Przyczyny
Zatorowość płucna jest najczęściej spowodowana przemieszczeniem się do krążenia płucnego skrzeplin powstałych w żyłach głębokich kończyn dolnych lub miednicy mniejszej. Innym materiałem zatorowym mogą być płyn owodniowy (po przedwczesnym oddzieleniu się łożyska), powietrze (przy cewnikowaniu żył centralnych), tkanka tłuszczowa (przy masywnych złamaniach), masy nowotworowe, ciała obce.
Zobacz też: Co warto wiedzieć o nowotworach płuc?
Objawy
Objawy zatorowości pojawiają się nagle. Dominuje duszność, kaszel, ból w klatce piersiowej, krwioplucie. W trakcie badania pacjenta można dodatkowo stwierdzić przyspieszony i pogłębiony oddech, tachykardię.
Rozpoznanie, badania dodatkowe
Przydatne w rozpoznaniu są badania laboratoryjne i obrazowe. U prawie wszystkich chorych stwierdza się podwyższone D-dimery w osoczu, ponadto często współistnieje wzrost troponin sercowych. W EKG zwraca uwagę tachykardia oraz zmiany odcinka ST i załamka T. Ale są to zmiany niespecyficzne, które mogą wystąpić w różnych schorzeniach. Dlatego istotne jest połączenie ze sobą wszystkich informacji – objawów, wyników badania przedmiotowego i badań dodatkowych. RTG klatki piersiowej nie pozwala potwierdzić ani wykluczyć zatorowości. Może jednak nasunąć podejrzenie. Najczęstsze nieprawidłowości to powiększenie sylwetki serca, płyn we jamie opłucnej, poszerzenie tętnicy płucnej. Kolejne badanie obrazowe to scyntygrafia perfuzyjna płuc – obszary niezaopatrywane w krew z powodu zamknięcia naczynia nie wypełniają się. Duże znaczenie ma tomografia komputerowa klatki piersiowej z podaniem kontrastu do naczyń. Angiografia płucna jest również dobrym badaniem, ale ze względu na to, że jest to zabieg inwazyjny rzadko wykonywana. Pośrednich dowodów na zator płucny może także dostarczyć echokardiografia. Ultrasonografia żył kończyn dolnych ma zastosowanie w celu potwierdzenia zakrzepicy, jako źródło materiału zatorowego naczyń płucnych.
Zobacz też: Co powinieneś wiedzieć o szkodliwym działaniu leków na układ oddechowy?
Ocena prawdopodobieństwa
Uwzględniając obraz kliniczny, obecność lub brak czynników ryzyka u chorego oraz objawy przedmiotowe można ocenić prawdopodobieństwo zatorowości płucnej, a od tego będzie zależeć dalsze postępowanie z chorym. U chorych wysokiego ryzyka, w ciężkim stanie wdrożenie leczenia musi nastąpić szybko.
Postępowanie
Wszystkim chorym podaje się tlen. Chorzy wysokiego ryzyka bez przeciwwskazań powinni otrzymać leczenie przeciwkrzepliwe w postaci heparyny. Ważne jest także wczesne wdrożenie leczenia trombolitycznego, czyli podanie leku, który ma za zadanie rozpuścić powstałą skrzeplinę i udrożnić naczynie. Niekiedy stosuje się operacyjne usunięcie skrzepliny.
Profilaktyka wtórna
Część chorych po pierwszym epizodzie zatorowości płucnej będzie wymagać długoterminowego leczenia przeciwkrzepliwego, w postaci podaży heparyny drobnocząsteczkowej podskórnie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
