Salmonella - czy jest śmiertelna? Objawy i leczenie choroby

czy salmonella jest śmiertelna fot. Adobe Stock, dusanpetkovic1
Zatrucie Salmonellą stanowi najczęstszy rodzaj bakteryjnych zatruć pokarmowych. Przebiega z wymiotami, intensywną biegunką, bólem brzucha i gorączką. Zatrucie Salmonellą bardzo rzadko jest śmiertelne, jednak niektóre osoby są bardziej narażone na ciężki przebieg choroby i powikłania, takie jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, stawów czy sepsa.
/ 08.07.2022 06:59
czy salmonella jest śmiertelna fot. Adobe Stock, dusanpetkovic1

Spis treści:

  1. Czym jest Salmonella?
  2. Objawy zatrucia Salmonellą
  3. Czy Salmonella jest śmiertelna?
  4. Czy Salmonella jest zaraźliwa?
  5. Gdzie się znajdują bakterie Salmonella?
  6. Drogi zakażenia Salmonellą
  7. Zapobieganie zatruciu Salmonellą
  8. Leczenie zatrucia Salmonellą

Czym jest Salmonella?

Salmonella to rodzaj Gram-ujemnych bakterii z rodziny Enterobacteriaceae, które są odpowiedzialne w Polsce za największą liczbę bakteryjnych zatruć pokarmowych (salmonellozę). Często Salmonella atakuje w sezonie letnim. Do zatruć mimo wszystko dochodzi sporadycznie - mniej niż 10 tys. przypadków rocznie w naszym kraju. 

Salmonella to liczna grupa bakterii, obejmująca nawet kilkaset różnych gatunków. Są to bakterie kształtem zbliżone do pałek (stąd nazwa: pałeczka) i posiadają rzęski ułatwiające im poruszanie. Większość z nich wywołuje zatrucia, w postaci durów i paradurów (dur rzekomy). Zakażenie układu pokarmowego występuje już po wniknięciu 20 pałeczek Salmonelli do organizmu.

Objawy zatrucia Salmonellą

Choroba najczęściej ogranicza się do dolegliwości układu pokarmowego, ale w przypadku rozprzestrzeniania się bakterii Salmonella symptomy mogą dotyczyć różnych narządów.

Pierwsze objawy zatrucia Salmonellą (pojawiają się nagle) występują w czasie od 6 do 72 godzin od zjedzenia skażonego pokarmu. Są to:

  • wodnista biegunka, narastająca, nawet powyżej 20 wypróżnień na dobę,
  • nudności i wymioty,
  • ból głowy,
  • gorączka do 38°C,
  • bóle brzucha (gniotące, tępe lub kurcze),
  • dreszcze, „łamanie w kościach”.

Objawy salmonellozy ustępują po kilku dniach – zwykle 2-3. Na całkowite wyzdrowienie trzeba poczekać tydzień, jeżeli zatrucie było lekkie. Im cięższy przypadek – tym dłuższa terapia.

Ciężkie przypadki zatrucia Salmonellą manifestują się dodatkowo: 

  • objawami odwodnienia (skąpomocz, kurcze łydek, wysuszenie błon śluzowych),
  • obniżenie ciśnienia,
  • spowolnienie tętna lub tachykardia,
  • wysoka gorączka,
  • zaburzenia świadomości,
  • drgawki.

Czy Salmonella jest śmiertelna?

Zatrucie Salmonellą może być śmiertelne, jednak do zgonu dochodzi bardzo rzadko (< 1%). Choroba ma pomyślne rokowanie, jednak gdy bakterie dostaną się do krwi, mogą wywołać stan zagrażający życiu. Ciężkim przebiegiem salmonellozy są zagrożone głównie dzieci, osoby starsze oraz osoby z niedoborem odporności. Powikłaniami zatrucia Salmonellą są m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie stawów, zapalenie kości, zakażenia układu moczowego, zapalenie płuc lub zapalenie dróg żółciowych. 

Czy Salmonella jest zaraźliwa?

