Jak pielęgnować stopę cukrzycową?

Infekcje, owrzodzenia, uszkodzenie tkanek głębokich, naczyń bądź nerwów na stopie u pacjenta z cukrzycą nazywane są zespołem stopy cukrzycowej (ZSC). Szacuje się, że występuje on u 20 proc. chorych. Leczenie farmakologiczne nie będzie skuteczne, jeśli chory nie zadba o stopę, czyli o odpowiednie gojenie się owrzodzenia i zapobieganie powstawania kolejnych ran.

Jak należy dbać o stopę cukrzycową? – krok po kroku

Skórę wokół rany myjemy krótko – 3-4 minuty. Bardzo ważne jest sprawdzenie temperatury wody, która nie może przekroczyć 37°C. UWAGA: Nie moczymy stóp. Moczenie skóry stóp w cukrzycy przyśpiesza rogowacenie naskórka, a pękanie tych zrogowaceń tworzy wrota dla bakterii.
Osuszamy skórę, a szczególnie przestrzenie międzypalcowe, w których może dojść do rozwoju grzybów i bakterii, a następnie powstania owrzodzenia.
Odkażamy ranę. Ranę powinniśmy myć oddzielnie, najlepiej solą fizjologiczną. Jeżeli używamy antyseptyku, to powinien to być płyn bezbarwny, bezzapachowy, antyalergiczny i bakteriobójczy. Nie można używać środków chemicznych i barwiących ranę. Jeżeli chcemy skorzystać z określonego preparatu, trzeba tę kwestię przedyskutować ze specjalistą. Po odkażeniu rany jałowym gazikiem usuwamy pozostałe zanieczyszczenia z rany.
Usuwamy zrogowacenia. Do tego celu najlepiej użyć specjalnej tarki lub pumeksu dedykowanego chorym na cukrzycę, który należy za każdym razem umyć i osuszyć. Powinien być przechowywany w suchym miejscu i często wymieniany. Bardzo ważne jest, żeby podczas ścierania nie uszkodzić zdrowej skóry. UWAGA: Nie można samodzielnie usuwać twardej skóry wokół rany. W tym celu powinniśmy zgłosić się do specjalisty.
Stosujemy maść na zdrową skórę stopy. Po umyciu (lub też usunięciu zrogowacenia) skórę stopy wokół rany (ale nigdy na ranę), należy nawilżyć i natłuścić maścią lub kremem. Warto zapytać lekarza czy pielęgniarkę, jakie maści powinna stosować osoba chora na cukrzycę. Odpowiednie nawilżenie i natłuszczenie skóry stóp zapobiega odgnieceniom, skóra staje się mniej podatna na rogowacenia, jest bardziej elastyczna, a sama rana obkurcza się zmniejszając swoją powierzchnię.
Na ranę stosujemy żel. Rana opracowana podiatrycznie goi się w środowisku wilgotnym, dlatego bardzo często w miejscu rany stosuje się specjalny żel, który oczyszcza ją, utrzymuje w niej optymalne wilgotne środowisko, tym samym przyspieszając proces gojenia. Opatrunek przylega do rany, wypełnia szczelinę i zapobiega powstawaniu zakażenia.
Dobieramy odpowiedni opatrunek. Każda rana po wykonaniu wspomnianych już czynności powinna być zabezpieczona opatrunkiem aktywnym, który np. pochłania nadmiar wysięku, zapachu (np. opatrunki węglowo-srebrowe), działa przeciwbakteryjnie (np. opatrunki srebrowe) i nie przywiera zbyt mocno. Dzięki temu zmniejsza ból przy jego zdejmowaniu względem zwykłego opatrunku z gazy. Trzeba jednak rodzaj opatrunku skonsultować z lekarzem lub pielęgniarką, ponieważ dobiera się go indywidualnie, w zależności od fazy gojenia rany.
Po założeniu opatrunku, palce stóp należy oddzielić gazikiem jałowym i zabezpieczyć cały opatrunek bandażem, a następnie zabandażować całą stopę (najlepiej nakładając bandaż metodą ósemkową, bezuciskową). Końcówkę bandaża trzeba zabezpieczyć plastrem – nie wiązać. Ważne jest również odciążenie stopy, gdzie znajduje się rana. W zależności od rodzaju owrzodzenia i stanu chorego zalecane jest na przykład specjalistyczne obuwie, kule lub but pneumatyczny, a czasami nawet wózek inwalidzki.

Polecamy: Stopa cukrzycowa – od otarcia do amputacji

Źródło: artykuł udostępniony przez Program Zdrowa ONA/ mk