Problem poronień i przedwczesnych porodów jest w praktyce medycznej często uważany za mało ważny, mimo że dotyczy wielu osób i staje się traumą dla wielu kobiet. Statystycznie w Polsce rocznie roni około 40 tysięcy kobiet, a duża część z nich jeszcze długo po tym zdarzeniu musi się zmagać z jego skutkami, zwłaszcza psychologicznymi, w tym z zespołem stresu pourazowego.
Poronienie: przyczyny - dlaczego kobiety tracą ciąże
Poronienie określane bywa jako najczęstsza i najbardziej lekceważona forma utraty dziecka. Często się zdarza, że kobieta przeżywa je w samotności. Traumatyczny może być już sam przebieg poronienia, gdyż wiąże się ono często z wystąpieniem od niewielkiego krwawienia do gwałtownego lub stopniowego krwotoku, a to może wywołać panikę u kobiety.
Krwawieniu mogą towarzyszyć bolesne skurcze. Po poronieniu kobieta poddana jest zabiegowi łyżeczkowania, co często wzbudza lęk, a jeżeli zabieg ten wykonywany jest bez znieczulenia – bywa bolesny i wzmaga poczucie bezradności.
Poronienie naukowo jest zakończeniem ciąży przed 22. tygodniem życia płodu, najczęściej wiąże się z fizycznym i psychicznym dramatem dla kobiety. Główną przyczyną większości poronień są nieprawidłowości w powstałym zarodku i są to poronienia wczesne, które dotyczą zwykle chromosomów i prowadzą do zahamowania rozwoju płodu oraz jego obumarcia we wczesnym okresie ciąży. Nie oznacza to jednak „winy” materiału genetycznego rodziców.
Podziały komórek są bardzo skomplikowane i trudne do uchwycenia medycznie w przypadku ciąży, która z godziny na godzinę rozwija się w niesamowitym tempie.
Rozpoznaje się różne postacie poronienia, m.in. poronienie:
- zagrażające,
- nieuniknione,
- niekompletne,
- zatrzymane,
- nawykowe,
- septyczne.
Poronienie samoistne
Poronienie samoistne jest najczęstszym powikłaniem ciąży i może być wczesne bądź późne. Medycyna definiuje je jako utratę ciąży lub usunięcie płodu, zanim będzie on dostatecznie rozwinięty, aby przeżyć. Poronienie samoistne następuje z powodów naturalnych, co odróżnia je od aborcji, będącej wynikiem interwencji zewnętrznej.
Jak często dochodzi do poronień samoistnych?
Ocenia się, że około 15% klinicznie rozpoznanych ciąż ulega poronieniu. Według dokumentacji medycznej dochodzi do tego między 4. a 22. tygodniem ciąży. Częstość poronień jest związana z wiekiem ciążowym.
Największy odsetek utraty ciąż, około 50%, występuje przed implantacją, czyli zagnieżdżeniem się w ścianie macicy kilkudziesięciokomórkowego zarodka ok. 5.–7. dnia po zapłodnieniu. Kobieta często nie zdaje sobie wówczas sprawy z tego, że jest w ciąży. Poronienie na tak wczesnym etapie nazywa się ciążą biochemiczną - utratą dziecka przed 6. tygodniem ciąży.
W okresie późniejszym odsetek poronień się zmniejsza i wynosi 12–24%, a po 8. tygodniu ciąży ryzyko poronienia maleje do 10%. Przyjmuje się, że wraz z wiekiem kobiety ryzyko poronienia wzrasta. Odsetek utraty wczesnych ciąż zwiększa się u kobiet po 35. roku życia i osiąga do 50% u kobiet w wieku powyżej 40 lat. Istnieje wiele możliwych przyczyn poronień wymienianych przez medycynę, ale poronienie samoistne nie leży po stronie zaniedbań, a jest wynikiem naturalnych procesów - w organizmie kobiety lub w zarodku.
Poronienie samoistne - objawy
Jak rozpoznać, że doszło do poronienia samoistnego? W dużym uproszczeniu: większość kobiet psychicznie odczuwa, że straciły ciążę. Fizjologia jedynie daje sygnały, że miało miejsce poronienie poprzez:
- ból podbrzusza w krzyżowej części,
- krwawienie i plamienie z dróg rodnych lub wydzielina, która jest niejednorodna,
- skurcze brzucha,
- wysoka gorączka,
- brak czynności serca płodu,
- zanik dolegliwości ciążowych,
- nagły spadek wagi.
fot. Adobe Stock
Czym jest poronienie nawykowe?
O poronieniu nawykowym mówi się, gdy dochodzi do utraty trzech kolejnych ciąż przez jedną kobietę. Ważne jest, aby podjąć próbę zidentyfikowania przyczyny. Nie musi ona jednak za każdym razem być taka sama, a znalezienie konkretnego powodu nie jest równoznaczne z możliwością uniknięcia go w przyszłości.
