Nerw twarzowy, czyli VII nerw czaszkowy, odpowiada za unerwienie mięśni odpowiadających za mimikę twarzy. W jego skład wchodzą włókna ruchowe, czuciowe oraz przywspółczulne. Nerw wychodzi z mózgu, przechodzi przez otwór słuchowy wewnętrzny do przewodu słuchowego wewnętrznego, dociera do skroni i okolicy jamy bębenkowej, następnie opuszcza czaszkę i oddaje liczne gałęzie, docierając m.in. do ślinianek przyusznych, policzka czy żuchwy. Trudno się więc dziwić, że uraz w obrębie nerwu twarzowego może wpływać na wygląd całej twarzy, w tym powodować opadnięcie kącika ust.
Opadające kąciki ust – czy to objaw choroby?
Istnieją różne potencjalne przyczyny opadających kącików ust. Twarz na ogół wygląda wtedy niesymetrycznie, może występować problem z poruszaniem okiem i ustami.
Uraz czaszki
Tego typu dolegliwości mogą występować w przypadku pęknięcia podstawy czaszki lub złamania wyrostka rylcowatego, gdy dojdzie do uszkodzenia nerwu twarzowego. Jednak jeśli wystąpienie objawów nie jest poprzedzone urazem, należy brać pod uwagę istnienie choroby neurologicznej, zakaźnej lub nowotworowej.
Porażenie Bella
Szczególną sytuacją jest tzw. porażenie Bella - czyli samoistne porażenie nerwu twarzowego o nieznanej przyczynie. Sprzyjać mu mogą zakażenia wirusowe (np. wirusem opryszczki, wirusem ospy wietrznej i półpaśca), bakteryjne (borelioza) i przyczyny niezakaźne (np. cukrzyca, choroba tarczycy, oziębienie twarzy). Paraliż twarzy w przebiegu porażenia Bella rozwija się stopniowo w ciągu 72 godzin. Dotyczy połowy twarzy.
Objawy to m.in. widoczna asymetria całej twarzy, utrata zdolności zamykania oka, marszczenia czoła, szczerzenia zębów, niekiedy też łzawienie oka, nierozpoznawanie smaków. Symptomy samoistnie znikają w ciągu 3 tygodni, ale pełne wyzdrowienie może nastąpić dopiero po kilku miesiącach.
Udar mózgu
Zdarza się, że powodem opadania kącika ust jest poważny stan, który zagraża życiu - udar mózgu. Jest to nagłe, miejscowe zaburzenie krążenia krwi w mózgu. Objawy pojawiają się w krótkim czasie. Opadanie kącika ust jest widoczne zwłaszcza przy próbie uśmiechnięcia się. Chory nie może unieść obu rąk, może mieć niewyraźną mowę lub nie może mówić, dokucza mu ból głowy. Mogą pojawić się nudności, wymioty i zawroty głowy. Niekiedy traci przytomność. W przypadku podejrzenia udaru niezwłocznie należy wezwać karetkę pogotowia. Czas ma kluczowe znaczenie.
Guz mózgu
Powoli rozwijające się opadanie kącika ust może wskazywać na guza mózgu. W takim przypadku mogą również pojawić się u chorego napady padaczkowe, niedowłady, problemy ze słuchem. Takie objawy wymagają wykonania badań obrazowych mózgu. Konieczna jest konsultacja z lekarzem.
Problem wrodzony
Jeżeli dziecko urodziło się z opadającym kącikiem ust, to może świadczyć o urazie okołoporodowym. Niektóre dzieci rodzą się z porażeniem nerwu twarzowego. Ryzyko jest większe w przypadku porodu kleszczowego, ale porażenie może powodować też ucisk na nerw w kanale rodnym podczas naturalnego porodu.
Oprócz opadającego kącika ust, u dziecka można zauważyć wygładzenie fałdu policzkowego oraz niedomykanie powieki. Objawy ustępują samoistnie w ciągu kilku tygodni. Wskazane jest masowanie okolicy policzka i ucha.
Opadający kącik ust – kiedy wezwać pogotowie?
Opadanie kącika ust nie zawsze wymaga wezwania karetki, jednak zawsze trzeba skonsultować ten problem z lekarzem. Objawy, które powinny skłonić do jak najszybszego wezwania pomocy medycznej, to:
- bełkotliwa mowa,
- utrata przytomności,
- nagły, silny ból głowy,
- nudności lub wymioty,
- zaburzenia równowagi,
- dezorientacja,
- paraliż lub osłabienie rąk lub nóg,
- problemy z widzeniem.
Mogą one świadczyć o udarze mózgu. Najważniejszy jest czas. Im krócej od pojawienia się pierwszych objawów, tym większe szanse na powrót do sprawności.
Opadające kąciku ust - domowe sposoby
W przypadku porażenia nerwu twarzowego powodującego opadanie kącika ust można zastosować ciepłe okłady na okolicę policzka i ucha. Poprawę może przynieść też delikatny masaż pobudzający mięśnie twarzy. Z problemem należy udać się do fizjoterapeuty. Specjalista powinien również zlecić ćwiczenia mięśni twarzy, które chory wykonuje w domu kilka razy w ciągu dnia. Rehabilitacja może obejmować też inne zabiegi, głównie w ramach fototerapii oraz elektroterapii.
Czytaj także:
Udar niedokrwienny mózgu - przyczyny i objawy, komu grozi
Boli mnie głowa. Czy to guz mózgu?
Najważniejsze alarmowe objawy neurologiczne
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
