Stres a tężyczka. Czym jest tężyczka nerwicowa?

Tężyczka utajona jest ukrytą postacią tężyczki która występuje dużo częściej niż jej jawna postać mimo to jest rzadko rozpoznawane wynika to z faktu że objawy tężyczki utajonej są niespecyficzne a zatem często mylone z innymi problemami zdrowotnymi na przykład zaburzeniami lękowymi migrenami depresją zespołem przewlekłego zmęczenia

Spis treści:

1. Tężyczka od stresu, czyli tężyczka nerwicowa – czym jest?
2. Objawy tężyczki od stresu
3. Tężyczka a stres – przyczyny
4. Tężyczka a stres – diagnostyka. Jak rozpoznać tężyczkę nerwicową?
5. Leczenie tężyczki od stresu
6. Jak zapobiegać atakowi tę​życzki przy stresie?

Tężyczka od stresu, czyli tężyczka nerwicowa – czym jest?

Tężyczka nerwicowa to potoczne określenie tężyczki utajonej, której przyczyną jest nadmierny stres. Częściej występuje w przypadku osobowości typu A, a zatem u ludzi z mniejszą odpornością na stres, skłonnością do popadania w stany lękowe i dużą chwiejnością emocjonalną.

Istotą tężyczki jest nadpobudliwość nerwowo-mięśniowa, która wywołuje przykre dolegliwości, np. drętwienie i mrowienie kończyn oraz twarzy, bolesne skurcze, migreny czy przewlekłe zmęczenie, w dużej mierze wskutek niedoborów elektrolitowych.

Tężyczka od stresu przeważnie wynika ze współwystąpienia wewnątrzkomórkowych niedoborów magnezu oraz hiperwentylacji (może występować przy zaburzeniach lękowych, atakach paniki). Na ogół problem dotyka młodych aktywnych ludzi, zwłaszcza kobiety.

Podłożem tężyczki może być wiele problemów zdrowotnych, począwszy od chorób przytarczyc, nerek, przez nieprawidłową dietę, po wspomniany przewlekły lub silny stres.

Objawy tężyczki od stresu

Objawy tężyczki wynikające z nadmiernego stresu są niespecyficzne, co oznacza, że mogą sugerować różne stany chorobowe. Są to:

• skurcze mięśni, zwłaszcza kończyn,
• drżenie,
• zmęczenie,
• bóle głowy, migreny,
• zawroty głowy,
• skurcze brzucha ,
• chwiejność emocjonalna,
• napięcie, drażliwość,
• duszność i hiperwentylacja,
• bezsenność,
• parestezje (mrowienie, drętwienie) w obrębie nóg, rąk, twarzy,
• kołatanie serca,
• ból w klatce piersiowej,
• bladość,
• pocenie się,
• osłabienie włosów i paznokci,
• ataki paniki,
• omdlenia,
• drgawki.

Jak widać, objawy tężyczki są mało charakterystyczne i w większość dość powszechne, dlatego tężyczka może być błędnie zdiagnozowana jako depresja, nerwica lękowa, migrena czy zespół przewlekłego zmęczenia. W rezultacie właściwe leczenie może być opóźnione. Jak więc rozpoznać, czy objawy faktycznie wynikają z tężyczki?

Tężyczkę wyróżnia obecność prowokowanych objawów: objawu Chvostka oraz objawu Trousseau, a także dodatni wynik tzw. próby tężyczkowej. Więcej o tym w części: Tężyczka od stresu - diagnostyka.

Tężyczka a stres – przyczyny

Podłożem tężyczki nerwicowej jest niedobór magnezu współwystępujący z zasadowicą oddechową wywołaną hiperwentylacją, czyli pogłębionymi i szybkimi oddechami (wykonywanymi często pod wpływem stresu lub lęku). Przewlekły stres jest jednym z ważnych czynników ryzyka tężyczki.

Stres, niedobór magnezu i tężyczka

Stres wpływa niekorzystnie na zasoby magnezu w organizmie. Powoduje przesunięcie się jonów tego pierwiastka z przestrzeni wewnątrzkomórkowej do przestrzeni zewnątrzkomórkowej, szybciej wyczerpuje jego zasoby w organizmie, a także zwiększa wydalanie wraz z moczem.

Niedobór magnezu wywołany stresem może prowadzić z kolei do nasilenia objawów lękowych, a te do hiperwentylacji i wyzwolenia objawów tężyczki, w tym napięcia nerwowego. Na zasadzie mechanizmu błędnego koła.

Trzeba pamiętać, że na niedobory magnezu występują przy wielu stanach chorobowych i złej diecie. Łagodne deficyty są częste w populacji i nie muszą powodować tężyczki. Odpowiadają za gotowość u niektórych osób do wystąpienia takiego ataku.

