Trądzik – co go wywołuje?
Trądzik młodzieńczy posiada różne cechy charakterystyczne, które objawiają się nietypową kondycją skóry, dotyczącą struktury, koloru oraz rodzaju zastoin. W pielęgnacji skóry trądzikowej najczęściej koncentrujemy się na zabiegach regulujących pracę gruczołów łojowych o działaniu przeciwzapalnym. W drugiej kolejności zabiegamy o prawidłową keratynizację naskórka.
Obecne spostrzeżenia wskazują, że nadmiar łoju jest drugorzędnym czynnikiem dolegliwości, a nie przewodnim (jak dotąd sądzono). Fizjologia trądziku dotyczy kilku aspektów, m.in. systemu łojowego i hormonalnego.
System łojowy w skórze odpowiada za jej stan zapalny, gdzie znajdują się bakterie (propionibacteriumacne) i wysoki procent trójglicerydów – ok. 60% w warstwie lipidowej naskórka. Bakterie produkują lipazę – enzym, który zamienia trójglicerydy na wolne kwasy tłuszczowe i glicerol. Powstające wolne kwasy tłuszczowe odgrywają pozytywną rolę w utrzymywaniu prawidłowego pH 5,5 skóry, jednak mogą również działać komedogennie, poprzedzając w ten sposób stany zapalne.
Zobacz też: Jak żyć z trądzikiem różowatym?
Łój i to, co powoduje na skórze
Skóra tłusta z trądzikiem wskazuje jednocześnie na zwiększoną produkcję łoju, a tym samym zwiększoną ilość wolnych kwasów tłuszczowych. Bakterie pozbawione pożywki na powierzchni prawidłowego pH skóry przemieszczają się do właściwego źródła, czyli bezpośrednio do gruczołów łojowych, gdzie odbywa się ciągła wymiana trójglicerydów na wolne kwasy tłuszczowe, co w konsekwencji prowadzi do powstawania miejscowych stanów zapalnych ujść gruczołów.
Bakterie te również prowadzą do zjawiska proteazy, polegającym na niszczeniu protein przez powstające enzymy, jak również do aktywacji miejscowych neutrofili (typ fagocytowy białych komórek krwi), które uwalniając swoje enzymy, działają niszcząco na ściany komórkowe. Ich penetracja w głąb skóry może wywoływać agresywną postać istniejącego już stanu zapalnego.
Zobacz też: Kilka sposobów na uporczywe brodawki
Kreatynizacja
Oddziaływanie nadmiaru sebum na stany zapalne, które powoduje zaczerwienienia skóry, nie stanowi jeszcze pełnego procesu powstawania trądziku.
Należy przyjąć, że nadmierna keratynizacja jest głównym czynnikiem kształtowania trądziku, który powstaje jednocześnie przy:
- braku niezbędnych kwasów tłuszczowych, dbających o prawidłowe przyleganie korneocytów warstwy rogowej,
- braku wody w naskórku, niezbędnej dla stymulacji enzymów odpowiedzialnych za rozpad desmosomów wiążących keratynocyty,
- braku tlenu, powodującego spowolnienie proliferacji komórkowej i uwalniania łoju,
- nadmiaru komórek warstwy rogowej, powstającej na skutek promieniowania UV,
- stosowaniu substancji komedogennych (np . kwas oleinowy najczęściej stosowany we fluidach tradycyjnego makijażu),
- stosowaniu pieniących zmywaczy zawierających ostre środki powierzchniowo czynne,
- stosowaniu środków wysuszających wypryski skórne, takie jak np.benzyl, peroxyde.
Od wysuszenia do krost?
Dwa ostatnie przypadki powodują nadmierne wysuszenie powierzchni naskórka, a w następstwie nadmierną keratynizację, która to z kolei wpływa na zablokowanie gruczołów łojowych. W rezultacie dochodzi do powstania zamkniętych lub otwartych zaskórników i zastoin, których zatykanie zapobiega działanie oleju na powierzchnię skóry, konsekwentnie wychwytując bakterie propioni uwięzione w gruczołach łojowych.
Bakterie beztlenowe uzyskując stałą pożywkę w postaci trójglicerydów są w stanie przeżyć w takim środowisku. Także ciągła przemiana tych trójglicerydów na wolne kwasy tłuszczowe wpływa na powstanie stanów zapalnych w zablokowanych kanałach, czego rezultatem są krosty.
Istnieje mnóstwo kontrowersji dotyczących komedogennego wpływu różnych składników chemicznych, takich jak wolne kwasy tłuszczowe, jednak należałoby wziąć pod uwagę ich odmienne działanie na różne rodzaje i kondycje skóry.
Reasumując, pogorszenie stanu skóry pod ich wpływem najczęściej następuje w przypadku skóry tłustej, szczególnie przy ich obfitym występowaniu. Zupełnie odwrotnie w przypadkach skóry suchej, gdzie występują wręcz braki lipidowe i ich oddziaływanie jest korzystne na skórę.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