Tak, zatrucie Salmonellą jest zaraźliwe i osoby zakażone mogą rozsiewać bakterie na inne osoby, nawet wtedy, gdy już nie mają objawów. Trzeba wiedzieć, że pałeczki Salmonelli są wydalane z kałem przez okres około kilku tygodni, miesięcy od wyleczenia i zachowują pełną zdolność do zakażania. Oznacza to, że osoba po wyleczeniu, może w dalszym ciągu zakażać inne. Aby się dowiedzieć, czy w kale pozostają w dalszym ciągu pałeczki Salmonelli, należy wykonać badanie kału na obecność tych bakterii.

Bakterie Salmonella - gdzie się znajdują?

Źródłem bakterii Salmonella są najczęściej jaja, drób, wieprzowina, wołowina, mleko i sery lub jedzenie zanieczyszczone odchodami zwierząt. Skażony produkt spożywczy nie ma oznak nadpsucia, zmiany zapachu, wyglądu. Najczęściej bakterie Salmonella występują w:

  • drobiu i jajach (i ich przetworach np. masy do ciast, kremy, lody, ciasta, jaja w majonezie, pasty),
  • mięsie i jego przetworach (tatar, pasztety, pierogi, galarety),
  • rybach, pastach i konserwach rybnych,
  • mleku i nabiale (sery twarogowe, topione, miękkie),
  • soki owocowe.

Salmonella jest przenoszona przez zwierzęta – domowe i dzikie, oraz człowieka. Poza organizmem może przeżyć nawet kilka miesięcy. Bakterie te „lubią” ciepło, wilgoć i białko.

Drogi zakażenia Salmonellą

Zakażamy się poprzez spożycie któregoś z wyżej wymienionych produktów spożywczych, który może być skażony, a więc drogą pokarmową. Przyczyną zatrucia jest również niemycie produktów, jak i własnych rąk oraz zaniedbania sanitarne podczas przygotowywania i przyjmowania posiłków.

Czy możemy zapobiec zatruciu Salmonellą?

Zakażeniom pałeczkami Salmonelli możemy zapobiegać. Wystarczy stosować się do kilku zasad, obejmujących głównie higienę przygotowywania, przechowywania i przyjmowania produktów spożywczych.

  • Obróbka cieplna potraw w temperaturze 60–65°C.
  • Przechowywanie żywności w chłodziarkach i lodówkach.
  • Wystrzeganie się ponownego zamrażania rozmrożonych produktów spożywczych.
  • Całkowite rozmrażanie mięsa, ryb i ich przetworów przed kolejną obróbką cieplną.
  • Wydzielenie osobnych miejsc w chłodziarkach i lodówkach, na mięso, ryby, nabiał i jaja.
  • Dokładne mycie jaj przed ich rozbiciem (skorupkę myjemy ciepłą wodą i zanurzamy ją na 10 sekund we wrzątku).
  • Używanie desek plastikowych do krojenia mięs i ryb, gdyż drewniane mogą stać się siedliskiem pałeczek Salmonelli.
  • Łączenie wyrobów mięsnych np. tatara z mocnym alkoholem podczas biesiadowania, co zmniejsza ryzyko zatrucia bakterią.

Leczenie zatrucia Salmonellą

Leczenie łagodnych zatruć Salmonellą to przede wszystkim zapobieganie odwodnieniu i niedożywieniu. Nie ma konieczności przyjmowania antybiotyków. Te są zarezerwowane dla cięższych postaci zakażenia, u dzieci, osób starszych i wówczas, gdy chory ma znacznie obniżoną odporność organizmu. Tylko stan ciężki osoby zainfekowanej wymaga hospitalizacji, czyli pobytu w szpitalu.

Warto dodać, że diagnozując zakażenie Salmonellą, bierze się pod uwagę objawy zatrucia, a także wynik badań mikrobiologicznych – posiew krwi i kału.

Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 24.07.2012.

Czytaj także:
Co jeść i pić przy biegunce?
Domowe sposoby na biegunkę. Jak poradzić sobie z rozwolnieniem?
Wymioty grożą odwodnieniem organizmu. Co stosować na wymioty?
Bakteria E. coli. Objawy i leczenie zatrucia

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA