Niestety odpowiedź na powyższe pytanie nie będzie jednoznaczna, ponieważ patogeneza klasterowego bólu głowy nie jest do końca wyjaśniona. Najtrudniejsza do wyjaśnienia jest cykliczna podatność na ataki – przypuszcza się, iż ma to związek z zaburzeniami w obrębie podwzgórza. Badania hormonalne przeprowadzane w okresach bezbólowych ujawniły zmiany stężeń melatoniny (hormon produkowany przez szyszynkę), kortyzolu (kora nadnerczy), prolaktyny (przysadka), beta-endorfiny (mózg i rdzeń kręgowy) oraz testosteronu (przede wszystkim produkowany przez jądra).
Podwzgórze
Podwzgórze jest to część podkorowa mózgowia zaliczana do międzymózgowia. Jest to ośrodek regulujący i pozwalający utrzymać dynamiczną równowagę środowiska, jakim jest organizm poprzez m. in. nadzór bezwiednych reakcji organizmu. Ponadto jest to ośrodek podkorowy autonomicznego układu nerwowego.
To właśnie udział podwzgórza w mechanizmie powstawania bólu klasterowego głowy jest najbardziej prawdopodobny, między innymi dzięki badaniom z zastosowaniem metod obrazowania PET (pozytronowa emisyjna tomografia komputerowa), w których uwidoczniono aktywację substancji szarej części brzusznej podwzgórza po tej samej stronie, po której występowały ataki bólu klasterowego, wywołane podaniem nitrogliceryny. Aktywność podwzgórza uwidoczniono także w czasie napadów spontanicznych. Ponadto dzięki zastosowaniu zaawansowanych technik badania rezonansu magnetycznego wykazano wzrost objętości dolnego podwzgórza.
W czasie napadu dochodzi najprawdopodobniej do aktywacji dwóch części wzgórza: odpowiadających za regulację funkcji autonomicznych oraz komórek regulatorowych związanych z cyklem okołodobowym. Aktywacja ta jest zależna od nieprawidłowego neuroprzekaźnictwa serotoninergicznego.
Czytaj też: Czym się charakteryzuje klasterowy ból głowy?
Teoria naczyniowa
Choć wiele bólów w zakresie unerwienia gałęzi ocznej ma element naczyniowy w swoim mechanizmie, w klasterowym bólu głowy czynnik naczyniowy nie został potwierdzony. Nie ma korelacji ataków ze zmianą przepływu mózgowego.
Podsumowanie
Na podstawie dotychczasowych obserwacji wydaje się niepodważalne, iż rola procesu neuronalnego jest pierwotna, a wszystkie inne obserwowane zmiany są jego następstwem. Lepsze poznanie mechanizmu powstawania bólu klasterowego nie jest tylko rozwiązywaniem zagadki diagnostycznej, ale przede wszystkim pozwala na odkrywanie skuteczniejszych metod terapeutycznych, zarówno w przerywaniu ataku bólu, jak i w zapobieganiu ich wystąpieniu.
Polecamy: Leczenie klasterowych bólów głowy
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
