Oto dwanaście ważnych ciekawostek na temat kleszczy:
1. Są dość długowieczne – cykl życiowy kleszcza pospolitego trwa około dwa lata. Dla porównania – ich żywiciele, czyli np. drobne gryzonie, żyją tylko kilka miesięcy.
2. Kleszcze niemal nie mają naturalnych wrogów, którzy regulowali by ich liczebność.
3. Są odporne na wpływy środowiska – w przypadku zimna lub suszy przechodzą w stan anabiozy – „śpią” zagrzebane w ściółce i czekają na poprawę pogody. Oczywiście przedłużające się niekorzystne warunki środowiska powodują obumieranie części populacji, ale i tak średnia przeżycia jest dość wysoka.
4. Są niezwykle płodne. Najedzona samica kleszcza pospolitego składa 2000-3000 jaj, a kleszcza pastwiskowego nawet 3000-6000!
5. Każde z trzech kolejnych stadiów rozwojowych musi żerować. Larwy piją krew przez około 3 doby, nimfy – 5 dób, a samice – nawet 11 dób i wypijają wówczas ok. 4ml krwi, zwiększając swoją objętość dwustukrotnie.
6. Żerowania odbywają się na różnych żywicielach, np. larwa pije krew myszy leśnej, nimfa – nornicy rudej, a samica powstała po linieniu tej nimfy – na naszym psie.
7. Są maleńkie – larwa kleszcza pospolitego ma ok. 0,5 mm długości, nimfa 1,5 mm, samica zaś jedynie około 5mm.
8. Aparat gębowy kleszcza jest niezwykle „dopracowaną” konstrukcją sprawiającą, że wbitego osobnika bardzo trudno jest wyciągnąć, a sam roztocz odżywia się w sposób ciągły i dla niego wygodny pobierając krew na zmianę ze wstrzykiwaniem śliny, która zapobiega krzepnięciu krwi, znieczula i zawiera mnóstwo zarazków.
9. Ślina kleszczy zawiera silny środek znieczulający, co bardzo utrudnia zauważenie, że coś nas właśnie gryzie.
10. Biologia rozrodu kleszczy sprawia, że samica przekazuje larwom sporą część drobnoustrojów chorobotwórczych, które sama posiada. Jest to tak zwana transmisja transovarialna.
11. Podobnie każde kolejne stadium posiada te same patogeny, które miało wcześniej (larwa -> nimfa -> samica lub samiec). To transmisja transstadialna.
12. Kleszcze doskonale przystosowują się do zmienionych warunków środowiska. „Zauważyły”, że w naszych piwnicach jest ciepło przez cały rok, wchodzą tam i żerują nawet w miesiącach zimowych. Same miasta wydzielają też tyle ciepła, że cykl aktywności kleszczy, który na terenach naturalnych zaczyna się w kwietniu i trwa do czerwca, by potem znów zacząć się we wrześniu i trwać do października, zmienił się. W miastach kleszcze „budzą” się już w marcu, żerują do lipca, a potem od września do listopada. A gdy nie ma przymrozków spotkać je można w grudniu! Braki w naturalnym pożywieniu (jeleniowate) zastępują naszymi domowymi zwierzętami (psy, koty) lub… nami samymi!
Zobacz też:
Jak bezpiecznie usunąć kleszcza? [INSTRUKCJA]
Skąd wiadomo, że kleszcz zaraził nas boreliozą?
Dr Marta Supergan-Marwicz, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Katedra Biologii i Parazytologii.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
