Wzrasta zachorowalność kobiet na raka płuca spowodowanego paleniem papierosów – wynika z danych Krajowego Rejestru Nowotworów.
– Każdego roku rejestrujemy ponad 6 tys. nowych zachorowań na raka płuca wśród kobiet i wciąż co roku ponad 6 tys. kobiet umiera na tę chorobę – mówi prof. dr hab. n. med. Witold Zatoński, kierownik Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, koordynator zadania „Prewencja pierwotna nowotworów” w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. I dodaje: – U kobiet rak płuca jest obecnie najczęstszą przyczyną przedwczesnej śmierci i wyprzedził już w tym zakresie nowotwory piersi i szyjki macicy.
Czy uzależnienie od papierosów ma płeć?
Kobiety łatwiej niż mężczyźni uzależniają się od palenia i trudniej im z tym nałogiem skończyć. Nikotyna jest substancją, która uzależnia silniej niż alkohol. Papierosy uzależniają na kilku płaszczyznach:
- fizjologicznej (od nikotyny),
- emocjonalnej (od sięgania po papierosa w sytuacjach, którym towarzyszą emocje),
- nawykowej (od rytuału trzymania papierosa w dłoni, zaciągania się).
Przypuszcza się jednak, że bardziej niż od nikotyny, kobiety uzależniają się od samego rytuału palenia i okoliczności, w których sięgają po papierosa.
Kobiety zaczynają palić coraz wcześniej. Ocenia się, że:
- około 70% nastolatek, które ukończyły 15. rok życia miało kontakt z papierosami;
- w miastach pali ponad 2,5 mln kobieta, a na wsiach – prawie 2 mln; 3,5 miliona z nich pali codziennie;
- 2 mln kobiet budzi się w nocy, aby zapalić papierosa.
– Jeszcze kilkadziesiąt lat temu papieros był dla kobiety przede wszystkim symbolem emancypacji. Dzisiaj proces uzależniania się kobiet od palenia tytoniu jest dużo bardziej skomplikowany. Panie zaczynają palić z pobudek towarzyskich, bo palą również ich rówieśnicy. Palenie jest dziś dla kobiet sposobem na rozładowanie emocji i stresu. Wydaje się im, że może być także metodą utrzymania wagi – mówi Magdalena Cedzyńska, kierownik Poradni Pomocy Palącym działającej przy Centrum Onkologii – Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.
Warto wiedzieć: Dlaczego rzucenie palenia sprzyja tyciu?
Bierne palenie
Negatywny wpływ substancji rakotwórczych na zdrowie dotyczy również tzw. biernych palaczy, czyli tych, którzy nigdy nie palili, a przebywają w środowisku zanieczyszczonym dymem tytoniowym. Palacze bierni wdychają te same trujące i rakotwórcze substancje, inna jest jedynie skala narażenia ich na zachorowanie. Szacuje się, że wśród osób z palącymi partnerami ryzyko zachorowania na raka płuca wzrasta o 20-30%, a w wyniku chorób spowodowanych biernym paleniem w Polsce umiera co roku ok. 2 tys. osób.
– Aż 80% osób dorosłych wie, że bierne palenie może spowodować poważne choroby u osób niepalących, mimo to prawie 50% palących dorosłych przyznaje, że pali w obecności dzieci. Oznacza to, że codziennie około 4 mln dzieci ma kontakt z dymem tytoniowym – mówi dr n. med. Marta Mańczuk, kierownik Pracowni Prewencji Pierwotnej w Zakładzie Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii – Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie.
Czy papierosy „light” lub „slim” są mniej szkodliwe?
