Choroba Alzheimera należy do grupy chorób neurodegeneracyjnych zwanych otępiennymi i jest najczęściej występującą ich odmianą. Jej nazwa pochodzi od naukowca, który jako pierwszy opisał ją w 1906 roku – Alois Alzheimer. Postępująca, nieuchronnie prowadząca do śmierci.
Alzheimer – objawy
U każdego pacjenta choroba przebiega nieco inaczej, ale do najczęstszych objawów alzheimera zalicza się:
- zaburzenia pamięci (zwłaszcza krótkotrwałej)
- utratę orientacji w czasie i przestrzeni
- trudności w konstruowaniu precyzyjnych wypowiedzi (trudności z przypomnieniem sobie odpowiednich słów, mylenie ich)
- kłopoty z podejmowaniem decyzji, oceną sytuacji
- nieuzasadnione, gwałtowne zmiany nastroju i zachowania
- brak inicjatywy, unikanie podejmowania aktywności
- odkładanie przedmiotów na nietypowe miejsca
- trudności w codziennym funkcjonowaniu
W celu stwierdzenia choroby stosuje się różnego rodzaju badania diagnozujące alzheimera: testy oceniające stan psychiczny pacjenta, badanie psychologiczne, laboratoryjne krwi i moczu oraz obrazowe – RTG, tomografię komputerową i rezonans magnetyczny głowy.
Przyczyny choroby Alzheimera
Winne są odkładające się w mózgu dwa rodzaje białka. Pierwsze – beta-amyliod – kumuluje się w postaci blaszek w przestrzeniach międzykomórkowych, między komórkami nerwowymi.
Drugie – białko tau – odkłada się w samych komórkach nerwowych (neuronach). Proces ten uniemożliwia neuronom normalne funkcjonowanie, przez co z czasem ulegają one zniszczeniu i obumierają.
Czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania na chorobę alzheimera są:
- wiek: powyżej 65 roku życia
- płeć: częściej chorują kobiety
- doznane wcześniej ciężkie urazy głowy
- brak ruchu
- wysokie ciśnienie krwi
- niezdrowa dieta,
- brak zaangażowania w życie społeczne
- wysoki poziom cholesterolu we krwi
Związek między wiekiem a zachorowaniem na alzheimera
Choroba Alzheimera jest chorobą osób starszych. Najczęściej zapadają na nią ludzie po 65 roku życia, a im ktoś jest starszy, tym ryzyko zachorowania większe. Statystyki pokazują, że częściej chorują kobiety, ale choroba nie jest związana z płcią, ale z wiekiem – kobiety żyją dłużej i dlatego liczba chorych wśród pań jest wyższa.
Na alzheimera można niestety zachorować także w młodszym wieku – 1-2% chorych to ludzie poniżej 65 roku życia, wśród których znajdują się osoby w 30 roku życia.
Czy alzheimer jest dziedziczny?
I tak i nie. 98% chorych to osoby starsze, po 65 roku życia, u których stwierdza się tzw. postać sporadyczną choroby (niedziedziczną). Natomiast 1-2% osób z alzheimerem, i w większości są to ludzie młodzi i bardzo młodzi (najmłodsza osoba ze zdiagnozowaną chorobą miała 17 lat), cierpią na tzw. wczesną postać alzheimera.
U 10% tych osób stwierdza się genetyczne, dziedziczne podłoże choroby. Niestety w ich przypadku, rozwój choroby jest szybszy i ostrzejszy.
7 mitów na temat choroby Alzheimera
Leczenie choroby alzheimera
W ramach leczenia farmakologicznego stosuje się leki, których celem jest ograniczenie zaburzeń psychicznych towarzyszących chorobie alzheimera, Należą do nich: depresja, lęki, pobudzenie i zachowania psychotyczne.
Poza przyjmowaniem leków, chorzy mogą wiele skorzystać na terapii ułatwiającej im normalne funkcjonowanie. W tym celu często uczy się pacjenta robienia zapisków (w celu ograniczenia skutków zapominania) i wypowiadania się prostymi, krótkimi zdaniami (ograniczenie kłopotów z formułowaniem wypowiedzi).
Metody leczenia alzheimera z pewnością będą ewoluować i jest szansa, że w końcu uda się naukowcom wyprodukować lek, który będzie likwidował, a przynajmniej ograniczał bezpośrednie przyczyny choroby, zamiast jedynie łagodzić jej skutki.
Opieka nad chorym na alzheimera
Wraz z postępem choroby, cierpiący na nią człowiek wymaga coraz większej ilości pomocy. Z czasem samodzielne funkcjonowanie staje się niemożliwe. Opiekując się osobą dotkniętą alzheimerem, warto stosować następujące zasady:
- zaadaptować otoczenie chorego: usunąć lustra, zadbać o dobre oświetlenie (by pacjent łatwiej rozpoznawał bliskie mu osoby)
- zamontować blokady w drzwiach i oknach, by podopieczny samodzielnie się nie oddalał,
- dbać o stały rytm dnia i posiłków oraz spokojne otoczenie – unikać hałasu, podniesionego głosu
- zachęcać chorego do aktywności – wspólnych spacerów, prostych prac ręcznych
- nie krytykować, nie złościć się na chorego, gdy zachowuje się w sposób nietypowy.
Przebieg choroby alzheimera sprawia, że opieka nad osobą nią dotkniętą staje się bardzo wyczerpująca fizycznie i psychicznie. Z tego powodu niektóre rodziny stają przed trudną decyzją oddania chorego do domu opieki.
Czy choroba Alzheimera jest dziedziczna?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
