Spis treści:
- Co to jest Streptococcus agalactiae?
- S. agalactiae – dlaczego jest groźny?
- S. agalactiae – jak często występuje u ciężarnych?
- S. agalactiae – badanie GBS
- S. agalactiae – leczenie infekcji
Co to jest Streptococcus agalactiae?
Streptococcus agalactiae jest bakterią zaliczaną do paciorkowców beta-hemolizujacych z grupy B (w skrócie GBS). Drobnoustrój zasiedla naturalną mikroflorę człowieka, w tym układ płciowo-moczowy. W czasie ciąży dochodzi do szybszego namnażania bakterii i możliwa jest jej transmisja na płód lub noworodka.
Należy dodać, że do transmisji GBS dochodzi nie tylko drogą wertykalną (z mamy na dziecko). Bakteria może być przeniesiona od innych osób lub w czasie pobytu w szpitalu (tzw. zakażenie szpitalne). Są również znane przypadki, gdy źródłem infekcji było mleko mamy.
S. agalactiae – dlaczego jest groźny?
U najmłodszych infekcje wywołane bakterią Streptococcus agalactiae często mają bardzo ciężki przebieg.
Do zakażenia podczas porodu dochodzi wskutek kontaktu błon śluzowych dziecka z drobnoustrojami bytującymi w drogach rodnych kobiety. Infekcja S.agalactiae u noworodków może prowadzić do zakażenia dolnych dróg oddechowych z bakteriemią (zakażeniem krwi), sepsy oraz zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, a także trwałych powikłań neurologicznych. Śmiertelność u zakażonych noworodków wynosi ok. 20%.
Warto pamiętać, że objawy mogą pojawić się dość szybko lub z opóźnieniem. Infekcje GBS u noworodków dzieli się na wczesno objawowe – symptomy występują ciągu pierwszych 5 dni życia, lub późno objawowe – pojawiają się 3-4 tygodnie po porodzie.
Bakteria wywołuje poważne problemy zdrowotne również u ciężarnych. Przykładem są: poporodowe zapalenie błony śluzowej macicy, zakażenie krwi, zakażenie wód płodowych, pęknięcie błon płodowych i przedwczesny poród.
Bakterie Streptococcus agalactiae powodują infekcje nie tylko u płodów, noworodków i ciężarnych, ale też u innych osób. Są przyczyną zakażeń stawów, skóry, tkanek miękkich, płuc, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz zapalenia mięśnia sercowego. Najbardziej podatne są osoby z chorobami przewlekłymi i deficytem odporności.
Streptococcus agalactiae – jak często występuje u ciężarnych?
Szacuje się, że bakteria GBS występuje u 10-30% kobiet. Nie wiąże się to z występowaniem objawów, a obecność drobnoustrojów ma charakter okresowy i nawracający.
Jest duże prawdopodobieństwo, że jeśli u kobiety wykryto S. agalactiae podczas pierwszej ciąży, to przy kolejnych ciążach bakterie będą również obecne.
Niektóre czynniki mogą zwiększać szanse na to, że u kobiety zostaną wykryte bakterie. Do kolonizacji GBS częściej dochodzi u kobiet z wysokim BMI oraz pracujących w służbie zdrowia.
Streptococcus agalactiae – na czym polega test GBS?
Ryzyko przeniesienia S. agalactiae na noworodka wynosi 70%. Zatem jest bardzo wysokie. Dlatego od lat wykonuje się rutynowo u ciężarnych między 35. a 37. tygodniem ciąży badanie w kierunku nosicielstwa GBS.
Badanie ma podstawowe znaczenie w zapobieganiu zakażeniom. Polega ono na pobraniu wymazu z pochwy i odbytu, następnie hodowli na specjalnym podłożu. Dzięki temu udaje się określić, czy kobieta jest nosicielką S. agalactiae. Sprawdza się również wrażliwość szczepu na antybiotyk.
Kobietom, które nie wykonały obowiązkowego testu przed porodem, lub nie zdążyły go wykonać, podaje się profilaktycznie antybiotyk. Podaje się go również kobietom z dodatnim wynikiem testu GBS.
Streptococcus agalactiae – leczenie infekcji
W leczeniu infekcji Streptococcus agalactiae stosuje się antybiotyki. Przede wszystkim antybiotyki beta-laktamowe: penicylinę lub cefalosporyny, ewentualnie antybiotyki z innych grup, np. kindamycynę, erytromycynę lub wankomycynę. Antybiotyk w zależności o przypadku jest podawany doustnie lub dożylnie.
Nie opracowano do tej pory szczepionki przeciwko zakażeniom GBS.
Źródła:
M. Bigos, M. Łysakowska, M. Wasiela, Zakażenia okołoporodowe o etiologii streptococcus agalactiae, Postępy Mikrobiologii, www.pm.microbiology.pl/web/archiwum/vol5142012299.pdf, [dostęp:] 05.02.2021,
A. Prus, K. Galant, S. Giedrys-Kalemba, Analiza badań przesiewowych w kierunku Streptococcus agalactiae u kobiet w ciąży z regionu Pomorza Zachodniego, Ginekologia Polska, doi: 10.17772/gp/5785, [dostęp:] 05.02.2021,
Eligia Szewczyk, Diagnostyka bakteriologiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Więcej na podobny temat:
Badania w ciąży
Kalendarz badań w ciąży
Czy badania USG w ciąży są niebezpieczne?
USG genetyczne w ciąży - co wykrywa, kiedy zrobić, cena
Badania prenatalne - kiedy zrobić, jak wyglądają i co oceniają
Toksoplazmoza w ciąży szkodzi dziecku. Wyniki badań, leczenie
Groźne wady płodu
Jaki wpływ na rozwój płodu mogą mieć leki?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
