Hiperprolaktynemia u mężczyzn

Prolaktyna występuje u każdego człowieka. Chociaż to u kobiet pełni większą rolę – przygotowuje i umożliwia karmienie piersią, jej podwyższone stężenie u mężczyzn również może się pojawić. Powoduje to wtedy szereg dolegliwości, które należy diagnozować i leczyć.
Objawy
Najczęstszym i najwcześniejszym objawem podwyższonego poziomu prolaktyny są wszelkiego rodzaju zaburzenia funkcji seksualnych. Pojawiają się problemy z erekcją, spadek ochoty na seks, a także niepłodność. Jednak te symptomy rzadko skłaniają do wczesnej wizyty u lekarza i dlatego u mężczyzn mija dużo więcej czasu od pojawienia się dolegliwości do diagnozy. Często pacjent zgłasza się do lekarza dopiero z powodu bólów głowy lub problemów ze wzrokiem. Za te objawy w hiperprolaktynemii odpowiada guz przysadki, który zwiększa ciśnienie śródczaszkowe lub uciska na nerwy wzrokowe. Zaburzenia widzenia w przypadku gruczolaka przysadki najbardziej typowo objawiają się ograniczeniem pola widzenia „po bokach” – osoba widzi jakby miała klapki na oczach. Czasem pacjent może nie zdawać sobie z tego sprawy, a ubytek pola widzenia zostaje wykazany dopiero przy dokładnym badaniu wzroku.
Polecamy: Jak leczyć hiperprolaktynemię?
Przyczyny
Przyczyny hiperprolaktynemii u mężczyzn różnią się od przyczyn tej choroby u kobiet. U płci męskiej prawie nie występuję tzw. hiperprolaktynemia czynnościowa czyli stan, w którym prawidłowe anatomicznie komórki są nadaktywne. U kobiet natomiast taka sytuacja odpowiada za około 1/3 przypadków hiperprolaktynemii.
U mężczyzn zdecydowanie najczęstszą przyczyną hiperprolaktynemii są guzy przysadki, które często okazują się gruczolakami o dużych rozmiarach. Gruczolaki wydzielające prolaktynę mają specjalną nazwę – prolactinoma. Są to łagodne guzy, które w zależności od rozmiaru, dzielimy na mikroprolactinoma (poniżej 1 cm) i makroprolactinoma (powyżej 1 cm). Powód ich powstawania nie jest poznany, komórki gruczołowe rozrastają się w sposób niekontrolowany, ale nie jest to rak ani złośliwy guz. Rzadziej u podłoża podwyższonej prolaktyny leżą przyjmowane leki bądź choroby przewlekłe takie jak niewydolność nerek lub wątroby.
Jak diagnozować?
U mężczyzn z objawami hiperprolaktynemii właściwie jednym z pierwszych badań, po oznaczeniach hormonalnych, powinien być rezonans magnetyczny głowy. Znacznie częściej bowiem przyczyną zaburzeń jest gruczolak przysadki i nierzadko, z powodu dłuższego trwania choroby, jest to stosunkowo duży guz.
Czytaj też: Rezonans magnetyczny w hiperprolaktynemii
Jak się leczyć?
W leczeniu najczęściej stosuje się tzw. leki dopaminergiczne, do których należą bromokryptyna, kabergolina, quinagolid. U większości pacjentów powodują zdecydowaną poprawę, a także zmniejszenie rozmiaru gruczolaka. Po 6 miesiącach trwania leczenia obowiązuje ponowna kontrola radiologiczna. Jeśli guz przysadki nie zmniejsza się lub nawet rośnie oraz gdy powoduje dolegliwości neurologiczne, konieczna może być operacja neurochirurgiczna.