Czy każdy po roku leczenia może liczyć na piękny uśmiech?
Niestety nie. Techniki ortodontyczne rozwijają się bardzo szybko i faktycznie średni czas leczenia ortodontycznego wynosi 10-14 miesięcy. Potrafimy więc znacznie skrócić okres noszenia aparatu. Jednak przy skomplikowanych wadach leczenie może trwać nawet 2-3 lata. Wszystko zależy od trzech czynników: sytuacji wyjściowej w jamie ustnej, umiejętności lekarza oraz zdyscyplinowania pacjenta.
Kto powinien wybrać się do ortodonty?
Na konsultację ortodontyczną idziemy, nawet jeśli nie podejrzewamy poważnej wady zgryzu. Często jest tak, że układ żuchwy względem szczęki jest prawidłowy, ale uśmiech nie prezentuje się okazale. Wszystko przez stłoczenia zębów, rotacje albo wręcz przeciwnie - diastemy i braki w uzębieniu. Bezwzględnie trzeba się zdiagnozować, gdy obserwujemy u siebie: zgrzytanie zębami lub ich nadmierne ścieranie, a także nierówne brzegi sieczne, bóle głowy. Na liście podejrzanych są także tendencje do odkładania się kamienia oraz odsłonięte szyjki zębowe.
Czy krzywy zgryz jest niebezpieczny dla zdrowia?
Bagatelizowanie wady zgryzu może mieć wiele powikłań: od próchnicy i chorób przyzębia przez wadę wymowy, uszkodzenia mechaniczne zębów, po zaburzenia żucia i patologie stawów skroniowo-żuchwowych, a nawet wady postawy i bóle kręgosłupa. Im wcześniej zabierzemy się za leczenie, tym będzie ono krótsze i mniej skomplikowane. 20-30 lat to idealny wiek na ostateczne uporządkowanie zgryzu, potem patologie będą się tylko pogłębiać i mścić się za młodzieńczą niefrasobliwość.
Dlaczego krzywe zęby są bardziej podatne na próchnicę?
Ponieważ trudniej jest je czyścić z zalegających resztek jedzenia. W efekcie myślimy, że mamy skłonność do próchnicy, a tak naprawdę pozwalamy jej się rozwijać. Nieprawidłowe kontakty międzyzębowe skutkują także szybszym ścieraniem się zębów, co sprzyja rozwojowi próchnicy.
Czy w każdym wieku można założyć aparat?
Nowoczesna ortodoncja nie zna granic wiekowych - mamy bardzo dużo pacjentów po 30., 40. a nawet po 50. roku życia. To osoby, które w dzieciństwie nie przeszły leczenia ortodontycznego. Teraz przychodzą po pomoc, bo wiedzą, że krzywe zęby to także forma zaniedbania, znacząca więcej niż plama na sukience czy krawacie. No i wiedzą, że ortodoncja odmładza.
Dlaczego ortodoncja odmładza?
Wyglądamy młodziej nie tylko dlatego, że mamy równe zęby. W czasie noszenia aparatu dochodzi do rozbudowy łuków zębowych, a są one przecież także podparciem dla naszych policzków, ust… Po co stosować wypełniacze, skoro można uzyskać pełniejsze usta, bardziej napiętą skórę, podniesione policzki i brodę za sprawą ortodoncji. Efekt anti-aging jest tutaj nie do przecenienia, ponieważ poprawę rysów twarzy uzyskujemy na stałe.
Jak wybrać aparat?
Aparat to sprzęt medyczny, nie należy do niego podchodzić jak do biżuterii. Nie kolor gumek czy kryształowe zamki są tutaj najważniejsze. Lekarz dobiera system do wady i za pomocą technik ortodontycznych zmierza do celu, jakim jest zdrowy i piękny uśmiech. Przy stłoczeniach, gdy potrzebna jest rozbudowa łuków zębowych, najskuteczniejsze są aparaty samoligaturujące. Wywierają one delikatny nacisk na zęby, dzięki czemu organizm nie uruchamia reakcji obronnej, a zęby przesuwają się szybciej.
Czy aparat ortodontyczny może być niewidoczny?
