Wina po stronie rodziny, genów czy współczesnego świata?
Jest wiele poglądów dotyczących przyczyny uzależnień, a także samego sięgania po narkotyki i powstawania ciekawości i potrzeby tego działania. W każdym z nich można doszukać się pewnych prawd i zależności. Do najbardziej popularnych teorii wyjaśniających genezę uzależnienia należą:
- Uwarunkowania genetyczne – badania dowodzą, iż 40-60% uzależnionych miało w najbliższej rodzinie osobę z podobnym problemem. Same czynniki genetyczne nie są przyczyną uzależnienia. Dla rozwinięcia się choroby konieczne są przyczyny współistniejące;
- Teoria socjalna - tłumaczy, że narkotyzowanie się jest odpowiedzią na presje wynikające z przemian zachodzących we współczesnym świecie. Celem zażywania środków psychoaktywnych jest więc chęć ukazania braku akceptacji dla obecnego stylu życia;
- Teoria interakcyjna – wskazuje, że okoliczności w jakich sięga się po narkotyk są zależne od kontaktów osobami już uzależnionymi lub eksperymentującymi ze środkami odurzającymi. Człowiek, który ma już za sobą pierwsze doświadczenia w tym zakresie lub stoi przed dylematem „brać, czy nie?” znajduje poparcie w grupie osób podobnych, ale z dłuższym stażem. Daje mu to możliwość bycia członkiem grupy;
- Teoria osobowości – w centrum zainteresowania stawia potrzeby psychologiczne. Osoby mające predyspozycje do uzależnienia cechuje poczucie niepewności, problemy emocjonalne, niski poziom tolerancji na frustrację, obniżone poczucie własnej wartości, niski stopień odpowiedzialności i uspołecznienia, obniżony system wartości i poczucia sensu życia, konflikty neurotyczne. Celem zażywania narkotyku może więc być chęć ucieczki od społeczeństwa, zaspokojenie samodestrukcyjnych dążeń, zmniejszenie strachu;
- Uwarunkowania środowiskowe – przyczyną uzależnień może być rozpad rodziny z powodu rozwodu lub śmierci jednego z rodziców, konflikty w rodzinie, niezgodność metod wychowawczych stosowanych przez rodziców w stosunku do dzieci, nadmierna dominacja, ale też nadopiekuńczość rodziców, brak więzi emocjonalnej. Duże znaczenie przywiązuje się tutaj do czasu spędzanego wspólnie, komunikacji między członkami rodziny, zasad regulujących funkcjonowanie rodziny jako systemu.
Przeczytaj: Narkotyki, czyli urok zakazanego owocu
Co mówią sondaże?
Z rozmaitych sondaży oraz relacji terapeutów praktyków wynika, iż młodzież pytana, dlaczego sięga po narkotyki najczęściej podaje następujące przyczyny:
- ciekawość,
- chęć poczucia się osobą dorosłą,
- problemy osobiste (przede wszystkim rodzinne i szkolne),
- chęć znalezienia się w atrakcyjnej grupie rówieśniczej,
- namowa kolegów, której trudno się przeciwstawić.
Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: „dlaczego?” jest istotną częścią analizy choroby, jaką jest uzależnienie. Warto pamiętać, że na rozwój uzależnienia składa się zawsze co najmniej kilka z powyżej opisanych czynników.
Polecamy: Pomoc w razie przedawkowania narkotyków
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
