Dane WHO są porażające.
Depresja jest najczęstszym zaburzeniem psychicznym w dzisiejszym świecie. Pierwszą przyczyną niezdolności do pracy. Już cierpi na nią 350 mln osób, w Polsce – 1,5 mln osób. I choć jest jeszcze na 4 miejscu (po bólach kręgosłupa, anemii i chorobach płuc) wśród najpowszechniej chorób, do 2020 roku wyjdzie na drugą pozycję, a do 2030 na pierwsze.
Dlaczego nie leczymy depresji?
Większość osób cierpiących na depresję nie trafia jednak do lekarza. Szacuje się, że około połowa z nich w ogóle nie wie, że choruje.
Obok depresji klinicznej istnieje bowiem tzw. depresja maskowana. Choroba kryje się wówczas pod różnymi maskami somatycznymi, np. bólami mięśni czy kłopotami ze snem.
Część chorych wypiera problem ze świadomości. Czuje wyraźnie, że coś jest nie tak. Nie chce jednak przyznać się, że ma jakiekolwiek problemy z psychiką, nie radzi sobie z własnym życiem. Boi się stygmatyzacji ze strony otoczenia.
Boimy się też jednak samego procesu leczenia. Brania tzw. psychotropów, które wpłyną na naszą psychikę. I zgłaszamy się do psychiatry dopiero wtedy, gdy nie mamy już innego wyjścia.
To błąd, który może nas dużo kosztować. Nieleczona depresja to nie smutek, który z czasem przejdzie. Będzie się rozwijać. I nawet jeśli na pewien czas poczujemy się lepiej, choroba wróci ze zdwojoną siłą. Epizody depresyjne będą się powtarzać i choroba może nabrać przewlekłego charakteru. A im bardziej się rozwinie, tym będzie trudniejsza do opanowania, aż zacznie nam niszczyć życie.
"Odbierze" pracę, bliskich, a bywa że i życie.
Jak leczyć depresję?
W leczeniu depresji chodzi o to, żeby:
- zwalczyć objawy
- odzyskać spokój, jaki odczuwaliśmy przed pojawieniem się depresji
- zapobiec jej nawrotom
Metod jest wiele. Współczesna psychiatria dysponuje coraz mniej inwazyjnymi metodami, które mają coraz większą skuteczność.
Wybór metod zależy oczywiście zarówno od naszego stanu, jak naszych preferencji. Leczenie zawsze odbywa się ze świadomą zgodą pacjenta.
Oto 5 najczęściej stosowanych, od najłagodniejszych do najbardziej inwazyjnych:
1 Dieta i aktywność fizyczna
Te dwa czynniki mają ogromny i wciąż niedoceniany przez nas wpływ na kondycję psychiczną. Mogą bowiem zarówno zapobiegać depresji, jak wspomagać walkę z nią. Szczególnie jeśli jest to depresja poporodowa czy sezonowa, związana np. z brakiem światła.
Jeśli więc mamy skłonność do depresji albo już na nią cierpimy nasza dieta powinna obfitować w produkty bogate w składniki, które wpływają bezpośrednio na funkcjonowanie układu nerwowego:
- witaminy z grupy B (np. mięso, jaja)
- witaminy D3 (np. ryby i produkty mleczne)
- magnez (np. mleko, kakao, orzechy)
Podobnie jest z aktywnością fizyczną. Nie musimy uprawiać sportów wyczynowych. Już nawet spacery, w trakcie których wydzielane są hormony szczęścia, czyli endorfiny, poprawiają samopoczucie człowieka cierpiącego na depresję.
2 Leczenie światłem
Nie przypadkiem narody żyjące na północy naszego kontynentu, np. Skandynawowie częściej zapadają na depresję niż ludzie mieszkający na południu, gdzie nie brakuje słońca. Światło odgrywa bowiem bardzo ważną rolę w poprawie naszego psychicznego samopoczucia. Najczęściej więc u osób cierpiących na depresję sezonową, jesienno-zimową oraz zimowo-wiosenną związaną z krótszym dniem i brakiem światła, zamiast psycho, czy farmakoterapii stosuje się światłoterapię. Polega na powtarzalnej ekspozycji na światło o określonym natężeniu. Służą do tego lampy, które możemy używać nawet w domu.
