Półpasiec jest ostrą chorobą zakaźną wywoływaną przez reaktywowanego wirusa ospy wietrznej i półpaśca Varicella zoster virus (VZV). Na ogół występuje u dorosłych (szczególnie z obniżoną odpornością i po 50 roku życia), ale zdarza się, że chorują na półpasiec dzieci. Dowiedz się, jak przebiega u nich choroba oraz jakie powikłania może powodować i jak im zapobiec.
Spis treści:
- Półpasiec u dzieci – jak często występuje?
- Objawy półpaśca u dzieci
- Jak wygląda półpasiec u dziecka? Zdjęcia wysypki
- Które dzieci są narażone na rozwój półpaśca?
- Czy dziecko zaszczepione przeciwko ospie może mieć półpaśca?
- Leczenie półpaśca u dzieci
- Powikłania po chorobie
Półpasiec u dzieci – jak często występuje?
Półpasiec u dzieci występuje rzadko. Objawia się bolesną wysypką. Jeśli półpasiec rozwinie się u dziecka, to jego przebieg jest zazwyczaj łagodniejszy niż u osoby dorosłej. Mniejsze jest też ryzyko powikłań. Po zachorowaniu na ospę wietrzną wirus pozostaje ukryty w zwojach nerwowych. Po pewnym czasie, nawet po latach, może się uaktywnić i wywołać bolesną wysypkę. Zdarza się to zwykle w okresie obniżonej odporności.
Objawy półpaśca u dzieci
Objawy półpaśca u dzieci mogą być nieco inne niż objawy półpaśca u osób dorosłych. U najmłodszych choroba zwykle przebiega nieco łagodniej.
- Najpierw zwykle pojawia się mrowienie i swędzenie skóry.
- Wzdłuż zaatakowanego przez wirus nerwu (np. na tułowiu lub twarzy) pojawiają się pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym (takie jak w ospie).
- Może też temu towarzyszyć ostry ból, wywołany obecnością wirusa w zakończeniach nerwowych.
- Krostki z czasem przysychają i pokrywają się strupkami.
- Dziecko może mieć gorączkę, ból głowy, dreszcze, złe samopoczucie.
Objawy półpaśca u dziecka utrzymują się zwykle do 2-4 tygodni. Jednak przebieg choroby może być nieco inny u każdego dziecka, uzależnione to jest od jego wieku i stanu zdrowia.
Jak wygląda półpasiec u dziecka? Zdjęcia wysypki
Wysypka przy półpaścu u dzieci ma początkowo postać czerwonych plamek po jednej stronie ciała: twarzy, tułowia lub na jednej kończynie. Następnie tworzą się pęcherze wypełnione płynem surowiczym. Z czasem przysychają i robią się na nich strupki. Chorobę należy skonsultować z lekarzem. To on ostatecznie stawia diagnozę.
fot. Półpasiec u dziecka/Adobe Stock, Angel Simon
fot. Wysypka przy półpaścu/Adobe Stock, Suriyawut
Więcej: Jak wygląda półpasiec?
Które dzieci są narażone na rozwój półpaśca?
Półpasiec może rozwinąć się u dzieci, które w przeszłości chorowały na ospę wietrzną. Wirus ospy na zawsze pozostaje w organizmie i w momencie spadku odporności może uaktywnić się, powodując właśnie półpasiec. Statystycznie częściej choroba dotyka te maluchy, które na ospę wietrzną chorowały we wczesnym okresie niemowlęctwa (np. złapały ją w czasie porodu od mamy, która przechodziła półpasiec w ciąży). Czynnikiem, który może doprowadzić do półpaśca u dzieci, zwykle są niedobory odporności (np. w przebiegu niektórych nowotworów). Przenosi się drogą kropelkową, wystarczy przebywać w towarzystwie chorego, który np. kaszle, żeby się zarazić.
Czy dziecko zaszczepione przeciwko ospie może mieć półpaśca?
Tak, istnieje możliwość zachorowania na półpasiec przez dziecko zaszczepione przeciwko ospie wietrznej, ale takie przypadki są rzadkie. W medycznym czasopiśmie Pediatric Reports opisano przypadek 7-letniego chłopca z prawidłową odpornością, niechorującego w przeszłości na ospę wietrzną, u którego rozwinęła się wysypka półpaścowa. Według lekarzy półpasiec był w tym przypadku wywołany reaktywacją szczepionkowego szczepu wirusa ospy lub przebyciem utajonej ospy bez wyraźnych objawów. Szczepionki przeciwko ospie dostępne w Polsce zawierają żywy osłabiony szczep wirusa.
Leczenie półpaśca u dzieci
Leczenie półpaśca u dzieci polega na łagodzeniu objawów. Stosuje się maści łagodzące świąd i leki przeciwbólowe - głównie paracetamol (ibuprofen może powodować powikłania skórne w przebiegu półpaśca i ospy wietrznej). W niektórych przypadkach lekarz może zdecydować o podaniu dziecku leku przeciwwirusowego zawierającego acyklowir. Pomocne są też kąpiele z nadmanganianem potasu (tak, aby woda była lekko różowa) - ma działanie odkażające, pomaga uniknąć wtórnych zakażeń i przyspiesza gojenie. Warto zadbać też o to, alby dziecko miało krótko obcięte paznokcie, aby nie rozdrapywało pęcherzy (wydłuży to proces leczenia i grozi zakażeniem). Na ból pomagają zimne kompresy.
Powikłania po chorobie
Półpasiec u dzieci, jak wiele innych, potrafi zostawić po sobie ślad w organizmie. Jakie powikłania po półpaścu u dzieci mogą wystąpić?
- zakażenie bakteryjne skóry,
- przewlekły nerwoból,
- zapalenie spojówek,
- zapalenie nerwu wzrokowego,
- zapalenie opon mózgowych,
- zapalenie nerwu twarzy.
Porozmawiaj z lekarzem, jeśli u dziecka utrzymują się objawy po ustąpieniu wysypki. Aby zapobiec powikłaniom półpaśca u dzieci, należy szczepić dziecko przeciwko ospie, dbać o higienę (zmiany na skórze powinny być suche i czyste), unikać drapania wysypki, zgłosić się do lekarza, który może przepisać lek przeciwwirusowy (jest skuteczny, gdy zostanie podany w ciągu pierwszych 72 godzin od początku objawów).
Źródła:
Katakam BK, Kiran G, Kumar U. A Prospective Study of Herpes Zoster in Children. Indian J Dermatol. 2016 Sep-Oct;61(5):534-9. doi: 10.4103/0019-5154.190121,
Shang BS, Hung CJ, Lue KH. Herpes Zoster in an Immunocompetent Child without a History of Varicella. Pediatr Rep. 2021 Apr 1;13(2):162-167. doi: 10.3390/pediatric13020022.
Czytaj także:
Czy półpasiec jest zaraźliwy? Uważaj szczególnie na jeden objaw
Zaczyna się niewinnie, ale może prowadzić do utraty wzroku. Co trzeba wiedzieć o półpaścu ocznym?
Ospa u dorosłych – objawy, jak wygląda, leczenie
Ospa u dziecka – ospa wietrzna objawy, zdjęcia, leki i leczenie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
