Tętniak jest poszerzeniem światła tętnicy o co najmniej 50% prawidłowej średnicy. Takie poszerzenie może się pojawić na każdej tętnicy, także na największej z nich - aorcie. Pojawienie się uwypuklenia o balonowatym lub wrzecionowatym kształcie sprawia, że ściana tętnicy nie przypomina już gładkiej, równej rury. Ściana rozciąga się nadmiernie, ale jej ciągłość pozostaje zachowana. Jeżeli takie uwypuklenie powiększa się, grozi to pęknięciem tętniaka i wydostaniem się krwi poza naczynie.
Przeczytaj: Jak leczyć tętniaka aorty?
Powstawanie tętniaków nie zostało jeszcze w pełni wyjaśnione, choć jest to dość powszechny problem zdrowotny. Istnieje kilka głównych przyczyn, które prowadzą do tworzenia się tętniaków. Jedną z nich jest miażdżyca. Za powstawanie tętniaków odpowiedzialne są również procesy zapalne. Tętniaki też mogą powstać w efekcie urazu naczynia lub ich zwyrodnienia.
Stąd wyróżnianych jest kilka rodzajów tętniaków. Przykładem może być tętniak miażdżycowy, który powstaje na podłożu miażdżycowym i zlokalizowany jest najczęściej w aorcie brzusznej. W naczyniach o nieprawidłowej budowie kształtują się tętniaki zwyrodnieniowe. Ma to miejsce w zespołach uwarunkowanych genetycznie, na przykład w zespole Marfana, czy zespole Ehlersa-Danlosa. Prawdopodobnie jest to związane z degradacją włókien sprężystych w ścianie tętnicy. Efektem procesu zapalnego są tętniaki pozapalne, które mogą wystąpić na przykład w przebiegu chorób układowych, czy w zapaleniu wsierdzia.
Polecamy: Czy wszystkie tętniaki aorty są jednakowe?
Jakie są rodzaje tętniaków?
Tętniaki mają różny kształt i na tej podstawie dzielone są na tętniaki workowate i wrzecionowate. Tętniaki workowate mają kształt kulisty i najczęściej są zlokalizowane w okolicy tętnicy podobojczykowej oraz łuku aorty.
W naczyniach zmienionych miażdżycowo częściej pojawiają się tętniaki wrzecionowate o wydłużonym kształcie, niczym wrzeciono.
W zależności od tego, jak tętniak jest zbudowany, wyróżniane są tętniaki prawdziwe, rzekome i rozwarstwiające. Tętniak prawdziwy to taki, w którym ścianę tętniaka stanowi pełna ściana tętnicy, wszystkie jej warstwy. Warto pamiętać, że operowanie takiego tętniaka zależy od wielkości jego średnicy i szybkości powiększania się, a także od obecności innych chorób, na przykład niewydolności krążenia. Innym rodzajem tętniaków, są tętniaki rzekome, których ściana jest utworzona przez tkanki otaczające. Takie tętniaki są najczęściej efektem urazu w okolicę naczynia.
Tętniak rozwarstawiający jest specyficznym rodzajem tętniaka. Jest on wyjątkowo niebezpieczny, a jego obecność to stan zagrożenia życia. Powstaje on w wyniku przerwania ciągłości ściany aorty, najczęściej w jej odcinku piersiowym. Błona śluzowa, która od wewnątrz wyściela naczynie, zaczyna odwarstwiać się od pozostałych elementów ściany tętnicy. W miejsce pęknięcia napływa krew, co powoduje pogłębianie się rozwarstwienia. W niektórych przypadkach może ono ulec zatrzymaniu. Jeżeli proces ten postępuje, to dochodzi do całkowitego przebicia ściany naczynia. Grozi to wykrwawieniem się i zgonem, dlatego taki tętniak powinien być poddany operacji.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