3 Psychoterapia i psychoedukacja
W przypadku łagodnych depresji lub depresji w trakcie ciąży oraz po urodzeniu dziecka zdarza się, że leczenie ogranicza się jedynie do psychoterapii (czyli zajęć terapetuczycznych) oraz psychoedukacji (edukacji i rozmów z pacjentem na temat depresji). Dopiero jeśli jest taka konieczność, włącza się antydepresanty.
Najczęściej jednak psychoterapia oraz psychoedukacja stosuje się jako uzupełnienie leczenie farmakologiczne. W leczeniu depresji ważne jest bowiem to, by chory cały czas rozumiał, co się z nim dzieje. Jakie zmiany zachodzą w jego organizmie i jak je interpretować.
Poza tym, osamotnienie nie sprzyja leczeniu depresji. Wraz z psychoterapeutą łatwiej rozwiązać problemy niż samemu. Warto tez wiedzieć, że najlepsze efekty dają terapie grupowe, kiedy mamy do czynienia z ludźmi o podobnych problemach.
4 Leki
Leki przeciwdepresyjne, zwane psychotropami owiane są złą legendą. Nawet część psychiatrów w nieoficjalnych rozmowach potwierdza, że nie ma preparatów antydepresyjnych zupełnie obojętnych dla zdrowia. Nawet te najsłabsze mogą mieć w przypadku niektórych chorych skutki uboczne, wpływać na zmiany zachowania. Tego typu objawy najczęściej jednak szybko ustępują.
W wielu przypadkach nie ma jednak wyjścia. I lepiej podjąć ryzyko rozpoczęcia kuracji niż pozwolić hulać depresji.
Wiele obecnie stosowanych w leczeniu depresji leków można zażywać przez długi czas, nie wchodzi w reakcje z alkoholem. Można po nich bezpiecznie prowadzić samochód.
Warto jednak pamiętać, że leczenie farmakologiczne przede wszystkim wymaga od chorego dyscypliny i konsekwencji. Nie można przerwać kuracji, gdy tylko poczujemy się lepiej. Leków nie można odstawiać bez konsultacji z lekarzem, nawet w przypadku poprawy samopoczucia. Może bowiem wówczas dojść do pojawienia się objawów odstawiennych i nawrotu depresji. Dlatego to my w pełni świadomi musimy zdecydować, czy będziemy w stanie zażywać leki regularnie od początku do końca terapii.
Leki należy przyjmować codziennie zgodnie z zaleceniami lekarza. Poprawa może być odczuwana dopiero po 2–4 tygodniach. Z danych wynika jednak, że prawidłowe leczenie, czyli dobranie preparatu i dawkowanie daje dobre rezultaty już przy pierwszej kuracji w 70 proc. U ok. 30 proc chorych trzeba albo zmienić preparat, albo dodać leki wspomagające z innych grup.
Elektrowstrząsy
Metoda elektrowstrząsów owiana jest złą legendą. I raczej kojarzy się z unieszkodliwianiem pacjenta, jak np. w filmie "Lotem nad kukułczym gniazdem" niż z nowoczesnymi formami terapii. Był zresztą okres w psychiatrii, kiedy odchodzono od tej metody. Ostatnio jednak wraca do łask. I choć po elektrowstrząsy sięga się raczej w ostateczności, kiedy inne metody, np. farmakoterapia zawodzą, lub wtedy, gdy chory nie może brać leków w ogóle, a depresja zagraża życiu człowieka, to leczenie przynosi dobry skutek.
Na co jeszcze zwrócić uwagę w leczeniu depresji?
Wybór metody i sposobu leczenia zależy także od preferencji pacjenta. Chory, ale także jego najbliżsi muszą mieć pełną świadomość wszystkich związanych z nim konsekwencji. Np. tego, jak ważne jest ciągłe przyjmowanie leków zgodnie ze wskazówkami lekarza.
Warto też wiedzieć, że lepsze skutki przynosi leczenie kompleksowe, tzw. łączenie kilku metod terapii. Niemal zawsze wraz z braniem leków wskazane jest uczęszczanie na psychoterapię pojedynczo lub w grupie, zmiana stylu życia oraz światłoterapia.
Zobacz 5 zgubnych nawyków, które mogą doprowadzić cię do depresji. Jaki jest związek depresji z trądzikiem? Sprawdź. Poznaj 6 kluczowych witamin, które pomogą ci walczyć z depresją.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
