Spis treści:
- Jak rozpoznać zespół cieśni nadgarstka?
- Domowe sposoby leczenia cieśni nadgarstka
- Ćwiczenia na zespół cieśni nadgarstka
- Jak zapobiegać objawom zespołu cieśni nadgarstka?
Jak rozpoznać zespół cieśni nadgarstka i na czym polega leczenie?
Zespół cieśni nadgarstka to zespół objawów spowodowany uciskiem na nerw pośrodkowy, który przebiega w kanale nadgarstka. Zespół cieśni nadgarstka jest rodzajem neuropatii uciskowej. Może dotknąć osoby w różnym wieku, chociaż najczęściej rozwija się po 50 roku życia.
Objawy zespołu cieśni nadgarstka to dolegliwości w obrębie kciuka, palca wskazującego, środkowego i połowy palca serdecznego, które polegają przede wszystkim na uczuciu mrowienia, drętwienia, dyskomfortu, a także bólu o małym nasileniu. Objawem jest także osłabienie siły mięśni, co z czasem utrudnia wykonywanie precyzyjnych ruchów ręką czy chwytania. Symptomy cieśni nadgarstka wybudzają chorych często ze snu, a ulgę przynosi potrząsanie dłonią lub opuszczenie ręki w dół.
Przyczyną zespołu cieśni nadgarstka może być obciążenie stawu poprzez powtarzające się ruchy palców i nadgarstka przy takich czynnościach jak praca przy komputerze lub gra na instrumencie. Do problemu może prowadzić uraz, szczególnie złamanie nadgarstka, lub obrzęk w kanale nadgarstka występujący np. w trakcie ciąży. Zespół cieśni nadgarstka może towarzyszyć chorobom reumatycznym, dnie moczanowej, niedoczynności tarczycy, cukrzycy lub twardzinie układowej.
Leczenie zespołu cieśni nadgarstka zależy od nasilenia objawów i czasu trwania choroby. Stosuje się glikokortykosteroidy w formie wstrzyknięć do nadgarstka lub preparatów doustnych. Najskuteczniejszą formą leczenia zaawansowanej choroby jest operacja.
Domowe sposoby leczenia cieśni nadgarstka
Zespół cieśni nadgarstka można leczyć w domu i skutecznie łagodzić objawy. Przede wszystkim należy jak najczęściej odciążać nadgarstek. Ważne jest, aby ograniczyć czynności, które powodują przeciążenie stawu. Jeżeli objawy są bardzo nasilone, choroba trwa długo lub domowe sposoby nie przynoszą efektów poprawy, to konieczna jest wizyta u specjalisty. Być może jedynie operacja chirurgiczna da oczekiwany skutek.
Oto kilka sposobów łagodzenia objawów cieśni nadgarstka samodzielnie w domu.
Chłodne okłady na zespół cieśni nadgarstka
Zimne okłady zmniejszają stan na zapalny, obrzęk i dolegliwości bólowe. Można owinąć kostki lodu w folię i ściereczkę, a następnie przykładać do bolącego nadgarstka przez 10-15 minut co kilka godzin.
Pomoce ortopedyczne na nadgarstek
Dostępne są specjalne szyny na nadgarstek, które pozwalają utrzymać staw w odpowiednim ułożeniu tak, aby go nie obciążać. Szynę można zakładać na noc lub używać podczas pracy przy komputerze.
Leki przeciwbólowe
Przy objawach zespołu cieśni nadgarstka polecane są leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. ibuprofen albo naproksen). Leki te należy przyjmować podczas posiłku, nie na pusty żołądek, ponieważ mogą podrażnić śluzówkę. Przed ich stosowaniem powinniśmy jednak skontaktować się z lekarzem.
Ergonomiczne rozwiązania
W ustawieniu przy biurku warto wprowadzić pewne ergonomiczne zastosowania. Mogą one poprawić funkcjonowanie nadgarstka i odciążyć go. Rozważ zmianę wysokości fotela, ułożenia klawiatury czy dołączenie podkładek pod nadgarstki.
Utrzymywanie rąk w cieple
Noszenie rękawiczek może złagodzić uczucie sztywności i bólu. Niektórym ulgę przynosi zanurzanie dłoni w ciepłej wodzie (36-37°C). W trakcie zanurzenia delikatne zginaj rękę w nadgarstku. Powtarzaj tę czynność 3-4 razy dziennie.
Zioła na zespół cieśni nadgarstka
Z pomocą w łagodzeniu objawów cieśni nadgarstka przychodzą składniki roślinne. Jednym ze skutecznych naturalnych środków jest imbir. Korzeń ma działanie przeciwzapalne i łagodzi ból. Jedną łyżkę startego kłącza imbiru wymieszaj z oliwą tak, aby powstała dość rzadka mikstura. Do tego dodaj kilka kropli olejków eukaliptusowego i goździkowego. Następnie uzyskaną papkę nałóż na nadgarstek i zostaw na 5 minut. Można masować staw. Całość spłucz letnią wodą. Kurację stosuj jeden raz dziennie.
Inną ziołową terapią na objawy cieśni nadgarstka jest stosowanie domowej maści rozmarynowo-sosnowej. Aby ją przyrządzić, wymieszaj ze sobą jedno opakowanie maści arnikowej (25 g), 20 kropli olejku rozmarynowego i 10 kropli olejku sosnowego. Smaruj nadgarstek od 2 do 5 razy dziennie. Maść można przechowywać w lodówce.
Ćwiczenia na zespół cieśni nadgarstka
Ulgę w objawach cieśni nadgarstka mogą przynieść ćwiczenia. Najlepiej udać się na wizytę do fizjoterapeuty, który pomoże dobrać zestaw odpowiedni dla danej osoby. Poniżej kilka wybranych ćwiczeń łagodzących objawy zespołu cieśni nadgarstka.
Ćwiczenie 1. Wyprostuj rękę, wyprostuj dłoń wnętrzem do góry (z czasem zginaj rękę w nadgarstku tak, aby palce były skierowane do dołu). Przytrzymaj 5 sekund. Powróć do wyjściowej pozycji. W czasie tego ustawienia ręki możesz czuć parestezje związane z zespołem cieśni nadgarstka. To normalne. Docelowo należy wykonywać 30 powtórzeń po 5 sekund kilka razy dziennie.
Ćwiczenie 2. Wyprostuj rękę i zegnij nadgarstek do tyłu, jakbyś chciał pokazać znak „stop”. Drugą ręką delikatnie naciśnij dłoń i pociągnij ją do siebie, aż poczujesz rozciąganie po wewnętrznej stronie przedramienia. Przytrzymaj pozycję przez 15 sekund. Powtarzaj ćwiczenie 5 razy.
Ćwiczenie 3. Zaciśnij pięść z kciukiem na zewnątrz. Wyprostuj palce, trzymając kciuk blisko dłoni. Zegnij rękę w nadgarstku do tyłu. Trzymaj palce i nadgarstek w odpowiedniej pozycji i wyciągnij kciuk, oddalając go od dłoni. Trzymaj palce, nadgarstek i kciuk wyprostowane, a drugą ręką delikatnie rozciągnij kciuk. Przytrzymaj dłoń na każdym etapie tego ćwiczenia przez około 5 sekund. Wykonuj 10-15 powtórzeń dziennie.
Jak zapobiegać objawom zespołu cieśni nadgarstka?
Zespołowi cieśni nadgarstka można skutecznie zapobiegać. Należy unikać czynności przeciążających nadgarstek, takich jak np. nadmierne używanie klawiatury komputerowej bez przerw albo telefonu. Pomocne może być stosowanie podkładki pod nadgarstki podczas pracy przy komputerze, ćwiczeń rozluźniających nadgarstki i gimnastyka rąk. Podczas przerwy warto wykonać kilka ruchów: naprzemienne otwieranie i ściskanie pięści, prostowanie i zginanie nadgarstków drugą ręką oraz strzepywanie dłoni.
Źródła:
Therapeutic Exercise Program for Carpal Tunnel Syndrome, America Academy of Orthopaedic Surgeons,
I. Kaczmarczyk-Sedlak (red.), A. Ciołkowski (red.), Zioła w medycynie. Choroby układu ruchu. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.
Czytaj także:
Ból nadgarstka – przyczyny, badania, leczenie
10 domowych sposobów na drętwienie rąk
Zwichnięcie nadgarstka – objawy, leczenie, czy konieczny jest gips?
Cieśń nadgarstka - ćwiczenia, rehabilitacja
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