Za tzw. niewidoczne aparaty uważa się systemy lingwalne, czyli językowe. Zamki są wtedy przyklejane od wewnętrznej strony zębów. Aparatów lingwalnych nie stosuje się przy zbyt wąskich łukach zębowych, chorobach przyzębia i krótkich zębach. Wymagają też większej dbałości o higienę.
Są jeszcze systemy nakładkowe, które możemy zdejmować na przykład do mycia zębów.
Przezroczyste nakładki na zęby w ortodoncji sprawdzają się w przypadku niedużych wad. Systemy nakładkowe nie są w stanie zwiększyć wymiaru poprzecznego szczęki. Możemy nimi poprawić położenie pojedynczych zębów, na przykład lekko zrotowanych. W zależności od typu wady zamawia się od kilku do kilkudziesięciu kompletów takich nakładek, które pacjent zmienia co 2 tygodnie. Co 2 tygodnie trzeba się więc zgłaszać na konsultację.
Przeczytaj także: Czy grille na zębach są bezpieczne?
Czy w trakcie leczenia ortodontycznego usuwa się zęby?
Współczesna ortodoncja rozbudowuje łuki zębowe, by zmieścić w nich wszystkie zęby, a nie usuwa zęby, dostosowując uzębienie do zbyt wąskich łuków. Jeśli usuniemy zęby, zacznie się proces zaniku kości szczęki i żuchwy, profil ulegnie spłaszczeniu, mogą zapaść się usta. Uśmiech stanie się węższy, a więc mniej atrakcyjny. Jest jednak niewielki odsetek pacjentów, u których stosuje się terapię ekstrakcyjną – ale tylko wtedy gdy łuki zębowe są zbyt wydatne w odniesieniu do rysów twarzy.
Czy to prawda, że w trakcie leczenia ortodontycznego zęby będą się psuć?
Jest reguła: leczymy ortodontycznie zęby zdrowe! Przed założeniem aparatu lekarz powinien oczyścić zęby z kamienia i osadu w poszukiwaniu ubytków. Niezbędne jest sprawdzenie kondycji zębów za pomocą RTG. Dopiero po wypełnieniu ubytków, wyleczeniu przyzębia czy nadwrażliwości można przystąpić do kuracji ortodontycznej. A potem regularnie je kontrolować i prawidłowo czyścić – wtedy psuć się nie będą.
Jak dbać o zęby uzbrojone w aparat?
W czasie leczenia ortodontycznego należy utrzymywać w czystości i zęby, i aparat. Służą do tego specjalnie wyprofilowane szczoteczki z rowkiem. Najbardziej przydają się tzw. szczoteczki interdentalne do czyszczenia przestrzeni trudno dostępnych, międzyzębowych. Za ich pomocą można perfekcyjnie doczyścić każdy element aparatu. Do ciaśniejszych przestrzeni docieramy za pomocą nitki ortodontycznej z usztywnionymi końcówkami. Przydatne są także ortodontyczne płyny do płukania.
Czy efekt leczenia ortodontycznego zależy od pacjenta?
Pacjent ma duży wpływ na tempo leczenia. Generalnie musi być zdyscyplinowany: na przykład nosić wyciągi elastyczne zgodnie z zaleceniem lekarza. Każdy dzień bez tak zwanych elastików to o jeden dzień dłuższa terapia ortodontyczna. Drugie zadanie to sumienne zgłaszanie się na wizyty, w trakcie których dentysta wymienia łuki i dostosowuje aparat do aktualnego ułożenia zębów. Gdy ominiesz wizytę, zęby mogą przesunąć się zbyt mocno lub w niewłaściwym kierunku. Potem trzeba będzie to korygować i leczenie potrwa dłużej.
Czy leczenie ortodontyczne kończy się wraz ze zdjęciem aparatu?
Jest jeszcze leczenie retencyjne, które u dorosłych trwa przez całe życie. Dentysta po zdjęciu aparatu stosuje tzw. reteinery stałe (umieszczane od wewnętrznej strony zębów), by utrzymać harmonijne ułożenie zębów przednich oraz zaleca zakładanie na noc aparatów retencyjnych, które utrzymują efekt rozbudowy łuków zębowych. Warto o tym pamiętać, ponieważ nawrót wady, może nastąpić nawet wiele lat po zdjęciu aparatu.
Polecamy: Domowe metody wybielania zębów są szkodliwe
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
