Candida auris jest wielolekoopornym gatunkiem grzyba z rodzaju Candida, wywołującym zakażenia o wysokiej śmiertelności na poziomie 30-60%. W USA rozpoznaje się coraz więcej zakażeń tym patogenem. Infekcje pojawiły się w ponad połowie stanów w USA, a liczba dodatnich testów w badaniach przesiewowych wzrosła trzykrotnie między 2020 a 2021 rokiem. Częstość zachorowań z powodu tego grzyba cały czas rośnie.
Po raz pierwszy Candida auris został zidentyfikowany w 2009 r. w Japonii. Szybko jednak stał się poważnym zagrożeniem. Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC) uznało go za pilne zagrożenie dla globalnego zdrowia. Niedawno WHO zaklasyfikowało Candida auris do grupy 19 najgroźniejszych chorobotwórczych grzybów na świecie. Jakie są objawy infekcji Candida auris , kto jest najbardziej narażony na zachorowanie oraz jak wygląda leczenie?
Spis treści:
- Dlaczego grzyb Candida auris jest groźny?
- Candida auris – objawy zakażenia
- Kto jest najbardziej narażony na zakażenie Candida auris?
- Przyczyny rozprzestrzeniania się zakażeń C. auris
- Leczenie groźnej infekcji grzybiczej C. auris
- Czy osoby zdrowe z otoczenia zakażonego mogą zachorować?
- Groźny grzyb na świecie. Jaka jest skala zjawiska?
- Grzyb Candida auris w Polsce
Dlaczego grzyb Candida auris jest groźny?
Grzyby chorobotwórcze z gatunku Candida auris stały się poważnym zagrożeniem dla zdrowia, ponieważ są coraz bardziej oporne na leczenie dostępnymi lekami przeciwgrzybiczymi (które są skuteczne w leczeniu infekcji innymi grzybami Candida) oraz są coraz powszechniejsze.
Candida auris wyróżnia się spośród innych grzybów chorobotwórczych, ponieważ w krótkim czasie wzrósł do rangi najbardziej zagrażającego patogenu grzybiczego. Jest odpowiedzialny za wiele groźnych epidemii w szpitalach na całym świecie. Jednocześnie trudno go prawidłowo zdiagnozować z powodu ograniczeń diagnostycznych - dostępne metody nie są wystarczająco wrażliwe na ten rodzaj grzyba.
Candida auris łatwo rozprzestrzenia się między ludźmi poprzez bezpośredni lub pośredni kontakt. Jest dobrze przystosowany do przetrwania poza organizmem człowieka. Naukowcy wyizolowali go z otoczenia szpitalnego (z wyposażenia medycznego wielokrotnego użytku, łózek, krzeseł, parapetów i innych miejsc) oraz ze skóry ludzkiej (najchętniej zasiedla pachy i pachwiny). Na różnych powierzchniach może przeżyć nawet kilka miesięcy. Radzi sobie dobrze w wilgotnym i suchym środowisku.
Grzyb został znaleziony w różnych częściach organizmu człowieka, nie tylko na skórze, ale również w uchu, nosie, gardle, płucach, sercu, krwi, moczu, pochwie, mózgu i innych miejscach.
Stał się pierwszym i jedynym grzybem zaklasyfikowanym przez Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC) do kategorii pilnych zagrożeń dla zdrowia – grupy do tej pory zarezerwowanej tylko dla bakterii lekoopornych.
Candida auris – objawy zakażenia
Objawy zakażenia Candida auris zależą od tego, gdzie rozprzestrzeniła się infekcja, mogą być nawet niezauważalne. Patogen może wywołać zakażenie dróg moczowych, zakażenie rany pooperacyjnej, zapalenie ucha, zapalenie opon mózgowych czy kości. U niektórych osób może dostać się do krwioobiegu i wywołać zakażenie inwazyjne, rozprzestrzeniając się w całym organizmie.
Objawami Candida auris mogą być:
- gorączka,
- dreszcze,
- zimne poty,
- bóle ciała.
Objawy zakażenia Candida auris mogą pojawić się nawet tygodnie lub miesiące od narażenia na kontakt z patogenem.
Kto jest najbardziej narażony na zakażenie Candida auris?
Na zakażenie grzybem Candida auris narażone są głównie osoby:
- z osłabionym układem odpornościowym (po przeszczepie, pacjenci onkologiczni),
- z chorobami współistniejącymi, takimi jak cukrzyca, przewlekła choroby nerek,
- po przebytej operacji,
- przyjęte na oddział intensywnej terapii,
- pacjenci w podeszłym wieku.