Samoistna utrata trzech kolejnych ciąż na drodze poronienia nazwana jest, jak już wspominano, poronieniem nawykowym i oznacza zagrożenie następnej ciąży. Badania wykazują jednak, że ryzyko 4. poronienia wynosi jedynie 25%, co daje duże szanse na prawidłowy przebieg kolejnej ciąży.
Może być tak, że przyczyną poronienia nr 1 będzie wada przekazana w genach, drugie poronienie może być spowodowane niewłaściwym funkcjonowaniem hormonów, a kolejne – wystąpieniem infekcji.
Poronienie nawykowe - przyczyny
Przyczyny poronień nawykowych można podzielić na sześć grup:
- hormonalne,
- dziedziczne (genetyczne),
- infekcje i zakażenia bakteryjne, wirusy i pasożyty,
- anatomiczne (niewłaściwa budowa macicy),
- związane z działaniem systemu odpornościowego (immunologiczne),
- nieznane (idiopatyczne).
Istnieją również inne okoliczności, takie jak: ciąża pozamaciczna, zaśniad groniasty bądź też dobrowolnie wykonane aborcje, które mogą doprowadzić do wczesnej utraty ciąży.
Przyczyna poronień w czasie pierwszych 3. miesięcy najczęściej leży po stronie płodu, który ma wady genetyczne albo anatomiczne. Czasem jednak za poronienia mogą być odpowiedzialne zaburzenia hormonalne, zakażenia lub czynniki immunologiczne. Również nałogi, takie jak palenie papierosów i regularne zażywanie narkotyków, zwiększają ryzyko poronień.
Do pozostałych możliwych przyczyn poronień w I trymestrze zalicza się nieodpowiednie wytwarzanie progesteronu lub inny niedobór hormonalny, który uniemożliwia prawidłową implantację zapłodnionego jaja lub zapewnienie dostatecznego wsparcia odżywczego i hormonalnego niezbędnego dla jego wzrastania. Literatura przedmiotu podaje, że na los ciąży może mieć wpływ również stres psychiczny. Pacjentki często łączą zdenerwowanie, długotrwałe napięcie czy też wstrząs psychiczny z poronieniem.
Poronienie w II trymestrze ciąży
Wśród przyczyn poronień w drugim trymestrze ciąży medycyna wskazuje:
- wady anatomiczne macicy,
- niewydolną szyjkę macicy,
- zakażenia oraz reakcję immunologiczną, która powoduje, że organizm kobiety odrzuca płód jako ciało obce.
Czym jest poronienie zagrażające?
Poronienie zagrażające to stan występujący między 6. a 22. tygodniem ciąży, a objawiający się lekkim krwawieniem i łagodnymi skurczami macicy, które wskazują na to, że ciąża może się zakończyć przedwcześnie.
Uważa się, że wczesne poronienie zagrażające, po jednym lub dwóch nieobecnych krwawieniach miesiączkowych, prawdopodobnie nie może być leczone skutecznie.
Poronienie nieuniknione, niekompletne i septyczne
Poronienie nieuniknione (w toku)
Objawia się występowaniem ciężkiego krwawienia pochwowego i skurczów w czasie ciąży, co wskazuje na nieodwracalność utraty płodu. Następują pęknięcie błon owodniowych, rozszerzenie szyjki, a płód, błony płodowe i łożysko są na drodze do wydalenia.
Poronienie niekompletne
Gdy nie wszystkie wymienione elementy zostaną spontanicznie wydalone, mamy do czynienia z poronieniem niekompletnym. Najczęściej w macicy pozostaje część łożyska. Oznaką poronienia niekompletnego jest utrzymujące się krwawienie, które może przejść w krwotok. Przeczytaj medyczny artykuł o pierwszej pomocy przy poronieniu.
Poronienie zatrzymane
Mianem poronienia zatrzymanego określa się stan, w którym nie nastąpiło wydalenie obumarłego płodu w przewidzianym okresie, czyli 8 tygodni od momentu nastąpienia jego śmierci.To bardzo przykre doświadczenie dla kobiety.
Poronienie septyczne
Poronienie septyczne to każde poronienie, do którego dochodzi poprzez zakażenie macicy i/lub zarodka, objawiające się krwawieniami z pochwy, bolesnością uciskową macicy i dolnej części brzucha, dreszczami, gorączką i podwyższoną liczbą krwinek białych we krwi.
Fragment pochodzi z „Prenatalny okres życia człowieka” autorstwa E. Janiuk, P. Kierpal, E. Lichtenberg-Kokoszka (Impuls 2014) za zgodą wydawcy. Treść na podstawie artykułu autorów: Autorzy: Adam Klasik, Anna Rawska. Pierwotnie opublikowana 09.12.2014.
Zobacz także: Jakie są objawy poronienia?Jakie badania warto wykonać po poronieniu?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