– Papierosy są jedynym legalnie sprzedawanym na całym świecie produktem o udowodnionym działaniu rakotwórczym. W dodatku nie ma mniej szkodliwych papierosów – wszystkie papierosy, bez wyjątku „light” czy „slim”, są tak samo szkodliwe dla zdrowia, ponieważ dostarczają tyle samo trujących substancji do organizmu. Dodatki smakowe dodatkowo ułatwiają inhalację, czyli powodują, że osoby palące „slimy” lub „lighty” zaciągają się głębiej i mocniej – mówi prof. dr hab. n. med. Witold Zatoński, kierownik Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, koordynator Zadania Prewencja pierwotna nowotworów Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych.
Palenie papierosów w ciąży
Dodatkowy problem związany z paleniem tytoniu przez kobiety pojawia się w okresie ciąży. Palenie papierosów przez kobietę ciężarną może doprowadzić do poronienia, porodu przedwczesnego i ciężkich dysfunkcji organizmu dziecka. W Polsce każdego roku rodzi się ponad 75 tys. dzieci, których matki paliły w ciąży.
Dzieci palących kobiet rodzą się mniejsze, są niespokojne, mogą wystąpić u nich objawy uzależnienia od tytoniu. Są kilkakrotnie bardziej narażone na ryzyko śmierci łóżeczkowej, częściej chorują na infekcje górnych dróg oddechowych oraz mają zaburzenia związane z funkcjonowaniem przewodu pokarmowego.
Zobacz także: Jak można zmierzyć uzależnienie od nikotyny?
Jak uniknąć raka płuca?
Najskuteczniejszym i jedynym znanym obecnie sposobem ograniczenia ryzyka zachorowania na raka płuca jest rzucenie palenia. Obecnie uzależnienie od tytoniu traktowane jest jak choroba, którą trzeba leczyć. Jest wiele sposobów na uwolnienie się od uzależnienia: od silnej woli poprzez terapie farmakologiczne dostosowane indywidualnie dla każdego palacza, a także wsparcie psychologiczne. Pomocna w procesie rzucania palenia jest funkcjonująca przy Centrum Onkologii – Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie, ogólnopolska Telefoniczna Poradnia Pomocy Palącym (tel. 801 108 108).
Z badań wynika, że najwięcej nałogowych palaczy ma wykształcenie podstawowe i zawodowe, dlatego ważnym aspektem walki ze wzrostem zachorowań na nowotwory złośliwe, będących wynikiem palenia, jest podniesienie świadomości społecznej, poprzez działania edukacyjne. Działania takie podejmuje Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów w Centrum Onkologii – Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, w ramach zadania "Prewencja Pierwotna Nowotworów".
Jakie są korzyści rzucenia palenia?
Po wypaleniu ostatniego w swoim życiu papierosa:
- w ciągu 20 minut obniży się tętno oraz wróci do normy ciśnienie krwi,
- w ciągu 8 godzin ilość tlenu we krwi wzrośnie, a ilość tlenku węgla zmniejszy się,
- w ciągu 24 godzin ryzyko ostrego zawału mięśnia sercowego znacznie się zmniejszy,
- w ciągu 28 godzin zmysły smaku i węchu zaczną działać normalnie,
- od 2 tygodni do 3 miesięcy układ krążenia ulegnie wzmocnieniu, polepszy się też kondycja fizyczna,
- od 1 do 9 miesięcy wydolność układu oddechowego poprawi się, wzrośnie wydolność płuc, ustąpi kaszel, duszności, zmęczenie,
- po 1. roku ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną mięśnia sercowego zmniejszy się o połowę,
- po 5 latach ryzyko zachorowania na raka płuca, raka jamy ustnej, krtani, przełyku zmniejszy się o połowę; obniży się również wystąpienia udaru mózgu,
- po 10 latach ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną serca będzie podobne jak u osoby nigdy nie palącej,
- po 15 latach ryzyko zachorowania na raka płuca będzie podobne jak u osoby nigdy nie palącej.
Polecamy: 12 kroków do rzucenia palenia
Źródło: www.kodekswalkizrakiem.pl, www.jakrzucicpalenie.pl; udostępnione przez Grayling.com/ mk
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