Ryzyko groźnej infekcji grzybem zwiększa też długotrwała antybiotykoterapia oraz stosowanie leków przeciwgrzybiczych. Szczególnie zagrożone są osoby, które mają na stałe wszczepione urządzenia medyczne (np. cewniki). Dlatego grzyb zagraża przede wszystkim osobom hospitalizowanym. Ogniska zachorowań rozpoznaje się głównie w szpitalach, ale znane są też przypadki infekcji poza placówkami medycznymi.
Przyczyny rozprzestrzeniania się zakażeń C. auris
Jest kilka potencjalnych przyczyn szybkiego rozprzestrzeniania się zakażeń grzybem. Przypuszcza się, że główną z nich jest nadmierne stosowanie środków przeciwgrzybiczych, takich jak flukonazol. Naukowcy wskazują też na globalne ocieplenie, które sprzyja namnażaniu mikroorganizmów.
Leczenie groźnej infekcji grzybiczej C. auris
Większość zakażeń Candida auris można leczyć lekami przeciwgrzybiczymi nazywanymi echinokandynami. Przy czym trzeba podkreślić, że leczenie infekcji Candida auris jest dużym wyzwaniem zdrowotnym. Problem stanowi lekooporność tego grzyba. Dostępne leki przeciwgrzybicze bywają nieskuteczne w leczeniu zakażenia, dlatego śmiertelność wśród pacjentów sięga 30-60%.
Czy osoby zdrowe z otoczenia zakażonego mogą zachorować?
Grzyb atakuje przede wszystkim osoby z niedoborem odporności oraz chorobami przewlekłymi. Jest małe prawdopodobieństwo, że zarazi się osoba zdrowa z otoczenia, np. członkowie rodziny. Mimo wszystko trzeba pamiętać o profilaktyce, jak np. regularnym myciu rąk.
Groźny grzyb na świecie. Jaka jest skala zjawiska?
C. auris rozpoznano w ponad 40 krajach na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Wyróżniono na podstawie analizy genetycznej 4 odrębne warianty: południowoazjatycki, wschodnioazjatycki, południowoafrykański i południowoamerykański, oraz możliwy piąty wariant pochodzący tylko z Iranu. Oznacza to, że C. auris pojawił się niezależnie w tych regionach.
Jednak skala zakażeń i częstość występowania tego grzyba na świecie nie jest znana. Uważa się, że jest zaniżona. Dostępne metody diagnostyczne nie są wystarczająco skuteczne w określeniu faktycznej skali problemu. Często zamiast C. auris błędnie rozpoznaje się inne drożdże Candida, co utrudnia ocenę faktycznego zagrożenia.
W USA, skąd pochodzą ostatnie niepokojące doniesienia o szybkim rozprzestrzenianiu się zakażeń grzybem, istnieje obowiązek zgłaszania wszystkich przypadków infekcji na poziomie krajowym.
Grzyb Candida auris w Polsce
Do zakażeń grzybem dochodzi również w Polsce. Candida auris został rozpoznany w naszym kraju już kilka lat temu. Jego obecność potwierdziła m.in. Pracownia Mikologii Lekarskiej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Rzeczywista częstość zakażeń nie jest znana, ponieważ brakuje specjalistycznych laboratoriów, które mogłyby dokonać skutecznej identyfikacji tego drożdżaka.
Źródła:
Egger NB, Kainz K, Schulze A, Bauer MA, Madeo F, Carmona-Gutierrez D. The rise of Candida auris: from unique traits to co-infection potential. Microb Cell. 2022 Aug 1;9(8):141-144. doi: 10.15698/mic2022.08.782,
Sikora A, Hashmi MF, Zahra F. Candida Auris. [Updated 2023 Feb 19]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK563297/,
Allert S, Schulz, D, Kämmer P, Großmann P, Wolf T, Schäuble S, Panagiotou G, Brunke S, Hube B. From environmental adaptation to host survival: Attributes that mediate pathogenicity of Candida auris. Virulence. 2022 Dec;13(1):191-214. doi: 10.1080/21505594.2022.2026037,
Candida auris Information for Patients and Family Members, CDC, www.cdc.gov/fungal/candida-auris/patients-qa.html,
General Information about Candida auris, CDC, www.cdc.gov/fungal/candida-auris/candida-auris-qanda.html,
Increasing Threat of Spread of Antimicrobial-resistant Fungus in Healthcare Facilities, CDC, www.cdc.gov/media/releases/2023/p0320-cauris.html.
Czytaj także:
Dieta przeciwgrzybicza - broń przeciw kandydozie. Przepisy i jadłospis na leczenie drożdżycy organizmu
Problemy z pamięcią i bóle głowy mogą świadczyć o zakażeniu drożdżakami. Jakie są objawy neurologiczne Candida?
Candida - przyczyny, objawy i leczenie grzybicy
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
