopy, często istnieje niedoczulica lub przeczulica;
- stopień 1 – powierzchowne owrzodzenie; występuje płytkie owrzodzenie ograniczone tylko do skóry;
- stopień 2 – głębokie owrzodzenie sięgające do mięśni i stawów; głębokie owrzodzenie powikłane zapaleniem kości;
- stopień 3 – zmiany jak w stopniu 2, tylko bardziej zaawansowane;
- stopień 4 – występuje ograniczona martwica sucha bądź wilgotna;
- stopień 5 – rozległa martwica, posocznica/sepsa – wskazania do amputacji.
Jakie są objawy stopy cukrzycowej?
- Ból stopy, który nasila się wieczorem,
- bolesne skurcze mięśni, mrowienie i uczucie kłucia w nodze,
- wysuszona i łuszcząca się skóra,
- trudne do zagojenia się rany,
- drętwienie stóp,
- może wystąpić zaburzenie czucia, bólu i temperatury.
Zobacz też: Jak pielęgnować stopę cukrzycową?
Jak zapobiegać wystąpieniu zespołu stopy cukrzycowej?
Po pierwsze: odpowiednie obuwie. Co to znaczy?
- Obuwie o numer większe od rzeczywistego numeru.
- Obuwie z szerokim i wysokimi czubami.
- Nie wolno zawiązywać butów zbyt ciasno.
- Należy nosić wkładki, uwzględniając zmiany deformacyjne stopy.
- Przed włożeniem buta należy sprawdzić jego wnętrze, by usunąć nierówności lub ciała obce.
Po drugie: odpowiednia pielęgnacja stóp. Co to oznacza?
- Codzienne mycie stóp w letniej wodzie.
- Osuszanie stóp, szczególnie między palcami.
- Dokładne oglądanie stóp.
- Obcinanie paznokci na wysokości opuszków palców.
- Odciskami powinni się zająć specjaliści.
- Należy unikać zbyt ciepłej wody, grzejników i termoforów.
Po trzecie: dbanie o prawidłową wartość glikemii i ciśnienia tętniczego.
Po czwarte: normalizacja masy ciała.
Zobacz też: Jak zapobiegać zespołowi stopy cukrzycowej?