Kiedy znamię jest objawem czerniaka, czyli jak rozpoznać nowotwór skóry?
Pieprzyki i znamiona na skórze nie są groźne do czasu, gdy zaczynają zmieniać kolor, szybko rosnąć, krwawić czy swędzieć – wówczas mogą wskazywać na rozwój czerniaka. Jakie są objawy czerniaka? Jak rozpoznać nowotwór skóry? Jak się ustrzec przed czerniakiem? Skąd się bierze ten rak?
Skąd ten rak?
Pod wpływem promieniowania UV melanocyty, czyli komórki pigmentowe produkujące pigment skóry (melaninę), mogą przekształcić się w komórki nowotworowe czerniaka. Jak rozpoznać, które zmiany są łagodne, a które powinny budzić podejrzenia?
Zobacz też: Czy warto usuwać znamiona?
Jakie są objawy czerniaka? Uwaga na duże znamiona!
Wbrew powszechnej opinii wystające znamiona są mniej niebezpieczne. Gorzej, jeśli znamię jest:
- płaskie,
- o średnicy ponad 5 mm,
- o nierównomiernym kolorze,
- ciemne, prawie czarne,
- swędzące;
- krwawiące;
- pojawia się wokół niego zaczerwienienie;
- ma nierównomierne, postrzępione brzegi;
- szybko rośnie lub zmienia kolor.
Tylko czerniak?
Czerniak to nie jedyny nowotwór złośliwy skóry. Wyróżniamy także raka podstawnokomórkowego (rzadko daje przerzuty) oraz kolczystokomórkowego (jest groźniejszy).
Zobacz też: Stany przedrakowe skóry
Jak ustrzec się nowotworu skóry?
Aby uniknąć nowotworu skóry, przede wszystkim należy się obserwować: sprawdzać znamiona, a od czasu do czasu pokazać ciało dermatologowi, który dermoskopem przebada znamiona. Jest to specjalna lupka, która umożliwia nieinwazyjnie i bezboleśnie obejrzeć i dokładnie skontrolować nasze pieprzyki i inne zmiany skórne. Znamiona, które są podejrzane lub istnieje duże ryzyko, że w przyszłości mogą być niebezpieczne, usuwa się i oddaje do badania histopatologicznego.
To, czy znamię na pewno jest czerniakiem, wiadomo dopiero po jego wycięciu i dokładnym zbadaniu pod mikroskopem. Nie ma mowy o wcześniejszej biopsji czy pobraniu wycinka. Zmianę zawsze usuwa się w całości, z marginesem zdrowej skóry. Inne postępowanie mogłoby spowodować rozsiew komórek nowotworowych.
Kolejną sprawą jest bezpieczne opalanie: należy unikać solariów i długiego wystawiania ciała na słońce. Zawsze trzeba smarować się kremem z filtrem.
Czerniak tylko w 25% przypadków rozwija się ze znamion. Nie zawsze rozwija się na skórze, gdyż może się pojawić na błonie śluzowej przewodu pokarmowego lub w gałce ocznej. Oparzenia słoneczne przed 15. rokiem życia zwiększają ryzyko zachorowania na czerniaka w przyszłości nawet 3-4 razy.