Skolioza to trójpłaszczyznowe skrzywienie kręgosłupa, zwane potocznie "bocznym skrzywieniem kręgosłupa".
Wystające łopatki, garb z jednej strony pleców, ramiona i biodra na nierównej wysokości, jedna noga krótsza....To objawy skoliozy, czyli trójpłaszczyznowego skrzywienia kręgosłupa.
Chcesz wiedzieć więcej o skoliozie? Sprawdź w encyklopedii zdrowia!
Jak rozpoznać skoliozę?
Rozpoznanie skoliozy trudne nie jest. Kręgosłup dotknięty skoliozą nie układa się bowiem w łuk, lecz w charakterystyczną literę S. Jeśli osoba chora stanie z gołymi plecami prosto - jej ramiona będą na różnej wysokości, łopatka z jednej strony wystaje, a talia jest bardziej wcięta z jednej strony. Gdy zrobi mocny skłon do przodu tak, by dotknąć podłogi palcami, plecy z obu stron będą wysklepione inaczej.
W mniej ewidentnych przypadkach lekarz kieruje na Rtg, tomografię lub rezonans magnetyczny.
Rtg pozwala określić m.in. :
- stopień skrzywienia, rotację, torsję czy sklinowacenie skoliozy
- inne nieprawidłowości w obrębie skrzywienia
- dynamikę rozwoju skrzywienia
- rokowania i oznaczenie tzw. wieku szkieletowego
- rodzaj i rozległość zabiegów, które trzeba będzie wykonać.
Jak klasyfikuje się skoliozy?
Ogólnie przyjmuje się, że są 4 stopnie skoliozy. Istnieje jednak wiele różnych klasyfikacji i opisów tych stopni w zależności od autora, który je opisał. Najłatwiejsza i najbardziej przemawiająca do wyobraźni klasyfikacja Bogdanowa wyrażona jest w stopniach wygięcia:
- I stopień skrzywienia – do 20 st. (w innych tylko do 10 st.)
- II stopień skrzywienia – 20-40 st.
- III stopień skrzywienia – 40-60 st.
- IV stopień skrzywienia – powyżej 60 st.
Jaki partii ciała dotyka skolioza?
Skolioza to skrzywienie kręgosłupa aż w trzech płaszczyznach:
- czołowej, tj boczne skrzywienie kręgosłupa
- strzałkowej, tj ordoskolioza lub kifoskolioza
- poprzecznej, tj rotacja i torsja kręgów.
Najczęściej obejmuje:
- górny, piersiowy odcinek kręgosłupa
- rzadziej odcinek między piersiami a lędźwiami
- najrzadziej same lędźwie
Dlatego ze względu na lokalizację skoliozę dzielimy na:
- szyjną
- piersiową
- lędźwiową
Natomiast ze względu na liczbę łuków na:
- jednołukową
- dwułukową
- bądź wielołukową
Skolioza dotyka ludzi w różnym wieku, od 3. roku życia do dorosłości. Często nasila się u nastolatków, w trakcie dojrzewania i szybkiego wzrostu.
Jakie są przyczyny skoliozy?
Przyczyny skoliozy są bardzo różne:
- może to być wada wrodzona (często współistnieje z takimi wadami, jak deformacje układu moczowo-płciowego czy wrodzonymi chorobami serca
- powstać z wiekiem jako choroba zwyrodnieniowa u dorosłych
- nie ma jednak dowodów na to, że do skoliozy może dojść w wyniku niewłaściwej postawy w trakcie siedzenia czy noszenia teczki na jednym ramieniu.
Co to jest skolioza idiopatyczna?
Jednak aż 85 proc. przypadków skoliozy ma charakter tzw. idiopatyczny. To oznacza, że trudno określić przyczynę choroby. Wiadomo jedynie, że skolioza idiopatyczna u dzieci występuje najczęściej w okresie wzrostu.
Udowodniono, że:
- tylko w 20 proc. do chodzi do cofnięcia się choroby
- w 70 procentach choroba jest stabilna
- w 10 jednak następuje progresja.
- W ciągu roku skolioza może się wtedy pogłębić aż o 5 stopni. Największe ryzyko progresji występuje u nastolatków między 10-13 rokiem życia.
Dlatego skolioza jest groźna w każdym wieku, a nieleczona może prowadzić do:
- zwyrodnień i zaburzeń neurologicznych,
- nacisku na płuca i serce
- ograniczenia wydolności fizycznej
- ale w skrajnych przypadkach nawet niewydolności krążenia i oddychania.
Jeśli wystąpi u ludzi dorosłych po 50. roku życia i towarzyszy jej osteoporoza może też spowodować całkowite unieruchomienie kręgosłupa.
Jak przeciwdziałać skoliozie?
Najprostszymi metodami walki ze skoliozą są:
- zajmowanie właściwej, prostej postawy podczas siedzenia
- zażywanie ruchu
- odciążanie kręgosłupa, szczególnie u dzieci, które dźwigają ciężkie tornistry
- rehabilitacja,czyli ćwiczenia pod okiem specjalistów
Czy ćwiczenia pomagają na skoliozę?
Leczenie skoliozy zależy od:
- wieku chorego
- stopnia zaawansowania skrzywienia
Jeśli chory ma niewielkie skrzywienie stosuje się gimnastykę korekcyjną (np. na basenie lub sali gimnastycznej). Powinien to jednak robić pod okiem doświadczonego rehabilitanta. Przy nieco większych skrzywieniach można wykonywać ćwiczenia, ale konieczne jest już użycie gorsetu ortopedycznego lub nawet gipsu korygującego mechanicznie postawę, aparatów oraz wyciągów. Jednak w przypadku wad, gdy skrzywienie przekracza 60 stopni, konieczna jest operacja. Polega ona na wszczepieniu specjalnych implantów czy aparatów. Jest dość ryzykowna i nie przywraca kręgosłupowi zupełnie prawidłowego kształtu.
Więcej informacji o chorobach kręgosłupa
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