Tężyczka od stresu a osobowość typu A

Już kilkadziesiąt lat temu naukowcy zasugerowali, że wzorzec osobowości typu A (o wysokim poziomie stresu) może być powiązany z niedoborem magnezu, a więc większym ryzykiem wystąpienia tężyczki. Osobowość typu A wyróżnia wysoki poziom neurotyzmu. Takie osoby mają niższą odporność na stres, łatwo ulegają emocjom, stawiają sobie wygórowane wymagania, zamartwiają się i są podatniejsze na stany lękowe. Wśród pacjentów z tężyczką osoby z takimi cechami występują częściej.

W badaniach zauważono na przykład, że u studentów o typie osobowości A stres psychiczny spowodował spadek stężenia magnezu w komórkach, a wzrost w osoczu, czego nie zauważono u badanych zakwalifikowanych jako osobowości typu B. Zatem ich organizmy intensywniej wykorzystywały zasoby tego pierwiastka pod wpływem działania stresora.

Jednocześnie obserwuje się, że osoby neurotyczne przywiązują większą wagę do nawet subtelnych objawów stresu. To może wzmagać ich nasilenie i sprzyjać tężyczce.

Tężyczka a stres – diagnostyka. Jak rozpoznać tężyczkę nerwicową?

W diagnostyce tężyczki od stresu należy zbadać stężenie magnezu (w osoczu i erytrocytach), a także wapnia, potasu oraz witaminy D. Badanie ogólne stężenia magnezu w osoczu może nie być miarodajne, ponieważ dla prawidłowego działania układu nerwowego ważny jest poziom tego pierwiastka wewnątrz komórek.

Następnie wykonuje się testy prowokacyjne, które mają ujawnić charakterystyczne objawy tężyczki:

• objaw Chvostska - Dzięki wywołaniu objawu Chvostka można podejrzewać tężyczkę utajoną. Objaw Chvostka to skurcz mięśni twarzy po opukiwaniu nerwu twarzowego albo miejsca zlokalizowanego przed płatkiem ucha.
• Objaw Trousseau również może pomóc w rozpoznaniu tężyczki utajonej. Polega na wystąpieniu przykurczu dłoni (tzw. ręka położnika) po sprowokowaniu niedokrwienia, np. przez założenie mankietu ciśnieniomierza i utrzymaniu przez 3 minuty ciśnienia większego o 20 mmHg od ciśnienia skurczowego. W rezultacie pojawia się charakterystyczny przykurcz z zablokowanymi palcami, które zbliżają się do siebie opuszkami.
• próbę tężyczkową próba tężyczkowa z zastosowaniem techniki EMG. W trakcie badania pacjent ma zaciśniętą opaskę na ręku, co ma wywołać czasowe niedokrwienie, jednocześnie wykonuje pogłebione i szybkie wdechy, co prowokuje hiperwentylację. Wyładowania o wysokiej częstotliwości w badaniu oznaczają prawdopodobieństwo występowania tężyczki. Jednak trzeba podkreślić, że dodatnie wyniki występują też u części ludzi zdrowych.

Warto też udać się na badanie psychologiczne w kierunku poznania typu osobowości.

Na tężyczkę związaną ze stresem może wskazywać poprawa samopoczucia po podaniu preparatów magnezu.

Leczenie tężyczki od stresu

W leczeniu tężyczki związanej ze stresem podstawowe znacznie ma pomoc psychologiczna i psychoterapia. Pozwala ona poznać przyczyny napięcia i nauczyć się lepiej sobie z nimi radzić. Czasami wskazana jest pomoc psychiatry – specjalista przepisze leki przeciwdepresyjne lub na uspokojenie, w zależności do wyników badania.

Naukowcy zauważyli, że uzupełnienie niedoborów magnezu wpływa kojąco na układ nerwowy, łagodzi negatywne skutki stresu, zmniejsza nadaktywność układu nerwowo-mięśniowego i poprawia przekaźnictwo sygnałów nerwowych. Zmniejszają się wówczas skurcze, drżenie, parestezje czy inne objawy tężyczki. Dlatego kolejnym elementem terapii jest uzupełnienie niedoborów i dbanie o właściwy ich poziom.

Deficyty magnezu w organizmie zwiększają podatność na uszkodzenia związane ze stresem, dlatego wyrównanie poziomu tego pierwiastka jest bardzo ważne. Ma on działanie ochronne na układ nerwowy.

Przy tężyczce mogą występować również niedobory potasu oraz wapnia. Dlatego lekarz może zlecić ich uzupełnienie w formie kroplówki albo leków doustnych.

Jak zapobiegać atakowi tężyczki przy stresie?

W przypadku hiperwentyalcji pomocne jest dmuchanie do papierowego worka Stosuj sprawdzone metody niwelujące stres:

W sytuacjach napięcia warto sięgać po elektrolity zawierające magnez. A w miesiącach od października do kwietnia suplementować witaminę D - dowiedziono, że niedobory witaminy D również zmniejszają odporność na stres i powodują, że łatwiej się denerwujemy.

Czytaj także: