Czym jest Zespół Hornera?
Zespół Hornera jest zbiorem cech klinicznych spowodowanych przez uszkodzenie współczulnego unerwienia oka, zlokalizowanym pomiędzy ośrodkiem w pniu mózgu a samym okiem. Można więc powiedzieć, że jest to bardziej objaw kliniczny, ponieważ może występować w różnych, zupełnie odmiennych jednostkach chorobowych.
Rozpoznanie Zespołu Hornera wymaga zawsze diagnostyki w celu sprecyzowania czynnika sprawczego.
Cechy kliniczne
Ptosis – opadnięcie powieki doprowadzające do zwężenia szpary powiekowej po stronie uszkodzenia.
Miosis – zwężenie źrenicy spowodowane porażeniem mięśnia rozwieracza źrenicy – w ten sposób powstaje nierówność źrenic (anizokoria).
Enophtalmus – jest to zapadnięcie się gałki ocznej do oczodołu, choć nie wszyscy uznają ten objaw, uważając, iż jest to złudzenie optyczne spowodowane zwężeniem szpary powiekowej.
Prócz wymienionych objawów, w zależności od przyczyny powodującej Zespół Hornera, występują objawy towarzyszące.
Zespół Hornera a klasterowy ból głowy
Podczas ataku bólu u chorego na klasterowe bóle głowy charakterystyczne jest to, że po zajętej stronie pojawia się łzawienie, zaczerwienienie oka, wyciek z nosa oraz opadanie powieki i zapadnięcie gałki ocznej. Dwa ostatnie objawy wchodzą w skład zespołu Hornera, który może utrzymywać się pomiędzy atakami bólu.
Patomechanizm tego zjawiska jest tłumaczony jako obecność ucisku zwoju współczulnego (sympatycznego) przez rozszerzone naczynia, ewentualnie przez istnienie innych zmian w okolicy syfonu tętnicy szyjnej (okolica zatoki jamistej), gdzie dochodzi do przełączenia włókien w zwojach.
Zobacz też: Jak powstaje klasterowy ból głowy?
Przykłady innych schorzeń prowadzących do zespołu Hornera
Uszkodzenia rdzenia kręgowego oraz jamistość rdzenia, guzy rdzenia, czyli sytuacje gdy dochodzi do przerwania współczulnego unerwienia oka na poziomie pierwszego neuronu drogi podwzgórzowo-rdzeniowej, również powodują występowania objawów charakterystycznych dla opisywanego zespołu.
Zespół Hornera może być pierwszym objawem raka płuca o specyficznej lokalizacji, o samodzielnej nazwie - guza Pancoasta. Guz ten rozwija się w szczycie płuca i na skutek bliskiego sąsiedztwa nacieka pień współczulny doprowadzając do jego uszkadzenia. W ten sposób dochodzi do zaniku aktywności współczulnej na obszarze unerwianym przez pień współczulny. Pień współczulny w tej lokalizacji również jest uszkadzany przez: nowotwory szyi, żebro szyjne, powiększenie gruczołu tarczowego, powiększenie węzłów chłonnych szyi.
Guzy zatoki jamistej - ucisk w analogicznym obszarze jak w klasterowym bólu głowy.
Pozostałe, rzadsze jednostki chorobowe które współistnieją z zespołem Hornera to: zespół Wallenberga (zamknięcie tętnicy móżdżkowej tylnej dolnej), uszkodzenie pnia mózgu, patologie przestrzeni pozagardłowej (towarzyszy mu porażenie nerwów opuszki).
Zobacz też: Kiedy ból głowy może zwiastować nowotwór?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
