Czym jest parodontoza?
Parodontoza to choroba przyzębia, czyli struktur otaczających i utrzymujących nasze zęby, takich jak: dziąsło, więzadła (ozębna), kość wyrostka zębodołowego, cement korzeniowy.
Jest to choroba stawów zębowo-zębodołowych. Ze względu na powszechność występowania i skutki, jakie wywołuje, parodontozę należy zaliczać do grupy chorób społecznych.
Jakie są przyczyny parodontozy?
Ryzyko pojawienia się chorób przyzębia wzrasta wraz z wiekiem i zależy od warunków geograficznych, stanu społeczno-ekonomicznego, odżywiania, rasy i płci (częściej występują one u mężczyzn).
Oczywiście istnieje ścisła zależność między ciężkością przebiegu chorób przyzębia a niedostateczną higieną jamy ustnej.
Najczęstsze choroby przyzębia to zapalenia dziąseł i przyzębia, które mają związek z płytką bakteryjną znajdującą się na powierzchni naszych zębów. Bakterie stanowią 90% płytki, niezależnie od resztek jedzenia, nalotu nazębnego, złuszczonego nabłonka itp. Im wyraźniejsza jest obecność złogów na powierzchniach zębów, tym większe oddziaływanie bakterii w obrębie dziąseł i innych struktur przyzębia.
Wpływ na choroby dziąseł ma także kamień nazębny – zmineralizowana płytka nazębna, która może znajdować się nad- i poddziąsłowo na powierzchniach zębowych.
Powstawanie kamienia nazębnego wiąże się z tym, że płytka bakteryjna jest w bezpośrednim sąsiedztwie tkanek (szorstka powierzchnia kamienia sprzyja kumulacji żywej płytki) i oddziałuje bezpośrednio na zęby i struktury je otaczające.
Miejsca szczególnie podatne na tworzenie kamienia to powierzchnie zębów w okolicy ujść gruczołów ślinowych, nierówne powierzchnie nazębne (nawisy wypełnień, dostawki protetyczne etc).
Inne czynniki, mające wpływ na przebieg choroby, możemy podzielić na:
- miejscowe (ilość i skład śliny, nawisające lub nieszczelne wypełnienia, nieprawidłowe uzupełnienia protetyczne, oddychanie przez usta, wady anatomiczne tkanek jamy ustnej, zgryz urazowy, niektóre podrażnienia chemiczne, termiczne, alergiczne);
- ogólnoustrojowe (choroby ogólne np. immunologiczne, hormonalne, metaboliczne).
Zobacz też: Parodontoza - gdy wypadają zęby
Na jakie objawy warto zwrócić szczególną uwagę?
Objawy choroby przyzębia, które można zaobserwować gołym okiem, to:
- krwawienie dziąseł,
- rozrost dziąseł,
- obnażenia szyjek zębowych i nadwrażliwość zębów,
- ruchomość zębów,
- zmieniony zapach z ust.
Inne objawy musi ocenić lekarz w badaniu klinicznym i radiologicznym.
Jak leczy się parodontozę?
Leczenie choroby przyzębia składa się trzech faz:
1. Fazy wstępnej leczenia usuwającej przyczynę choroby.
2. Fazy korekcyjnej usuwającej skutki.
3. Fazy podtrzymującej efekty leczenia (faza utrzymująca wizyty kontrolne, profesjonalne oczyszczania zębów, laseroterapię, leczenie farmakologiczne).
W fazie pierwszej w celu pozbycia się płytki nazębnej oraz kamienia i ogólnie uzyskania właściwego stanu higieny jamy ustnej należy przeprowadzić następujące zabiegi:
- profesjonale oczyszczenie zębów przez lekarza lub higienistkę;
- wyeliminowanie drażniących czynników;
- plastykę zębów w miejscach gromadzenia się płytki nazębnej;
- profesjonalny instruktaż higieny jamy ustnej;
- higienizacji w domu oraz samokontroli.
Profesjonalne oczyszczenie zębów obejmuje usunięcie wszystkich naddziąsłowych i poddziąsłowych osadów nazębnych przez lekarza lub higienistkę.
W fazie pierwszej eliminujemy też inne czynniki, np. nieprawidłowe wypełnienia czy uzupełnienia protetyczne, leczymy problemy zgryzowe lub nieprawidłowości zębowe (np. ortodontycznie).
W fazie drugiej wykonujemy zabiegi chirurgiczne, których celem jest naprawa lub regeneracja uszkodzonych struktur przyzębia (liczne możliwe techniki chirurgiczne z zastosowaniem materiałów wszczepowych nowej generacji) lub zabiegi plastyczne chirurgii śluzówkowo-dziąsłowej (pokrywanie obnażonych szyjek, plastyka dziąseł etc.). Celem tych zabiegów jest pełne odtworzenie zniszczonych w wyniku choroby struktur otaczających i utrzymujących nasze zęby.
Jak zapobiegać chorobom przyzębia?
Najlepszą formą przeciwdziałania osadzaniu złogów nazębnych (i co za tym idzie chorobie przyzębia) jest przestrzeganie powyżej opisanych zabiegów w gabinetach stomatologicznych raz na pół roku (osoby zdrowe) lub raz na cztery miesiące (osoby z rozpoznaną parodontozą).
Ważną formą jest także stosowanie preparatów farmakologicznych wspomagających działania lekarzy. Najczęściej są to różnego typu preparaty do płukania jamy ustnej, do wcierania (żele) lub do ssania (płatki, gumy).
Ważne jest, by połączyć działania stosowane w gabinecie dentystycznym z przestrzeganiem higieny w domu – tylko dzięki temu (a nie, jak często myślą pacjenci, za pomocą „cudownych tabletek”) mamy szansę na eliminację chorób zębów i przyzębia.
Zobacz też: Jak uniknąć paradontozy?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
