Najkrócej mówiąc, apraksja obejmuje trudności w wykonaniu ruchu, który został zlecony lub który jest wymuszony w danych okolicznościach. Wynika to z braku umiejętności planowania oraz realizacji elementów składowych wyuczonego ruchu, a nie jak mogłoby się mylnie wydawać, z zaburzeń rozumienia mowy czy porażenia kończyn!
Jakie ruchy ulegają zaburzeniu w apraksji?
Są to ruchy elementarne, które wymagają ułożenia części ciała względem siebie, np. złożenie rąk do modlitwy, cmokanie, zaciśnięcie dłoni w pięści, czy też ruchy związane z pokazywaniem, np. nosa czy uszu.
Również w ruchach, które nie wymagają użycia jakichkolwiek przedmiotów, można zauważyć pewne problemy, np. gwizdanie, wzdychanie, machanie ręką na pożegnanie, pokazywanie jak się puka do drzwi.
Zobacz też: Badanie mięśni - elektromiografia i inne badania elektrofizjologiczne
Rodzaje apraksji
1. Apraksja wyobrażeniowa
Główny problem apraksji wyobrażeniowej polega na przemieszczaniu się składowych elementów danego ruchu. Chory wszystkie pojedyncze czynności wykonuje prawidłowo, ale połączenie ich w całość może być zaburzone. Najczęściej problemy tego typu dotyczą ubierania się. Chory ma problem z dopasowaniem ubrania, np. nogawki spodni traktuje jako rękaw koszuli.
2. Apraksja ruchowa
Apraksja ruchowa związana jest z uszkodzeniem tylnej części płata czołowego mózgu, a problemy występują po przeciwnej stronie uszkodzenia mózgu. W tej odmianie apraksji, plan całego aktu ruchowego jest generalnie zachowany, aczkolwiek wykonywane czynności sprawiają wrażenie bardzo trudnych. Obserwator może odnieść wrażenie, że są przez chorego wykonywane pierwszy raz w życiu.
3. Apraksja wyobrażeniowo-ruchowa
Inaczej apraksja mieszana. Występuje najczęściej z wymienionych wyżej odmian tej choroby. Polega na tym, że chorzy wiedzą, jak mają wykonać daną czynność, a mimo to proces ten jest zaburzony. Odnosi się wrażenie, jakby zapominali co mają robić. Ruchy są niezgrabne, grube, oporne.
Rozpoznanie choroby
Bardzo ważną rolę w rozpoznaniu apraksji odgrywa wywiad zarówno z rodziną pacjenta, jak i z samym chorym. Dzięki temu można szybko rozpoznać czy mamy do czynienia z postacią wyobrażeniową, ruchową czy może z postacią mieszaną.
Postać wyobrażeniowa najczęściej występuje u osób z miażdżycą czy otępieniem starczym, a ruchowa z uszkodzeniami tylnej części płata czołowego.
Jak rozpoznać apraksję?
Jeśli uda się rozpoznać chorobę poprzez sam wywiad chorobowy, warto dla upewnienia zrobić również badania obrazowe układu nerwowego, tj. tomografię komputerową czy arteriografię naczyń mózgowych.
W Polsce, aby skutecznie zdiagnozować apraksję, wykonuje się dwa testy, których celem jest zbadanie procesów poznawczych u pacjentów z uszkodzeniami mózgu.
Składają się z badania:
- zdolności do naśladowania,
- praksji ułożenia,
- praksji dynamiczne
- praksji oralnej,
- praksji symbolicznej.
Stosuje się również Bostoński Test Apraksji obejmujący ocenę praksji twarzy i kończyn. Głębokość apraksji wyznacza się na skali przedziałów punktowych.
Zobacz też: Mam demencję – czy to choroba Alzheimera?
Leczenie apraksji
Postępowanie w leczeniu zależy przede wszystkim od rodzaju występującej choroby. W większości przypadków wystarczy samo leczenie farmakologiczne, ale czasami niestety trzeba poddać się operacji. W wyjątkowych sytuacjach z powodu bardzo poważnych zaburzeń nie można poddać się operacji a samo leczenie farmakologiczne czy terapia nie wiele mogą pomóc, gdyż schorzenie ma charakter nieuleczalny. Bardzo ważna w takich sytuacjach jest rehabilitacja!
Dlatego nie zwlekaj z pójściem do lekarza, jeżeli u Ciebie lub u kogoś z Twojej rodziny można zaobserwować powyższe objawy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
